Η κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων έχει καθοριστική σημασία στις ανθρώπινες σχέσεις. Ο βαθμός κατανόησης των συναισθημάτων των άλλων είναι διαφορετικός από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Σε ορισμένες παθολογικές καταστάσεις, όπως για παράδειγμα ο αυτισμός και η σχιζοφρένεια, οι δυσλειτουργίες που παρατηρούνται στη συναισθηματική κατανόηση των άλλων οδηγούν σε δυσκολίες στη δημιουργία και διατήρηση σχέσεων.

Η κατανόηση λοιπόν των μηχανισμών που ρυθμίζουν τη συναισθηματική συμμετοχή έχει μεγάλη σημασία. Θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια καλύτερη αντιμετώπιση ψυχικών παθήσεων όπου υπάρχουν σοβαρές διαταραχές των σχέσεων του ασθενούς με τους άλλους.

Το βασικό ερώτημα αφορά την περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων.

Ποιοι μηχανισμοί ρυθμίζουν την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων;

Οι μηχανισμοί αυτοί είναι οι ίδιοι που ενεργοποιούνται όταν το ίδιο το άτομο βιώνει τις ίδιες εμπειρίες που καλείται να κατανοήσει στους άλλους;

Τα σημαντικά αυτά ερωτήματα απαντιούνται ως ένα σημείο από ενδιαφέρουσες έρευνες που έγιναν από επιστήμονες στην Ιταλία.

Οι ερευνητές μελέτησαν το τι συνέβαινε στον εγκέφαλο 14 ανδρών όταν οι ίδιοι βίωναν μια δυσάρεστη εμπειρία και όταν έβλεπαν άλλους να βιώνουν τις ίδιες εμπειρίες.

Για μελετήσουν το τι συμβαίνει στον εγκέφαλο των εθελοντών κατά τη διάρκεια διαφόρων συναισθηματικών ερεθισμών, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τη λειτουργική μαγνητική τομογραφία. Η εξέταση αυτή επιτρέπει την απεικόνιση των περιοχών του εγκεφάλου, που δραστηριοποιούνται κατά τη διάρκεια ορισμένων ερεθισμών και λειτουργιών.

Στην αρχική φάση της έρευνας οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε μερικές δυσάρεστες εμπειρίες, όπως για παράδειγμα να μυριστούν ουσίες με άσχημες οσμές. Στη δεύτερη φάση της έρευνας οι εθελοντές παρακολούθησαν σε βίντεο άλλους ανθρώπους να υποβάλλονται στις ίδιες δυσάρεστες εμπειρίες.

Η λειτουργική μαγνητική τομογραφία έδειξε ότι η περιοχή του εγκεφάλου που δραστηριοποιείται κατά τη διάρκεια των δυσάρεστων αυτών εμπειριών ήταν η ίδια και στις δύο περιπτώσεις.

Η περιοχή του εγκεφάλου που δραστηριοποιούταν κατά το συναίσθημα της αηδίας που προκαλείτο σε αυτούς, τόσο όταν οι ίδιοι βίωναν την άσχημη εμπειρία όσο και όταν έβλεπαν άλλους να τη βιώνουν, ήταν κυρίως το πρόσθιο μέρος της νήσου του εγκεφάλου (κεντρικός λοβός) και σε λιγότερο βαθμό το πρόσθιο μέρος του προσαγωγίου (τοξοειδής δεσμίς της λευκής ουσίας του εγκεφάλου).

Αυτό σημαίνει πως όπως όταν κινούμε τα χέρια είναι λόγω της δραστηριοποίησης κάποιων κινητικών νευρώνων στον εγκέφαλο, με ανάλογο τρόπο τα συναισθήματα οφείλονται στη δραστηριοποίηση κάποιων άλλων νευρωνικών δικτύων.

Επιπρόσθετα σύμφωνα με τους ερευνητές, η συναισθηματική συμμετοχή βασίζεται στο γεγονός ότι όταν βλέπουμε τους άλλους να βιώνουν κάτι κακό, τότε στον εγκέφαλό μας δραστηριοποιείται η ίδια περιοχή όπως εάν εμείς οι ίδιοι βιώναμε την άσχημη αυτή εμπειρία.

Βλέπουμε λοιπόν, ότι η κατανόηση και οι σχέσεις με τους άλλους επηρεάζονται σημαντικά από δίκτυα νευρώνων στον εγκέφαλο. Τα δίκτυα αυτά αρχίζουν τώρα να αναγνωρίζονται και είναι αυτά που μας επιτρέπουν να καταλαβαίνουμε πως νιώθουν οι άλλοι.

Η πληρέστερη κατανόηση των μηχανισμών αυτών θα επιτρέψει μια καλύτερη αποκωδικοποίηση της συμπεριφοράς και των ανθρωπίνων σχέσεων σε οργανικό πλέον επίπεδο.

Επιπρόσθετα θα μπορέσει να βοηθήσει στην αντιμετώπιση σε οργανικό επίπεδο, σοβαρών ψυχικών διαταραχών που χαρακτηρίζονται από συναισθηματικές δυσλειτουργίες, απομόνωση και δυσκολίες στην κατανόηση των άλλων.