Η σκολίωση είναι η πλάγια κύρτωση της σπονδυλικής στήλης, που συγχρόνως στρίβει και τον κορμό. Γι’ αυτό παραμορφώνει το σώμα.

Φυσιολογικά η κλίση της σπονδυλικής στήλης στα πλάγια, δεν θα έπρεπε να υπάρχει. Η σπονδυλική στήλη έχει κανονικά μια μικρή κλίση προς τα εμπρός και πίσω. Στη σκολίωση όμως η σπονδυλική στήλη κλείνει επίσης προς τα πλάγια, στο κατά μέτωπο επίπεδο. Μερικές φορές η κλίση μοιάζει με το γράμμα S ή C. Η πλάγια κλίση της σπονδυλικής στήλης προς τη μια πλευρά, συνοδεύεται συχνά και από μια στροφή των σπονδύλων.

Ποια είναι τα κλινικά σημεία της σκολίωσης; 

Ένα συνηθισμένο χαρακτηριστικό της σκολίωσης είναι ο ανασηκωμένος ώμος ή ο ανυψωμένος γοφός. Η μια ωμοπλάτη εξέχει προς τα πίσω στη μια πλευρά. Οι ενδείξεις αυτές συχνά μπορεί να μην είναι εμφανείς, για να παρατηρηθούν και εύκολα μπορούν να καμουφλαριστούν από τη συνήθως λανθασμένη στάση των εφήβων.

Συνήθως η πρώτη ένδειξη, ότι κάτι δεν πάει καλά παρατηρείται όταν τα ρούχα δεν ταιριάζουν στο σώμα όπως θα έπρεπε.

Η σκολίωση ανακαλύπτεται συνήθως πριν ή κατά τα αρχικά στάδια της εφηβείας περίπου στην ηλικία των 9-10 χρονών. Η περίοδος αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη, διότι η ανάπτυξη του σκελετού των παιδιών είναι ραγδαία και μπορεί να ψηλώσουν σημαντικά μέσα σ' ένα χρόνο.

Η σκολίωση μπορεί να υπάρχει σ' ένα παιδί για πολλά χρόνια σε ήπια μορφή. Η ανίχνευσή της μπορεί να είναι δύσκολη και ακόμη και γιατροί που εξετάζουν το παιδί είναι δυνατόν να μη διαπιστώσουν την ύπαρξή της.

Η σκολίωση μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο όμως η σκολίωση είναι οκτώ φορές πιο συχνή στα κορίτσια παρά στα αγόρια. Επίσης στα κορίτσια η πάθηση είναι συνήθως πιο σοβαρής μορφής.

Το 85% των περιπτώσεων σκολίωσης εμπίπτει στην κατηγορία γνωστή ως εφηβική σκολίωση που αποκαλείται επίσης ιδιοπαθής σκολίωση. Αυτό σημαίνει κύρτωση της σπονδυλικής στήλης, η οποία δεν οφείλεται σε οποιαδήποτε άλλη αρρώστια.

Το 15% των περιπτώσεων σκολίωσης οφείλεται σε άλλους παράγοντες. Η πολιομυελίτιδα για παράδειγμα, ήταν συνήθης αιτία σκολίωσης. Λόγω του ότι υπάρχουν διαφορετικές μορφές σκολίωσης και διαφορετικές αιτίες που την προκαλούν είναι σημαντικό η διάγνωση της να γίνεται από γιατρό. Ο γιατρός θα ερευνήσει για να διαπιστώσει κατά πόσο η σκολίωση είναι ιδιοπαθής ή αποτέλεσμα μιας σοβαρότερης ασθένειας.

Εκτός από την ιδιοπαθή σκολίωση υπάρχουν περιπτώσεις που οφείλονται σε συγγενείς οστικές ανωμαλίες της σπονδυλικής στήλης ή ακόμη σε νευρικές ή μυϊκές ανωμαλίες.

Δυστυχώς η σκολίωση είναι σχετικά συχνή πάθηση. Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι σε κάθε 100 έφηβους ηλικίας από 9 έως 14 ετών, 5 έως 10 θα παρουσιάσουν σκολίωση.

Είναι η σκολίωση κληρονομική; Υπάρχει κάποια τάση κληρονομικότητας. Όταν διαγνωστεί η σκολίωση σε ένα παιδί πρέπει να εξεταστούν όλα τα αδέλφια.

Ποια είναι η αντιμετώπιση της σκολίωσης;

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η σκολίωση είναι ήπιας μορφής και δεν χρειάζεται θεραπεία. Είναι όμως αναγκαία η συχνή και προγραμματισμένη παρακολούθηση μέχρι συμπλήρωσης της ανάπτυξης και ωρίμανσης του σκελετού.

Στις περιπτώσεις που επιβάλλεται θεραπεία, η αντιμετώπιση δεν είναι εύκολη. Η απόφαση για την έναρξη μιας μορφής θεραπείας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η γωνία της κύρτωσης, η ηλικία του ασθενούς, η ύπαρξη ή όχι άλλων παθήσεων, το φύλο, η εξελικτική πορεία της ασθένειας είναι μεταξύ των παραγόντων που λαμβάνονται υπ' όψη. 

Οι μοίρες της γωνίας της κύρτωσης είναι ένα σημαντικό στοιχείο που δείχνει τη σοβαρότητα της πάθησης. Ανάλογα με τη συνεκτίμηση και των άλλων παραγόντων που χαρακτηρίζουν την κατάσταση κάποιου ασθενούς, από 20 έως 40 μοίρες μπορεί να συσταθούν η κινησιοθεραπεία, η εφαρμογή ειδικών κηδεμόνων (νάρθηκες). Στις σκολιώσεις μεγαλύτερες από 50 μοίρες θα πρέπει ο ειδικός γιατρός να εξετάσει το ενδεχόμενο χειρουργικής διόρθωσης.

Χρειάζεται χρόνος και υπομονή για να διορθωθεί το πρόβλημα. Η εμπιστοσύνη και η συνεργασία μεταξύ του ασθενή και του γιατρού είναι απαραίτητη για καλύτερα αποτελέσματα.