Η ποδάγρα είναι μια μορφή αρθρίτιδας με δυνατό πόνο που επηρεάζει από 1% έως 2% του πληθυσμού. Οι άνδρες προσβάλλονται συχνότερα από ποδάγρα σε σύγκριση με τις γυναίκες.
Η άρθρωση που προσβάλλεται συνήθως είναι αυτή του πρώτου δάκτυλου των ποδιών. Ωστόσο η νόσος μπορεί να προσβάλλει και άλλες αρθρώσεις των ποδιών, στα γόνατα, στους καρπούς και στα χέρια.
Η ποδάγρα συσχετίστηκε με τη μεγάλη κατανάλωση κρεάτων, θαλασσινών και αλκοόλ. Για το λόγο αυτό στη θεραπεία χρειάζεται να γίνονται μερικοί διατροφικοί περιορισμοί.
Η ποδάγρα (ουρική αρθρίτιδα) δημιουργείται όταν ο οργανισμός του ασθενή παράγει μεγάλες ποσότητες ουρικού οξέος. Οι ψηλές συγκεντρώσεις ουρικού οξέος οδηγούν στην εναπόθεση κρυστάλλων του εν λόγω οξέος γύρω στις αρθρώσεις.
Το ουρικό οξύ είναι προϊόν του καταβολισμού των πουρινών. Οι πουρίνες είναι ουσίες που υπάρχουν φυσιολογικά στον οργανισμό αλλά επιπλέον προσλαμβάνονται από τη διατροφή.
Στα τρόφιμα που είναι πλούσια σε πουρίνες περιλαμβάνονται τα κρέατα, το κυνήγι, το συκώτι, άλλα όργανα, οι αντζούγιες, η ρέγκα, τα σπαράγγια και τα μανιτάρια.
Η διατροφή στον ασθενή με ποδάγρα έχει ως στόχο τη μείωση της παραγωγής του ουρικού οξέος. Η μείωση του ουρικού οξέος ελαττώνει τον κίνδυνο κρίσεων ποδάγρας ή τον βαθμό σοβαρότητάς τους.
Στα κύρια σημεία της διατροφής που βοηθά εναντίον της ποδάγρας περιλαμβάνονται:
- Ο ασθενής πρέπει να πίνει άφθονο νερό για να βοηθά στην αποβολή του ουρικού οξέος από τον οργανισμό του. Συστήνεται η πόση 8 έως 16 ποτηριών νερού των 240 ml μετά από σύσταση του γιατρού
- Τα περιττά κιλά του βάρους σώματος επιβάλλεται να χάνονται διότι η παχυσαρκία είναι παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο για ποδάγρα και επιδεινώνει την κατάσταση, σε ασθενείς που ήδη προσβλήθηκαν από τη νόσο. Στις δίαιτες για αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, χρειάζεται προσοχή για να μην υπάρχει γρήγορη απώλεια βάρους. Η γρήγορη απώλεια βάρους σώματος πιθανόν να αυξάνει το ουρικό οξύ και να πυροδοτεί κρίσεις ποδάγρας. Αντίθετα η σταδιακή και με αργό ρυθμό απώλεια βάρους είναι αποτελεσματικότερη και προφυλάσσει από κρίσεις ποδάγρας
- Η διατροφή επιβάλλεται να μην είναι πλούσια σε πρωτεΐνες. Ο καταβολισμός των πρωτεϊνών παράγει ουρικό οξύ
- Οι ζωικής προέλευσης πρωτεΐνες είναι πλουσιότερες σε πουρίνες. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται η αποφυγή ή η δραστική μείωση τροφίμων πλούσιων σε πουρίνες, όπως τα κρέατα διαφόρων ειδών (χοιρινό, βοδινό, αρνίσιο) τα πουλερικά και τα ψάρια (τόνος, κολιός, αντζούγιες, ρέγκα) ή άλλα θαλασσινά (γαρίδες, αστακός). Η καθημερινή πρόσληψη κρεάτων, πουλερικών και θαλασσινών δεν πρέπει να ξεπερνά τα 170 γραμμάρια ημερησίως
- Η κατανάλωση περισσότερων πρωτεϊνών φυτικής προέλευσης (φασόλια, λαχανικά) βοηθά όχι μόνο στην καταπολέμηση της ποδάγρας αλλά και στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και των καρδιοπαθειών λόγω της μείωσης της πρόσληψης κορεσμένων λιπών
- Ο περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ βοηθά στη θεραπεία της ποδάγρας. Το αλκοόλ επηρεάζει την αποβολή του ουρικού οξέος από το ανθρώπινο σώμα. Η κατανάλωση μπύρας συσχετίσθηκε με την πρόκληση κρίσεων ποδάγρας. Όταν ο ασθενής βιώνει κρίσεις ποδάγρας δεν πρέπει να πίνει αλκοόλ. Η ήπια κατανάλωση κρασιού (1 έως 2 ποτήρια των 150 ml) μπορεί να γίνεται ανεκτή από τον ασθενή σε περιόδους χωρίς εξάρσεις της νόσου
- Η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, χωρίς ή χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπη, πιθανόν να μειώνει τον κίνδυνο για ποδάγρα. Συστήνεται η κατανάλωση 500 έως 700 ml τέτοιων προϊόντων
- Η επιλογή για τη διατροφή των σύνθετων υδατανθράκων, όπως δημητριακά ολικής αλέσεως, λαχανικά και φρούτα, και λιγότερων απλών υδατανθράκων, όπως άσπρο ψωμί, κέικ και γλυκά πλούσια σε ζάχαρα, αποτελεί μια καλή συνήθεια που ευεργετεί γενικά την υγεία
- Υπάρχουν μερικά στοιχεία που στηρίζουν την άποψη ότι η κατανάλωση καφέ μειώνει τον κίνδυνο ποδάγρας στους άνδρες.
Συμπερασματικά βλέπουμε ότι η διατροφή παίζει καθοριστικό ρόλο στον κίνδυνο για προσβολή από την ποδάγρα, όπως επίσης και στην αντιμετώπισή της.
Παράλληλα η υγιεινή διατροφή για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της ποδάγρας συμβάλλει ουσιαστικά για καλύτερη υγεία.