Ο βελονισμός είναι μια δημοφιλής συμπληρωματική και εναλλακτική θεραπεία για τους χρόνιους πόνους της πλάτης. Υπάρχουν ασθενείς οι οποίοι δεν είναι ευχαριστημένοι από την ανακούφιση από τους χρόνιους πόνους που τους προσφέρει η κλασική ιατρική περίθαλψη.

Για το λόγο αυτό μερικοί ασθενείς αποφασίζουν να δοκιμάσουν το βελονισμό. Ένας από τους κυριότερους λόγους για τους οποίους ασθενείς επισκέπτονται θεραπευτές που προσφέρουν βελονισμό είναι οι χρόνιοι πόνοι της πλάτης.

Ο βελονισμός είναι μια θεραπεία που άρχισε από την αρχαία Κίνα και εξαπλώθηκε στο υπόλοιπο κόσμο. Βασίζεται στην εισαγωγή στο δέρμα λεπτών μεταλλικών βελονών οι οποίες το τρυπούν και το διαπερνούν για να διεγείρουν συγκεκριμένα σημεία στο σώμα.

Ωστόσο ο ακριβής μηχανισμός με τον οποίο ο βελονισμός βοηθά τους ασθενείς δεν έχει ακόμη διευκρινισθεί.

Τα ερώτημα του τρόπου δράσης του βελονισμού γίνεται ακόμη πιο δύσκολο, λόγω πρόσφατων ερευνών που δείχνουν, ότι η διάτρηση ή όχι του δέρματος από τη βελόνα δεν έχει διαφορετική επίδραση στην ανακούφιση του ασθενούς, από τα χρόνια συμπτώματα του πόνου στη ράχη του. Δηλαδή ο πραγματικός βελονισμός σε σύγκριση με την απομίμηση του βελονισμού φαίνεται να βοηθά στον ίδιο βαθμό τους ασθενείς με χρόνιους πόνους της πλάτης τους.

Σε μια ενδιαφέρουσα θεραπευτική δοκιμή για το ζήτημα, Αμερικάνοι γιατροί θέλησαν να συγκρίνουν τις διαφορές μεταξύ της κλασικής ιατρικής περίθαλψης και του βελονισμού. Συμπεριέλαβαν στην έρευνα 638 ασθενείς. Όλοι τους έπασχαν από χρόνιους πόνους του κάτω μέρους της πλάτης (οσφυαλγίες) αλλά ποτέ δεν είχαν υποβληθεί σε βελονισμό.

Οι ασθενείς κατανεμήθηκαν τυχαία σε μία από τις πιο κάτω 4 ομάδες θεραπείας:

1. Εξατομικευμένη θεραπεία με βελονισμό με επιλογή των σημείων βελονισμού από ένα ειδικό.
    
2. Κλασική θεραπεία βελονισμού με τη χρήση των ιδίων σημείων βελονισμού στην πλάτη, στο πίσω μέρος των κάτω μελών τα οποία θεωρούνται από τους ειδικούς αποτελεσματικά για τη θεραπεία του χρόνιου πόνου του κάτω μέρους της ράχης.
    
3. Απομίμηση βελονισμού με τοποθέτηση οδοντογλυφίδων στα ίδια πρότυπα σημεία με ειδικό τρόπο χωρίς αυτές να διαπερνούν το δέρμα και χωρίς ο ασθενής να γνωρίζει ποια μορφή θεραπείας έπαιρνε.
    
4. Συνήθης ιατρική περίθαλψη, που λαμβάνουν όλοι οι ασθενείς και που όλοι οι ασθενείς στις 4 ομάδες πήραν. 

Όλοι οι ασθενείς στις 3 ομάδες με βελονισμό (πραγματικό και εξομοίωση) έλαβαν τη θεραπεία τους 2 φορές την εβδομάδα για 3 εβδομάδες και μετά 1 φορά την εβδομάδα για 4 εβδομάδες. Στις 8 εβδομάδες, στους 6 μήνες και 1 χρόνο μετά, οι ερευνητές αξιολογούσαν τα λειτουργικά προβλήματα της πλάτης των συμμετεχόντων όπως επίσης και το βαθμό ανακούφισης που είχαν από τα συμπτώματα τους.

Τα αποτελέσματα έδειξαν:

1. Οι ασθενείς των τριών πρώτων ομάδων, δηλαδή αυτών που υποβλήθηκαν σε πραγματικό βελονισμό και αυτών που υποβλήθηκαν σε απομίμηση του βελονισμού είχαν σημαντικά καλύτερη εξέλιξη και βελτίωση από ότι οι ασθενείς που ακολούθησαν μόνο την κλασική θεραπεία.
    
2. Τα θετικά αποτελέσματα στις ομάδες αυτές συνέχιζαν για ένα χρόνο παρά το γεγονός ότι σταδιακά μειώνονταν
    
3. Παραδόξως, δεν υπήρχε σημαντική διαφορά όσον αφορά στη βελτίωση και στην εξέλιξη μεταξύ των ασθενών που έλαβαν πραγματικό βελονισμό (οι δύο πρώτες ομάδες) και των ασθενών που υποβλήθηκαν σε απομίμηση βελονισμού (ασθενείς της τρίτης ομάδας)      

Οι ερευνητές τονίζουν, ότι τα ευρήματα τους επιτρέπουν να πουν ότι πράγματι ο βελονισμός επιδρά αποτελεσματικά στην ανακούφιση των ασθενών από τους χρόνιους πόνους της ράχης όπως επίσης ότι βελτιώνει τη λειτουργική εξέλιξη της ράχης των ασθενών.

Όμως παρά την αποτελεσματικότητα του βελονισμού, φαίνεται ότι για την ωφελιμότητα του δεν παίζει ρόλο η εξατομίκευση της θεραπείας με επιλογή των σημείων βελονισμού για τον κάθε ασθενή όπως επίσης δεν παίζει ρόλο εάν η βελόνα διαπερνά ή όχι το δέρμα.

Οι γιατροί δεν έχουν εξήγηση για το γεγονός, ότι η απομίμηση του βελονισμού ήταν εξίσου αποτελεσματική όπως ο πραγματικός βελονισμός. Η ψυχοσωματική συνιστώσα του ζητήματος πιθανόν να έχει ιδιαίτερη σημασία στο εν λόγω ερώτημα. 

Μπορεί να υπάρχουν φυσιολογικοί μηχανισμοί που να εξηγούν το φαινόμενο. Ίσως όμως να πρόκειται για αλληλεπιδράσεις του εγκεφάλου, του ψυχικού κόσμου και του σώματος που εμπίπτουν στη σφαίρα των ψυχοσωματικών εκδηλώσεων. Είναι βέβαιο ότι χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διακριβωθεί το πως ο βελονισμός βοηθά τους ασθενείς.

Πράγματι φαίνεται ότι ο βελονισμός βοηθά τους ασθενείς με χρόνιους πόνους του κάτω μέρους της πλάτης είτε η βελόνα διαπερνά το δέρμα είτε όχι. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί το γιατί διότι αυτό πιθανόν να επιτρέψει την ανάπτυξη νέων τρόπων για τη θεραπεία του πόνου.