Τα κόκαλα των ηλικιωμένων μπορεί να παρουσιάζουν οστεοπενία ή οστεοπόρωση. Η οστεοπενία είναι ήπια απώλεια οστικής μάζας ενώ η οστεοπόρωση είναι σοβαρή απώλεια οστικής μάζας.

Η οστεοπόρωση είναι ιδιαίτερα συχνή σε γυναίκες μετά από την εμμηνόπαυση. Ωστόσο η οστεοπόρωση εμφανίζεται και στους άνδρες.

Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εκδήλωσης της οστεοπόρωσης όπως:

1. Κάπνισμα
2. Αλκοόλ
3. Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου και βιταμίνης D
4. Απουσία σωματικής άσκησης
5. Άνθρωποι λευκού χρώματος
6. Χαμηλό βάρος σώματος
7. Οικογενειακό ιστορικό οστεοπόρωσης
8. Ορισμένα φάρμακα, ιδιαίτερα τα κορτικοστεροειδή
9. Ασθένειες του θυρεοειδούς αδένα
10. Πιθανόν η καφεΐνη

Ο έλεγχος που γίνεται για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης περιλαμβάνει το τεστ DEXA (dual-energy x-ray absorptiometry, μέτρηση της οστικής μάζας με απορροφησιομετρία διπλοενεργειακών φωτονίων). Στο τεστ αυτό χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ για τη μέτρηση του πάχους των οστών και των μαλακών μορίων. Νεότερα τεστ χρησιμοποιούν άλλες τεχνικές με ακτίνες και υπερήχους.

Στα φάρμακα για την πρόληψη και θεραπεία της οστεοπενίας και οστεοπόρωσης περιλαμβάνονται:

1. Διφωσφονικά
2. Οιστρογόνα και φάρμακα που επηρεάζουν τους υποδοχείς για τα οιστρογόνα
3. Καλσιτονίνη
4. Τεριπαρατίδη
5. Βιταμίνη D και συμπληρώματα ασβεστίου (δεν είναι φάρμακα, είναι συμπληρώματα διατροφής αλλά χρησιμοποιούνται διότι είναι σε θέση να προλαμβάνουν την απώλεια οστού)

Τα φάρμακα για την την αντιμετώπιση της απώλειας οστικής μάζας έχουν παρενέργειες και κοστίζουν χρήματα. Είναι πολύ σημαντικό τόσο οι γιατροί όσο και οι ασθενείς να ζυγίζουν προσεκτικά τα υπέρ και τα κατά, τα οφέλη και τους κινδύνους προτού να αποφασίζουν για την έναρξη μιας θεραπείας με τα εν λόγω φάρμακα με στόχο την πρόληψη των καταγμάτων λόγω χαμηλής οστικής πυκνότητας.

Για να βοηθηθούν οι γιατροί και οι ασθενείς στη λήψη της τελικής τους απόφασης, ο Αμερικανικός Σύλλογος Ιατρών (American College of Physicians) διεξήγαγε μια εκτενή ανασκόπηση των ερευνών που δημοσιεύτηκαν για το θέμα.

Εξετάστηκαν οι κίνδυνοι και τα οφέλη της χρήσης των φαρμάκων στην πρόληψη των καταγμάτων σε άνδρες και γυναίκες με χαμηλή οστική πυκνότητα.  Επίσης αναλύθηκαν και οι έρευνες οι οποίες συγκρίναν ένα φάρμακο με ένα άλλο για να δουν εάν κάποιο φάρμακο μπορούσε να προσφέρει περισσότερα από τα άλλα.

Τα αποτελέσματα της ανασκόπησης αυτής μας προσφέρουν ιδιαίτερα χρήσιμες πληροφορίες:

1. Υπάρχουν καλά στοιχεία που δείχνουν ότι τα διφωσφονικά μειώνουν τον κίνδυνο καταγμάτων. Όμως δεν υπάρχουν ικανοποιητικά στοιχεία για πόση χρονική διάρκεια πρέπει οι άνθρωποι να τα λαμβάνουν. Η συχνότερη παρενέργεια των διφωσφονικών είναι οι ενοχλήσεις στο στομάχι. Υπάρχει ακόμη μια πιο σπάνια και σημαντική επιπλοκή που είναι η σοβαρή βλάβη στη σιαγόνα
    
2. Τα οιστρογόνα είναι σε θέση να προλαμβάνουν τα κατάγματα. Όμως αυξάνουν τον κίνδυνο προσβολής από ορισμένους καρκίνους, αποπληξία (εγκεφαλικό επεισόδιο) και θρόμβωση
    
3. Τα φάρμακα που επιδρούν στους υποδοχείς των οιστρογόνων μειώνουν τα κατάγματα σπονδυλικής στήλης αλλά όχι τα κατάγματα του ισχίου. Επίσης δεν έχουν σοβαρές παρενέργειες
    
4. Υπάρχουν ικανοποιητικά έως καλά στοιχεία που δείχνουν ότι η καλσιτονίνη και η τεριπαρατίδη μειώνουν τον κίνδυνο για κατάγματα της σπονδυλικής στήλης. Όμως η καλσιτονίνη δεν μειώνει τον κίνδυνο για άλλους τύπους καταγμάτων. Κανένα από τα δύο φάρμακα δεν έχει σοβαρές παρενέργειες
    
5. Δεν είναι ξεκάθαρο πόσο αποτελεσματικά το ασβέστιο ή η βιταμίνη D από μόνα τους είναι σε θέση να προλαμβάνουν τα κατάγματα. Ωστόσο ο συνδυασμός της λήψης και των δύο ταυτόχρονα μειώνει τον κίνδυνο για κάταγμα
    
6. Δεν υπάρχουν καλά τεκμήρια που να αποδεικνύουν ότι ένα φάρμακο είναι καλύτερο από άλλα 

Με βάση τα πιο πάνω ευρήματα, Αμερικανικός Σύλλογος Ιατρών συστήνει στους γιατρούς και στους ασθενείς τα ακόλουθα:

• Πρώτον: Οι γιατροί πρέπει να συμβουλεύουν τη λήψη φαρμάκων για πρόληψη των καταγμάτων στους ενήλικες ασθενείς τους που είναι γνωστό ότι έχουν οστεοπόρωση λόγω των διαγνωστικών τεστ ή λόγω του ότι έχουν προηγουμένως πάθει ένα κάταγμα λόγω ευθραυστότητας των οστών τους, δηλαδή το κάταγμα συνέβηκε χωρίς να υπάρχει σημαντικός τραυματισμός
   
• Δεύτερον: Οι γιατροί και οι ασθενείς πρέπει να σκέφτονται την ενδεχόμενη χρήση φαρμακευτικής θεραπείας για την πρόληψη καταγμάτων σε ενήλικες που έχουν παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση
   
• Τρίτον: Οι γιατροί και οι ασθενείς πρέπει να διαλέγουν από τα διαθέσιμα φάρμακα για την πρόληψη καταγμάτων από την οστεοπόρωση με βάση τους ιδιαίτερους κίνδυνους του κάθε ασθενούς και τις προτιμήσεις του

Επισημαίνεται ότι απαιτείται προσοχή και παρακολούθηση του θέματος διότι οι εν λόγω συστάσεις πιθανόν να χρειαστεί να αναθεωρηθούν εάν προκύψουν νέα στοιχεία από έρευνες που διεξάγονται τώρα ή στο μέλλον.