Οστεοπενία σημαίνει χαμηλή οστική πυκνότητα. Αυτό είναι διαφορετικό από την οστεοπόρωση που είναι μια συχνή πάθηση στην οποία τα κόκαλα είναι εύθραυστα, αδύναμα με αυξημένη συχνότητα καταγμάτων.
Η οστεοπενία δεν είναι ασθένεια αλλά δείκτης αυξημένου κινδύνου για κατάγματα. Οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν από την οστεοπόρωση. Η πάθηση δυνατόν να μην έχει ανιχνευτεί και η διάγνωση μπορεί να γίνεται μόνο μετά από ένα κάταγμα όπως το κάταγμα του ισχίου.
Ο έλεγχος που γίνεται για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης περιλαμβάνει το τεστ DEXA (dual-energy x-ray absorptiometry, μέτρηση της οστικής μάζας με απορροφησιομετρία διπλοενεργειακών φωτονίων). Στο τεστ αυτό χρησιμοποιούνται ακτίνες Χ για τη μέτρηση του πάχους των οστών και των μαλακών μορίων. Νεότερα τεστ χρησιμοποιούν άλλες τεχνικές με ακτίνες και υπερήχους.
Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας είναι μια απλή, ανώδυνη εξέταση. Εάν η οστική πυκνότητα παρουσιάζει ανωμαλίες οστεοπενίας, ορισμένες αλαλαγές του τρόπου ζωής μπορούν να επιβραδύνουν την απώλεια οστικής μάζας και την εξέλιξη προς οστεοπόρωση μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο για κατάγματα.
Η μειωμένη οστική πυκνότητα δεν είναι ο μόνος παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο για κατάγματα. Άλλοι παράγοντες είναι:
- Η ηλικία: Ο κίνδυνος καταγμάτων αυξάνεται με την ηλικία
- Πτώσεις: Τα περισσότερα κατάγματα προκαλούνται κατά τις πτώσεις
- Προβλήματα όρασης: Η φτωχή όραση μπορεί να είναι αιτία πτώσεων και καταγμάτων. Έτσι η όραση πρέπει να ελέγχεται και τα προβλήματα της να διορθώνονται
- Το κάπνισμα το οποίο αδυνατίζει τα κόκαλα
- Το αλκοόλ αδυνατίζει τα κόκαλα όταν καταναλώνεται σε ποσότητα μεγαλύτερη των 2 ποτών κάθε μέρα
- Το μικρό βάρος σώματος είναι αιτία αυξημένου κινδύνου για κάταγμα του ισχίου
- Οι γυναίκες λευκού χρώματος έχουν 2 έως 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για κατάγματα από άνδρες ή τις γυναίκες μαύρου χρώματος ή ισπανικής προέλευσης
- Το ιστορικό προηγούμενων καταγμάτων δείχνει αυξημένο κίνδυνο για νέα κατάγματα
- Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης, είναι συνήθως ένδειξη οστεοπόρωσης και δείχνουν ότι υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος για επιπρόσθετα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης
- Άτομα των οποίων οι γονείς παρουσίασαν κάταγμα ισχίου, κινδυνεύουν περισσότερο να υποστούν κάταγμα ισχίου
- Ορισμένα φάρμακα, ιδιαίτερα τα κορτικοστεροειδή και οι αναστολείς της αρωματάσης που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού, προκαλούν απώλεια της οστικής μάζας και αυξάνουν τον κίνδυνο καταγμάτων
- Ασθένειες όπως τα εγκεφαλικά επεισόδια που είναι αιτία αδυναμιών, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, ο διαβήτης και η νόσος του Πάρκινσον, αυξάνουν τον κίνδυνο καταγμάτων.
Ο κίνδυνος για κατάγματα μπορεί να μειώνεται σημαντικά χάρις στα ακόλουθα μέτρα:
- Διατηρείτε ένα κανονικό βάρος σώματος, να έχετε μια ισοζυγισμένη υγιεινή διατροφή και μην αμελείτε την καθημερινή σωματική άσκηση. Οι ασκήσεις που υποχρεώνουν το σώμα να μεταφέρει βάρος όπως για παράδειγμα το περπάτημα, βοηθούν ουσιαστικά στην ενδυνάμωση του μυϊκού συστήματος, στη διατήρηση της υγείας των οστών, των αρθρώσεων και γενικά για τη συνολική υγεία του οργανισμού σας
- Η έκθεση στο ηλιακό φως για περίπου 10 λεπτά την ημέρα, βοηθά στη σύνθεση ικανοποιητικής ποσότητας βιταμίνης D στο σώμα σας. Εάν κρίνεται αναγκαίο από το γιατρό σας, μπορείτε να παίρνετε συμπληρώματα ή φαγητά εμπλουτισμένα με βιταμίνη D
- Να τρώτε φαγητά πλούσια σε ασβέστιο: Γαλακτοκομικά, πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Ρωτήστε το γιατρό σας εάν είναι καλό για σας να παίρνετε συμπληρώματα ασβεστίου
- Είναι καλό, να κάνετε τεστ για μέτρηση της οστικής πυκνότητας σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού σας
- Μην καπνίζετε
- Υπάρχουν φάρμακα για τη θεραπεία της οστεοπόρωσης. Τα διφωσφονικά καθυστερούν την απώλεια οστικής μάζας και αυξάνουν την οστική πυκνότητα. Οι εκλεκτικοί τροποποιητές των υποδοχέων των οιστρογόνων, τα οιστρογόνα και άλλες ορμόνες βοηθούν στη βελτίωση της οστικής πυκνότητας. Μερικά από τα φάρμακα αυτά μειώνουν τον κίνδυνο καταγμάτων της σπονδυλικής στήλης αλλά όχι τα κατάγματα του ισχίου ή άλλα είδη καταγμάτων. Τα φάρμακα αυτά, έχουν επίσης και άλλες παρενέργειες που είναι καλό να συζητήσετε με το γιατρό σας.