Το ασβέστιο είναι μεταλλικό στοιχείο απαραίτητο για τη ζωή. Στον ανθρώπινο οργανισμό υπάρχει περισσότερο ασβέστιο από οποιοδήποτε άλλο μεταλλικό στοιχείο.

Το περισσότερο ασβέστιο του οργανισμού μας, βρίσκεται στα οστά και στα δόντια. Ο ρόλος του ασβεστίου για τη δύναμη και γενικότερα για την υγεία των οστών και των δοντιών είναι πρωταρχικός.

Το 99% της ποσότητας ασβεστίου είναι αποθηκευμένο στα οστά και στα δόντια. Το υπόλοιπο βρίσκεται στους μυς, στο αίμα και στα υγρά μεταξύ των κυττάρων.

Οι ρόλοι που έχει το ασβέστιο στον ανθρώπινο οργανισμό

1. Δημιουργία και διατήρηση ισχυρών οστών και δοντιών
2. Λειτουργία των μυών, σύσπαση και έκταση μυϊκών ινών
3. Μετάδοση μηνυμάτων μεταξύ των νεύρων στο νευρικό σύστημα (νευρικές ώσεις, νευροδιαβιβαστής)
4. Σύνθεση και έκκριση ορμονών και ενζύμων
5. Διαδικασίες πήξης του αίματος
6. Λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων του καρδιαγγειακού συστήματος

Πώς χάνει το σώμα μας, ασβέστιο;

Παρά το γεγονός ότι το ασβέστιο έχει πρωταρχικής σημασίας ρόλους στο ανθρώπινο σώμα, πολλοί άνθρωποι δεν παίρνουν την ποσότητα ασβεστίου που χρειάζονται κάθε μέρα.

Ωστόσο κάθε μέρα, το σώμα μας, χάνει ασβέστιο. Οι απώλειες ασβεστίου γίνονται δια μέσου του δέρματος, των νυχιών, των μαλλιών, των ούρων και των κοπράνων.

Το σώμα μας δεν μπορεί να παράγει ασβέστιο. Εάν δεν υπάρχει ασβέστιο διαθέσιμο για τις καθημερινές ανάγκες του, ο οργανισμός το αντλεί από τα οστά. Για το λόγο αυτό, η έλλειψη ικανοποιητικής πρόσληψης ασβεστίου, οδηγεί σε αδύνατα οστά.

Οι πηγές ασβεστίου

Είναι πολύ σημαντικό κάθε μέρα, ο οργανισμός μας, να προμηθεύεται το ασβέστιο που χρειάζεται. Η διατροφή μας, πρέπει να είναι πλούσια σε τρόφιμα που περιέχουν άφθονο ασβέστιο.  

Οι σημαντικότερες διατροφικές πηγές ασβεστίου είναι:

1. Γάλα
2. Γαλακτοκομικά προϊόντα, όπως τυρί και γιαούρτι
3. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όπως λάχανο και μπρόκολο
4. Ψάρια σε κονσέρβες με μαλακά κόκαλα, όπως σαρδέλες και σολομός
5. Τρόφιμα εμπλουτισμένα σε ασβέστιο, όπως δημητριακά προγεύματος, χυμοί, μαλακό τυρί από σόγια

Υπάρχουν επίσης διατροφικά συμπληρώματα και σκευάσματα πολυβιταμινών που περιέχουν ασβέστιο. Διατίθεται επίσης ασβέστιο σε συνδυασμό μόνο με βιταμίνη D.

Τα συμπληρώματα με καρβονικό ασβέστιο, πρέπει να λαμβάνονται με το στομάχι γεμάτο. Το ασβέστιο σε κιτρική μορφή μπορεί να λαμβάνεται με άδειο στομάχι. Επιπλέον σε άτομα άνω των 50 ετών, το ασβέστιο σε κιτρική μορφή, απορροφάται καλύτερα από το πεπτικό σύστημα.

Για καλύτερη απορρόφηση ασβεστίου, δεν πρέπει να λαμβάνονται ποσότητες άνω των 500 mg κάθε φορά. Για παράδειγμα, εάν οι ανάγκες είναι 1000 mg είναι προτιμότερο να λαμβάνονται 500 mg, δύο φορές την ημέρα.

Τα χάπια ασβεστίου έχουν μερικές παρενέργειες. Μπορεί να προκαλέσουν αέρια, φούσκωμα της κοιλιάς και δυσκοιλιότητα.

Εάν υπάρχουν παρενέργειες, τότε είναι καλό να λαμβάνονται μικρότερες δόσεις κάθε φορά, να λαμβάνονται μαζί με φαγητό ή ακόμα να δοκιμάζεται μια άλλη μάρκα διατροφικών σκευασμάτων ασβεστίου.

Ποιοι έχουν μεγαλύτερες ανάγκες ασβεστίου και ποιοι δεν παίρνουν συνήθως αρκετό;

Οι ανάγκες σε ασβέστιο εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες όπως η ηλικία, η εγκυμοσύνη, ο θηλασμός και η ορμονική κατάσταση. Τα παιδιά και οι έφηβοι χρειάζονται περισσότερο ασβέστιο απ' ότι οι νέοι ενήλικες.

Οι ηλικιωμένες γυναίκες χρειάζονται άφθονο ασβέστιο. Σε περίπτωση που η διατροφή τους, δεν τους δίνει αρκετό, είναι αναγκαίο να παίρνουν χάπια ασβεστίου.

Μετά την εμμηνόπαυση, οι γυναίκες χρειάζονται συνήθως ασβέστιο με βιταμίνη D, για να διατηρήσουν υγιή τα οστά τους. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει και για άλλες γυναίκες, ηλικιωμένους άνδρες, διάφορες ομάδες ασθενών και άλλους ανθρώπους.

Μεταξύ των άλλων ανθρώπων που δυνατόν να μην προσλαμβάνουν αρκετό ασβέστιο από τη διατροφή τους περιλαμβάνονται:

1. Χορτοφάγοι που αποφεύγουν το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα
2. Τα άτομα με δυσανεξία στη λακτόζη, που όταν πίνουν γάλα έχουν γαστρεντερικές διαταραχές
3. Άτομα με διατροφικές διαταραχές
4. Γυναίκες οι οποίες ασκούνται σωματικά τόσο πολύ, που σταματούν να έχουν περίοδο

Οι άνθρωποι αυτοί, μπορεί να χρειάζεται να παίρνουν διατροφικά συμπληρώματα με ασβέστιο. 

Πόσο ασβέστιο χρειαζόμαστε κάθε μέρα;

Οι ανάγκες σε ασβέστιο κάθε μέρα εξαρτώνται από την ηλικία:

• Από τη γέννηση έως την ηλικία των 6 μηνών: 200 mg
• Βρέφη 7–12 μηνών: 260 mg
• Παιδιά 1–3 ετών: 700 mg
• Παιδιά 4–8  ετών:  1000 mg
• Παιδιά 9–13  ετών: 1300 mg
• Έφηβοι 14–18  ετών: 1300 mg
• Ενήλικες 19–50  ετών: 1000 mg
• Άνδρες 51–70  ετών: 1000 mg
• Γυναίκες 51–70  ετών: 1200 mg
• Ενήλικες 71 ετών και άνω: 1200 mg
• Έγκυες και έφηβοι που θηλάζουν: 1300 mg
• Έγκυες και ενήλικες που θηλάζουν: 1000 mg

Οι υπερβολικές δόσεις ασβεστίου είναι δυνατόν να προκαλέσουν προβλήματα στον οργανισμό. Σε υγιείς ενήλικες και παιδιά, οι δόσεις μέχρι 2500 mg ημερησίως, είναι ασφαλείς.

Συνήθως, τα προβλήματα λόγω ασβεστίου, δεν δημιουργούνται από λήψη ασβεστίου αλλά από τις υπερβολικές λήψεις βιταμίνης D και παθήσεις όπως μερικές μορφές συμπαγών καρκίνων, λεμφωμάτων και λευχαιμίας.

Τι συμβαίνει σε ανθρώπους που δεν παίρνουν αρκετό ασβέστιο;

Σε άτομα που δεν έχουν άλλο πρόβλημα υγείας και που δεν παίρνουν αρκετό ασβέστιο, συνήθως δεν παρατηρούνται βραχυπρόθεσμα προβλήματα.

Ωστόσο η παρατεταμένη ανεπαρκής πρόσληψη ασβεστίου, οδηγεί σε αδύναμα οστά, οστεοπόρωση με κίνδυνο καταγμάτων.

Ασβέστιο, καρκίνος, υψηλή πίεση, πέτρες στους νεφρούς, παχυσαρκία, δίαιτα και οστεοπόρωση

Οι έρευνες για τη σχέση που έχει το ασβέστιο με την οστεοπόρωση, την υψηλή πίεση, τον καρκίνο, τις πέτρες στους νεφρούς και την απώλεια βάρους, εξελίσσονται και είναι ενδιαφέρουσες.

Οι ερευνητές εξετάζουν τη σχέση που έχει το ασβέστιο με τον καρκίνο. Το ερώτημα κατά πόσο η συστηνόμενη ημερήσια δόση ασβεστίου είναι σε θέση να απομακρύνει τον κίνδυνο προσβολής από καρκίνο παχέος εντέρου, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Παρά το γεγονός ότι προέκυψαν μερικά υποστηρικτικά στοιχεία, εντούτοις το ερώτημα παραμένει ακόμη αναπάντητο και διερευνάται.

Η λήψη της συστηνόμενης καθημερινής ποσότητας ασβεστίου, μπορεί να χαμηλώνει την πίεση. Οι ασθενείς με υπέρταση, δηλαδή υψηλή πίεση, να γνωρίζουν ότι η κατανάλωση άφθονων γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλής ή μηδενικής περιεκτικότητας σε λίπη, λαχανικών και φρούτων, τους βοηθά.

Ο ρόλος του ασβεστίου στις πέτρες του νεφρού, δεν είναι τόσο σημαντικός όσο το νερό. Οι περισσότερες περιπτώσεις νεφρολιθίασης, δεν έχουν σχέση με το ασβέστιο. Για τις πέτρες στους νεφρούς, η πρόληψη απαιτεί άφθονη λήψη νερού και άλλων υγρών.

Πολλές έρευνες εξέτασαν το ενδιαφέραν ερώτημα, κατά πόσο περισσότερο ασβέστιο είναι σε θέση να βοηθά στην απώλεια περιττού βάρους σώματος και λίπους. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν επαρκώς το ρόλο του ασβεστίου για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας, του υπερβολικού βάρους σώματος και για τη δίαιτα.

Ο ρόλος του ασβεστίου στην αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης και των καταγμάτων στους ηλικιωμένους είναι καλά τεκμηριωμένος.

Η συμβουλή του γιατρού είναι απαραίτητη για τη λήψη ασβεστίου και βιταμίνης D για την πρόληψη ή αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.