Η ακράτεια ούρων ή κοπράνων επηρεάζει ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων, οι οποίοι υποφέρουν σιωπηλά.
Υπολογίζεται ότι 25% των ενηλίκων θα βιώσουν μια μορφή ακράτειας, σε κάποια φάση της ζωής τους
Το πρόβλημα προκαλεί αισθήματα αμηχανίας, στεναχώριας και ντροπής στους ασθενείς. Για το λόγο αυτό αποφεύγουν να το συζητήσουν και να ζητήσουν βοήθεια ακόμη και από το γιατρό τους.
Η ποιότητα ζωής των ασθενών αυτών επηρεάζεται σοβαρά. Ταυτόχρονα λόγω του ότι δεν δίνεται επαρκής πληροφόρηση προς τους γιατρούς και ερευνητές, από τους ασθενείς δεν έχει γίνει επιστημονικά κατανοητή σε ικανοποιητικό βαθμό η φυσιοπαθολογία της ακράτειας ούρων και κοπράνων.
Για τους λόγους αυτούς, η ανάπτυξη στρατηγικής πρόληψης και θεραπείας δεν έχει φτάσει στο βαθμό που χρειάζεται. Είναι καιρός πλέον, το πρόβλημα της ακράτειας να συζητείται ανοικτά, να φύγει το πέπλο του ταμπού και της μυστικότητας, που το περιβάλλει και να αποβληθεί το στίγμα που βιώνουν οι ασθενείς.
Στους σημαντικότερους παράγοντες, που παίζουν ρόλο στην πρόκληση της ακράτειας ούρων ή κοπράνων περιλαμβάνονται:
- Το φύλο: Η ακράτεια μπορεί να εμφανιστεί σε άνδρες και γυναίκες σε όλα τα στάδια της ζωής. Ωστόσο οι γυναίκες επηρεάζονται με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα.
- Η ηλικία: Η αύξηση της ηλικίας ευνοεί την εκδήλωση της ακράτειας. Στους ηλικιωμένους και άτομα τρίτης ηλικίας, ιδιαίτερα σε αυτούς που πάσχουν από νευρολογικές παθήσεις, η συχνότητα ακράτειας είναι μεγαλύτερη. Όμως η ακράτεια δεν συνοδεύει υποχρεωτικά τα γηρατειά.
- Ο τοκετός: Οι γυναίκες που γέννησαν έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν ακράτεια. Οι μυς της πυέλου, του κάτω μέρους της λεκάνης, μπορεί να υποστούν βλάβες κατά τον τοκετό. Ο παράγοντας αυτός όπως επίσης και η επισιοτομή (η τομή αιδοίου κατα τη γέννα) που γίνεται συστηματικά, συσχετίζονται με μεγαλύτερη συχνότητα ακράτειας κοπράνων. Για το λόγο αυτό, οι ειδικοί συστήνουν να αποφεύγεται η διενέργεια συστηματικά επισιοτομής κατά τον τοκετό.
- Άλλοι παράγοντες: Υπερβολικό βάρος σώματος, παχυσαρκία, καθιστική ζωή, εμμηνόπαυση, χειρουργικές επεμβάσεις που εμπλέκουν το περίνεο ή τη λεκάνη, ουρολοιμώξεις, νευρολογικές παθήσεις και ακτινοθεραπεία.
Η ακράτεια κοπράνων είναι δυσκολότερο να μελετηθεί, λόγω του στίγματος που δημιουργεί στους πάσχοντες. Εκτιμάται ότι μέχρι 5% του πληθυσμού και μέχρι 39% των ατόμων σε ιδρύματα παρουσιάζουν ακράτεια κοπράνων.
Η ακράτεια ούρων είναι η συχνότερη μορφή ακράτειας. Μπορεί να προκαλείται από την πίεση που ασκείται στην κοιλιακή χώρα και στην ουροδόχο κύστη όταν ο ασθενής βήχει, φταρνίζεται ή γελά, σηκώνει ένα βάρος ή τρέχει. Υπάρχει επίσης η ακράτεια ούρων λόγω υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης. Στις περιπτώσεις αυτές ο ασθενής νιώθει μια ξαφνική, ακατανίκητη ανάγκη να ουρήσει λόγω προβλημάτων της ουροδόχου κύστης.
Πρόσφατα, το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών, συνέστησε μια ομάδα εμπειρογνωμόνων για να μελετήσουν τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος. Πράγματι το στίγμα που χαρακτηρίζει την πάθηση, οδηγεί σε δυστυχία μεγάλο αριθμό συνάνθρωπων μας.
Για να βοηθήσουν στην καταπολέμηση της ακράτειας και του στίγματος, οι Αμερικανοί εμπειρογνώμονες, δημοσίευσαν τα ακόλουθα μηνύματα προς τους ασθενείς:
- Δεν είστε μόνοι, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που παρουσιάζουν ακράτεια ούρων ή κοπράνων.
- Υπάρχουν παθολογικές καταστάσεις που προκαλούν ακράτεια και οι οποίες μπορούν να θεραπευτούν.
- Η ακράτεια δεν είναι απαραίτητα μέρος των γηρατειών.
- Οι αλλαγές του τρόπου ζωής και παρεμβάσεις στον τρόπο χειρισμού καταστάσεων και στη συμπεριφορά, μπορούν να προλαμβάνουν την ακράτεια σε πολλές περιπτώσεις.
- Είναι απαραίτητο να ζητάτε για το πρόβλημα, τη βοήθεια του γιατρού σας.
Επιπρόσθετα, η ομάδα εμπειρογνωμόνων τόνισε τη σημασία που έχουν οι γιατροί για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού προβλήματος. Είναι καλό να ερωτούν τους ασθενείς τους εάν παρουσιάζουν κάποια μορφή ακράτειας και να διευκολύνουν τη συζήτηση των ευαίσθητων αυτών καταστάσεων.
Χρειάζεται βέβαια προσοχή στον τρόπο προσέγγισης. Ο γιατρός μπορεί να ρωτά για τη συχνότητα, τον όγκο και το βαθμό στον οποίο ο ασθενής επηρεάζεται από την ακράτεια. Ο στόχος είναι να εκπληρωθούν οι προσδοκίες του ασθενούς όσο γίνεται καλύτερα, για την αντιμετώπιση της πάθησης.
Η κοινωνία και η ιατρική κοινότητα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειες για την κατανόηση και αποδοχή του προβλήματος, για να προσφέρουν όσο το δυνατό καλύτερη φροντίδα και περίθαλψη στους πάσχοντες συνανθρώπους μας. Η αύξηση της ηλικίας του πληθυσμού επιβάλλει οι προσπάθειες αυτές να γίνουν ακόμη πιο γρήγορα και καλύτερα.
