Οι πέτρες στου νεφρούς ή νεφρολιθίαση είναι πάθηση που παρουσιάζει αύξηση σε παιδιά.
Η κακή διατροφή που έχουν συνήθως τα περισσότερα παιδιά σήμερα, η επιδημία παχυσαρκίας που τα μαστίζει και η καθιστική ζωή με απουσία ικανοποιητικής σωματικής άσκησης θεωρούνται ως οι κυριότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των περιπτώσεων παιδιών που παρουσιάζουν πέτρες στους νεφρούς.
Οι κλιματικές αλλαγές με την αύξηση της θερμοκρασίας που παρατηρείται είναι επίσης ένας από τους παράγοντες που αναφέρεται ότι ευνοούν τη νεφρολιθίαση στα παιδιά.
Η αφυδάτωση ιδιαίτερα τους θερμούς μήνες του καλοκαιριού, συμβάλλει στο να δημιουργούνται πέτρες στους νεφρούς και για αυτό ένα από τα βασικά μέτρα πρόληψης είναι να πίνουν τα παιδιά άφθονο νερό για να βρίσκονται σε καλή κατάσταση ενυδάτωσης.
Στους ενήλικες οι πέτρες στους νεφρούς προκαλούν πολύ δυνατό πόνο στα πλευρά πίσω που μπορεί να αντανακλάται προς τα μπροστά. Κάποτε μπορεί να παρατηρηθεί και αιματουρία.
Στα παιδιά τα συμπτώματα που προκαλούν οι πέτρες στους νεφρούς είναι διαφορετικά και λιγότερο χαρακτηριστικά της πάθησης. Σε αυτά περιλαμβάνονται ένας ακαθόριστος πόνος στην κοιλιά, που μπορεί να εντοπίζεται γύρω από τον ομφαλό ή ακόμη να υπάρχει πόνος στην πλάτη με ναυτία και εμετούς.
Συχνά στα παιδιά γίνονται λάθη διάγνωσης όταν αυτά παρουσιάζουν πέτρες στους νεφρούς. Αντί να γίνεται η διάγνωση της νεφρολιθίασης, λανθασμένα θεωρείται ότι πάσχουν από γαστρεντερίτιδα ή σκωληκοειδίτιδα. Η λανθασμένη διάγνωση οδηγεί σε λανθασμένη θεραπεία και αυτό έχει συνέπειες για το παιδί.
Δεν γνωρίζουμε σήμερα αρκετά για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις της νεφρολιθίασης στα παιδιά. Για τους μηχανισμούς, που την προκαλούν θεωρείται ότι δεν είναι ένας παράγοντας μόνο που την προκαλεί αλλά διάφοροι που παράγοντες που συνεργούν, δηλαδή η αιτιολογία είναι πολυπαραγοντική.
Όπως και στους ενήλικες, υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο δημιουργίας πέτρας στους νεφρούς των παιδιών. Σε μεγάλο ποσοστό παιδιών με πέτρες στους νεφρούς, της τάξης του 50% -60% υπάρχει οικογενειακό ιστορικό νεφρολιθίασης. Επίσης σε σημαντικό ποσοστό από αυτά, της τάξης του 75% υπάρχουν ανωμαλίες της χημικής σύνθεσης των ούρων που δείχνουν ότι υπάρχουν ουσίες που ευνοούν το σχηματισμό πέτρας στο ουροποιητικό σύστημα του παιδιού.
Είναι σημαντικό να διεξαχθούν περισσότερες έρευνες για να κατανοηθούν καλύτερα η νεφρολιθίαση στα παιδιά, ιδιαίτερα οι μηχανισμοί γένεσης της, οι προδιαθεσικοί παράγοντες, οι πλέον αποτελεσματικές θεραπείες και οι καλύτερες διατροφικές προσαρμογές για την πρόληψη της πάθησης.
Για την πρόληψη της νεφρολιθίασης στα παιδιά, μερικά απλά μέτρα βοηθούν:
- Τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να πίνουν άφθονο νερό. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για να διατηρούν μια καλή κατάσταση ενυδάτωσης του οργανισμού τους. Η αφυδάτωση ευνοεί το σχηματισμό πέτρας στους νεφρούς. Τους ζεστούς μήνες του καλοκαιριού χρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη προσοχή για αποφυγή της αφυδάτωσης των παιδιών. Οι γονείς είναι καλό να δίνουν στα παιδιά τους να πίνουν ένα ποτήρι νερό πριν κοιμηθούν τη νύχτα ως μέτρο καλής ενυδάτωσης και πρόληψης της αφυδάτωσης
- Εκτός από το νερό, η λεμονάδα ή ο χυμός πορτοκαλιού βοηθούν διότι περιέχουν κιτρικά που βοηθούν στην πρόληψη της νεφρολιθίασης. Ωστόσο επειδή τα υγρά αυτά δυνατόν να επηρεάζουν την αδαμαντίνη των δοντιών είναι καλό τα παιδιά να εξετάζονται τακτικά από τον οδοντίατρο
- Τα αναψυκτικά δεν βοηθούν τα παιδιά στην πρόληψη δημιουργίας πέτρας στους νεφρούς και για αυτό πρέπει να αποφεύγονται. Ιδιαίτερα τα αναψυκτικά σκούρου χρώματος, τύπου κόλα περιέχουν οξαλικά τα οποία ευνοούν το σχηματισμό πέτρας στους νεφρούς. Σε μερικά παιδιά στα οποία η νεφρολιθίαση πυροδοτείται από τα οξαλικά, είναι προτιμότερο να μειώνεται η κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε οξαλικά όπως η σοκολάτα, οι ξηροί καρποί, τα φυλλώδη λαχανικά σκούρου πράσινου χρώματος και το τσάι
- Η αποφυγή της παχυσαρκίας είναι σημαντικός παράγοντας πρόληψης της νεφρολιθίασης. Όπως και στους ενήλικες έτσι και στα παιδιά η παχυσαρκία είναι σημαντικός παράγοντας που ευνοεί τη δημιουργία πέτρας στους νεφρούς. Τα ταχυφαγεία με τα φαγητά υπερβολικά πλούσια σε ζωικά λίπη και νάτριο όπως επίσης και τα επεξεργασμένα τρόφιμα που έχουν ανάλογο περιεχόμενο πρέπει να περιορίζονται
- Η τακτική σωματική άσκηση και η υγιεινή διατροφή βοηθούν στην πρόληψη της νεφρολιθίασης