Το άσθμα επιδεινώνεται από την ατμοσφαιρική ρύπανση. Το διοξείδιο του αζώτου και το όζον, που στην εποχή μας αυξάνονται σταθερά στο περιβάλλον μας, είναι βασικοί παράγοντες αύξησης των κρουσμάτων και χειροτέρευσης του άσθματος.
Το άσθμα είναι η συχνότερη χρόνια ασθένεια στα παιδιά. Η συχνότητα των περιπτώσεων παιδικού άσθματος παρουσιάζει σημαντική αύξηση στις ανεπτυγμένες χώρες.
Η ατμοσφαιρική ρύπανση, οι γύρεις από τα φυτά και τα σπόρια των μυκήτων που υπάρχουν στην ατμόσφαιρα έχουν ενοχοποιηθεί για τη γένεση και επιδείνωση των περιπτώσεων του άσθματος στα παιδιά και στους ενήλικες.
Στην ατμόσφαιρα υπάρχουν δύο σημαντικοί παράγοντες οι οποίοι παράλληλα με τη ρύπανση που δημιουργούν, προκαλούν σοβαρή επιδείνωση με κίνδυνο θανάτου σε ασθματικούς ασθενείς. Οι δύο αυτοί νοσηροί παράγοντες είναι το διοξείδιο του αζώτου και το όζον.
Το διοξείδιο του αζώτου δημιουργείται στην ατμόσφαιρα των πόλεων από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων και από διάφορα εργοστάσια ιδιαίτερα αυτά που παράγουν ενέργεια.
Το όζον δημιουργείται από την αντίδραση μεταξύ του ηλιακού φωτός και των υπόλοιπων μολυντικών ουσιών που υπάρχουν μέσα στην ατμόσφαιρα.
Το όζον υπάρχει στην ατμόσφαιρα σε δύο στρώματα. Στο χαμηλό επίπεδο, στην ατμόσφαιρα των πόλεων και στο ψηλό επίπεδο στη στρατόσφαιρα.
Στο χαμηλό ατμοσφαιρικό επίπεδο το όζον είναι βλαβερό για την ανθρώπινη υγεία. Στο ψηλό επίπεδο, στη στρατόσφαιρα, το όζον δημιουργεί ένα προστατευτικό στρώμα που καλύπτει τη γη από τη βλαβερή υπεριώδη ακτινοβολία που προέρχεται από τον ήλιο.
Ισπανοί γιατροί από τη Βαρκελώνη, θέλησαν να ερευνήσουν το ρόλο που παίζουν στο άσθμα, οι ουσίες που είναι υπεύθυνες για την ατμοσφαιρική ρύπανση, όπως επίσης και το ρόλο που έχουν τα σπόρια των μυκήτων και οι γύρεις από τα φυτά.
Εξέτασαν τις περιπτώσεις σοβαρού άσθματος σε ασθενείς άνω των 14 ετών, σε ένα από τα μεγάλα νοσοκομεία της Βαρκελώνης, για περίοδο 10 ετών. Διαπίστωσαν κατά την περίοδο αυτή, ότι είχαν αποβιώσει 467 άνδρες και 611 γυναίκες από σοβαρό άσθμα.
Όταν οι γιατροί εξέτασαν τα επίπεδα των κοινών μολυντικών παραγόντων στην ατμόσφαιρα κατά τις ημέρες που συνέβαιναν οι θάνατοι, διαπίστωσαν ότι σε αυτές τα επίπεδα του διοξειδίου του αζώτου ήσαν τα ψηλότερα.
Επίσης κατά τις ημέρες που τα επίπεδα του όζοντος ήταν αυξημένα, υπήρχαν επίσης περισσότεροι θάνατοι λόγω σοβαρού άσθματος.
Όσον αφορά τα σπόρια των μυκήτων και τις γύρεις από τα φυτά δεν βρέθηκε οποιαδήποτε σχέση με την επιδείνωση και τους θανάτους σε άτομα με σοβαρό άσθμα.
Επίσης δεν βρέθηκε να υπάρχει κάποια αλληλοεπίδραση ή ενδυνάμωση της δράσης, μεταξύ του διοξειδίου του αζώτου και του όζοντος από τη μια και με τις γύρεις ή τα σπόρια των μυκήτων από την άλλη.
Οι ερευνητές συμπέραναν, ότι το διοξείδιο του αζώτου είναι ο κυριότερος παράγοντας στην ατμόσφαιρα, που επιδεινώνει το άσθμα. Σε ασθενείς με σοβαρό άσθμα είναι δυνατόν να απειλείται η ζωή τους, όταν είναι ψηλές οι συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα του μολυντικού αυτού παράγοντα. Ανάλογος κίνδυνος για τους ασθματικούς ασθενείς προκαλείται και από το όζον.
Η έρευνα αυτή τεκμηριώνει το γεγονός ότι η ρύπανση της ατμόσφαιρας, από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, των εργοστασίων και από άλλες πηγές της ανθρώπινης δραστηριότητας, επιδεινώνουν το άσθμα και μπορούν ακόμη στις σοβαρές περιπτώσεις να προκαλέσουν και το θάνατο.
Τα αποτελέσματα της έρευνας αυτής θα πρέπει να επιβεβαιωθούν και από άλλους.
Περιμένοντας όμως, είναι καλό οι ασθματικοί και ιδιαίτερα αυτοί που ζουν σε πόλεις με ψηλούς δείκτες ατμοσφαιρικής ρύπανσης, να είναι ενήμεροι και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, όταν η ατμόσφαιρα παρουσιάζει αυξημένη ρύπανση.