Το ραδόνιο είναι ραδιενεργές αέριο που απελευθερώνεται από τη διάσπαση του ουρανίου το οποίο υπάρχει μέσα στα πετρώματα, το γρανίτη και το έδαφος.
Το ραδόνιο είναι αδρανές, άχρωμο και άοσμο και έτσι δεν μπορεί να ανιχνευθεί από τις ανθρώπινες αισθήσεις.
Το στοιχείο αυτό θεωρείται ως η δεύτερη συχνότερη αιτία καρκίνου του πνεύμονα μετά από τον καπνό του τσιγάρου.
Όταν το ραδόνιο βρίσκεται έξω από το σπίτι είναι ακίνδυνο διότι διαχέεται μέσα στην ατμόσφαιρα. Μέσα στο σπίτι και σε άλλους εσωτερικούς χώρους, το ραδόνιο μπορεί να συγκεντρωθεί σε μικρότερους χώρους. Εισέρχεται μέσα σε ένα κτίριο δια μέσου ρωγμών ή χαραμάδων που υπάρχουν στα θεμέλια.
Η συγκέντρωση του ραδονίου μέσα στα εσωτερικά κτιρίων ή σπιτιών είναι μεγαλύτερη όταν αυτά είναι κτισμένα σε έδαφος όπου υπάρχει πολύ ουράνιο. Τα δάπεδα με γρανίτη, εάν αυτός περιέχει ραδόνιο, μπορεί να συμβάλουν στην αύξηση της συγκέντρωσης του ραδονίου στους εσωτερικούς χώρους.
Επίσης όταν τα κτίρια έχουν καλή απομόνωση, διατηρούν στο εσωτερικό τους τη θερμότητα αλλά και το ραδόνιο. Στα υπόγεια, στα ισόγεια και στο πρώτο πάτωμα, το ραδόνιο μπορεί να βρίσκεται σε πιο ψηλή συγκέντρωση λόγω του ότι αυτά βρίσκονται πιο κοντά στο έδαφος.
Η σχέση του ραδονίου με τον καρκίνο του πνεύμονα είχε διαπιστωθεί όταν οι γιατροί εξακρίβωσαν ότι οι εργαζόμενοι σε ορυχεία ουρανίου παρουσίαζαν συχνότερα καρκίνο του πνεύμονα σε σύγκριση με μεταλλωρύχους που δεν εκτίθονταν στο ουράνιο και κατά συνέπεια στο ραδόνιο.
Ο κίνδυνος από το ραδόνιο οφείλεται στο γεγονός ότι εκπέμπει μικρά ραδιενεργά σωματίδια. Τα σωματίδια αυτά εισέρχονται στον οργανισμό δια μέσου της αναπνοής και εντοπίζονται στους πνεύμονες.
Εάν η έκθεση διαρκέσει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και εάν η δόση ακτινοβολίας που απορροφά ο οργανισμός είναι σημαντική, τότε προκαλείται καρκίνος του πνεύμονα. Η σχέση ουρανίου, ραδονίου και καρκίνου του πνεύμονα έχει τεκμηριωθεί και από πειράματα σε ζώα.
Ο καπνός του τσιγάρου μαζί με το ραδόνιο αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα παρά από ότι τον αυξάνει το κάθε καρκινογόνο από μόνο του. Πρέπει να τονίσουμε το γεγονός ότι οι περισσότεροι θάνατοι που έχουν σχέση με το ραδόνιο, συμβαίνουν σε καπνιστές.
Επειδή το ραδόνιο δεν μπορεί να ανιχνευτεί από τις ανθρώπινες αισθήσεις, ο μόνος τρόπος για να εξακριβώσει κάποιος εάν έχει επικίνδυνα επίπεδα ραδονίου μέσα στο σπίτι του είναι κάνοντας ειδικές μετρήσεις. Οι μετρήσεις μπορούν να γίνουν για μικρά ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα.
Είναι προτιμότερο να γίνονται μετρήσεις για μεγάλα χρονικά χρονικά διαστήματα, για διάστημα 90 ημερών. Ο λόγος είναι διότι τα επίπεδα του ραδονίου επηρεάζονται από τον καιρό, τη βαρομετρική πίεση και άλλους παράγοντες. Οι μακροχρόνιες μετρήσεις δίνουν μια πιο ακριβή εικόνα της πραγματικής κατάστασης.
Υπάρχουν ειδικά τεστ που διατίθενται στο εμπόριο και μπορεί κάποιος να κάνει μετρήσεις από μόνος του. Είναι επίσης δυνατόν να κληθεί κάποιος ειδικός ο οποίος θα κάνει τις μετρήσεις αυτές.
Τα επίπεδα τα οποία επιβάλλουν τη λήψη μέτρων είναι αυτά που δείχνουν συγκέντρωση του ραδονίου μέσα σε εσωτερικούς χώρους άνω των 4 picocuries/liter. Έχει υπολογιστεί ότι εάν κάποιος ζήσει μέσα σε ένα σπίτι το οποίο έχει ραδόνιο στη συγκέντρωση των 4 picocuries/liter, διατρέχει 15% μεγαλύτερο κίνδυνο για να αναπτύξει καρκίνο του πνεύμονα.
Εάν οι συγκεντρώσεις ραδονίου είναι μεγαλύτερες ή εάν υπάρχει και καπνός του τσιγάρου που μολύνει τους κατοίκους του σπιτιού τότε ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος.
Τα προληπτικά μέτρα που μπορούν να ληφθούν είναι ο καλός αερισμός του σπιτιού και των εσωτερικών χώρων γενικά.
Το σφράγισμα των χαραμάδων και ρωγμών του πατώματος αποτρέπουν την είσοδο του ραδιενεργού ραδονίου στον εσωτερικό αέρα.
Τα δάπεδα με γρανίτη πρέπει να μην αφήνουν χαραμάδες. Ο λόγος είναι διότι εάν ο γρανίτης που χρησιμοποιήθηκε περιέχει ραδόνιο, το νερό μπορεί να το παρασύρει προς τα κάτω. Με τον τρόπο αυτό είναι δυνατόν να δημιουργηθούν μέσα σε εσωτερικούς χώρους αυξημένες συγκεντρώσεις του ραδιενεργού στοιχείου.