Το άνοιγμα των παραθύρων με ανανέωση του εγκλωβισμένου αέρα των εσωτερικών χώρων μπορεί τελικά, να είναι η καλύτερη μέθοδος για την πρόληψη μολύνσεων που μεταδίδονται αερογενώς.

Οι μολυσματικές ασθένειες που μεταδίδονται αερογενώς, είναι μια από τις κυριότερες αιτίες θνησιμότητας και νοσηρότητας παγκοσμίως. Η φυματίωση για παράδειγμα, από μόνη της, προκαλεί κάθε χρόνο 1,8 εκατομμύρια θανάτους.

Εξάρσεις των εν λόγω μολυσματικών νόσων, παρατηρούνται σε χώρους που συγκεντρώνονται μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων όπως στις φυλακές, στα σχολεία, σε καταφύγια αστέγων και αλλού.

Στα νοσοκομεία ο κίνδυνος μετάδοσης μολύνσεων διαμέσου του αέρα είναι ακόμη μεγαλύτερος. Ο λόγος είναι διότι στα νοσοκομεία συγκεντρώνονται ταυτόχρονα για σκοπούς περίθαλψης, όχι μόνο ασθενείς οι οποίοι έχουν μεταδοτικές παθήσεις και μεταφέρουν τα μικρόβια αλλά και ασθενείς με μειωμένη άμυνα του οργανισμού εξαιτίας διαφόρων καταστάσεων.

Στις ανεπτυγμένες χώρες, για καλύτερη προστασία χρησιμοποιούνται μηχανισμοί εξαερισμού που βασίζονται στην αρνητική πίεση. Οι τεχνολογίες αυτές, συμβάλλουν στην εξαγωγή του εγκλωβισμένου αέρα εκτός των χώρων που χαρακτηρίζονται από ψηλό κίνδυνο μετάδοσης μολυσματικών παραγόντων που υπάρχουν στον αέρα.

Όμως μια πρόσφατη ενδιαφέρουσα έρευνα από γιατρούς του Imperial College του Λονδίνου, θέτει υπό αμφισβήτηση την ανωτερότητα των σύγχρονων συστημάτων εξαερισμού αρνητικής πίεσης σε σύγκριση με το φυσικό εξαερισμό που προσφέρουν τα ανοικτά παράθυρα.

Οι ειδικοί λοιμοξιολόγοι γιατροί από το Λονδίνο, εξέτασαν σε 8 νοσοκομεία του Περού, την αποτελεσματικότητα για την προστασία από τις αερογενώς μεταδιδόμενες μολύνσεις των ακόλουθων καταστάσεων: Ανοικτά παράθυρα και πόρτες για φυσικό εξαερισμό των χώρων, τεχνολογία αρνητικής πίεσης για καθαρισμό του αέρα και κλειστά παράθυρα και πόρτες σε δωμάτια σύγχρονων νοσοκομείων.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα ανοικτά παράθυρα και πόρτες ήταν η καλύτερη μέθοδος. Πετύχαινε 2 φορές καλύτερο εξαερισμό των δωματίων σε σύγκριση με την αρνητική πίεση και 18 φορές καλύτερο σε σύγκριση με κλειστά παράθυρα και πόρτες. Ακόμη και όταν με ανοικτά παράθυρα το φύσημα του αέρα ήταν στα χαμηλότερα επίπεδα, τα αποτελέσματα ήσαν καλύτερα παρά όταν χρησιμοποιούνταν μηχανισμοί τεχνητού αερισμού με αρνητική πίεση. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι δωμάτια σε νοσοκομεία που κτίστηκαν πριν 50 χρόνια, με ψηλά ταβάνια και μεγάλα παράθυρα, είχαν καλύτερα επίπεδα εξαερισμού από ότι δωμάτια σε σύγχρονα νοσοκομεία με μηχανισμούς αρνητικής πίεσης.

Οι γιατροί από το Λονδίνο, με βάση τα δεδομένα αυτά, προχώρησαν σε ένα μοντέλο υπολογισμού του κίνδυνου μόλυνσης των ασθενών μετά από έκθεση σε ασθενείς με φυματίωση που δεν έτυχαν θεραπείας.

Σύμφωνα με τους υπολογισμούς αυτούς, εάν η έκθεση λάμβανε χώρα σε δωμάτια αρνητικής πίεσης, 39% των ασθενών θα μολύνονταν. Εάν όμως η έκθεση γινόταν σε δωμάτια νοσοκομείων που κτίσθηκαν πριν 50-60 χρόνια, το ποσοστό αυτό έπεφτε στο11%. Σε σύγχρονα δωμάτια, χωρίς αρνητική πίεση αλλά με ανοικτά παράθυρα, το ποσοστό υπολογίστηκε στο  33%.

Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι το άνοιγμα των παραθύρων μεγιστοποιεί το φυσικό εξαερισμό και ο κίνδυνος μετάδοσης αερογενώς μεταφερόμενων μολύνσεων είναι χαμηλότερος από εκείνον που υπάρχει με τα σύγχρονα συστήματα εξαερισμού αρνητικής πίεσης. Τα παλαιά νοσοκομεία με ψηλά ταβάνια και μεγάλα παράθυρα, προσφέρουν τη μεγαλύτερη προστασία.

Επισημαίνεται ότι σε χώρες με ψυχρά κλίματα, ο φυσικός εξαερισμός με μεγάλα παράθυρα δεν είναι μια εύκολη λύση. Διαφαίνεται όμως ότι η σύγχρονη πρακτική σφραγίσματος των χώρων περίθαλψης ασθενών στα νοσοκομεία με πλήρη εξάρτηση από συστήματα τεχνητού εξαερισμού, δεν είναι η πλέον ορθή μέθοδος.

Το πρόβλημα των συστημάτων τεχνητού εξαερισμού αρνητικής πίεσης περιπλέκεται, εάν ληφθούν υπόψη τα πολύ ψηλά κόστα κατασκευής και συντήρησης τους. Σε χώρες με περιορισμένους πόρους που έχουν συνήθως μεγαλύτερα προβλήματα μεταδοτικών νόσων και υγείας γενικότερα, τα συστήματα τεχνητού εξαερισμού δύσκολα συντηρούνται σωστά. Έτσι ο φυσικός εξαερισμός με παράθυρα, προβάλλει ως η ιδανική λύση.  

Εμείς θα συγκρατήσουμε το γεγονός ότι χαμηλής τεχνολογίας μέθοδοι, με μηδαμινά κόστα όπως το άνοιγμα των παράθυρων και πορτών, είναι αποτελεσματικότερες για την πρόληψη αερογενώς μεταδιδόμενων μολύνσεων ακόμη και σε χώρους ψηλού κινδύνου όπως τα νοσοκομεία, από ότι ψηλής τεχνολογίας, ιδιαίτερα δαπανηρές στην κατασκευή και συντήρηση μεθόδους, τεχνητού εξαερισμού αρνητικής πίεσης.

Τα πρόσφατα αυτά δεδομένα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία ενόψει της εντατικοποίησης των προσπαθειών που γίνονται διεθνώς για την πρόληψη και προετοιμασία αντιμετώπισης μιας αναμενόμενης πανδημίας γρίπης.

Τελικά οι παλαιότερες γενιές δεν είχαν άδικο που ήθελαν πάντοτε να ανοίγουν τα παραθυρα για να καθαρίζει ο αέρας του σπιτιού από άσχημες μυρωδιές και μικρόβια.