Το πνευμονικό οίδημα χαρακτηρίζεται από ανώμαλη συλλογή υγρών στους πνεύμονες, που συνήθως οφείλεται σε ανεπάρκεια της καρδίας.
Η ανεπάρκεια της καρδίας (αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια), αυξάνει την πίεση στις πνευμονικές φλέβες με αποτέλεσμα η πίεση σε αυτές να αυξάνεται. Με την αύξηση της πίεσης, διαφεύγει υγρό προς τις κυψελίδες (εξαγγείωση υγρών στις κυψελίδες).
Η κατάσταση αυτή, δεν επιτρέπει την κανονική ανταλλαγή αερίων, με αποβολή διοξειδίου του άνθρακος και οξυγόνωση του αίματος που γίνεται στους πνεύμονες.
Οι αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν πνευμονικό οίδημα περιλαμβάνουν:
1. Καρδιακή προσβολή (στεφανιαία νόσος της καρδίας, ισχαιμία καρδίας, στηθάγχη, έμφραγμα μυοκαρδίου)
2. Καρδιακή ανεπάρκεια
3. Παθήσεις των βαλβίδων της καρδίας (στένωση ή ανεπάρκεια μιτροειδούς ή αορτικής βαλβίδας)
4. Καρδιομυοπάθεια
5. Υπέρταση (ψηλή πίεση), κρίση αρτηριακής υπέρτασης
6. Μυοκαρδίτιδα
7. Σοβαρές καρδιακές αρρυθμίες
8. Σοβαρές πνευμονικές μολύνσεις, σηψαιμικό σοκ
9. Βλάβες στους πνεύμονες από εξωτερικούς παράγοντες όπως για παράδειγμα δηλητηριώδη αέρια, χλώριο, αμμωνία, διοξείδιο του αζώτου, εισπνοή καπνών
10. Νεφρική ανεπάρκεια
11. Παρενέργειες φαρμάκων (χημειοθεραπεία, διαβητικά φάρμακα) και ναρκωτικών ουσιών όπως η ηρωίνη
12. Άνοδος ή διαβίωση σε μεγάλο υψόμετρο (ασθένεια του βουνού, πνευμονικό οίδημα μεγάλου υψομέτρου).
Η κλινική εικόνα που συνοδεύει το πνευμονικό οίδημα μπορεί να εγκατασταθεί με οξύ τρόπο δηλαδή ξαφνικά και γρήγορα ή αντίθετα να δημιουργηθεί σταδιακά σε περίοδο μερικών εβδομάδων ή μηνών.
Τα σημεία και συμπτώματα που μπορεί να συνοδεύουν το πνευμονικό οίδημα είναι:
- Αύξηση αναπνευστικής συχνότητας, βραχύπνοια (βραχεία επιπόλαια αναπνοή), δύσπνοια. Τα προβλήματα της αναπνοής επιδεινώνονται όταν ο ασθενής ξαπλώνει και βρίσκεται σε οριζόντια θέση. Όταν κάθεται στο κρεβάτι ή όταν το κεφάλι είναι πιο ψηλά, νιώθει πιο καλά, αναπνέει καλύτερα
- Βήχας, αφρώδη φλέγματα χρώματος ροζ λόγω αίματος που περιέχεται σε αυτά, αιμόπτυση
- Ο ασθενής αισθάνεται ότι διψά για αέρα ή ότι πνίγεται
- Γόγγυσμα, συριγμός κατά την αναπνοή
- Ταχυκαρδία, ανωμαλίες των καρδιακών κτύπων, διάσπαρτοι υγροί ρόγχοι των πνευμονικών πεδίων κατά τη στηθοσκόπηση
- Υπερβολική εφίδρωση, κρύα άκρα, χλωμάδα δέρματος ή σε σοβαρότερες περιπτώσεις κυάνωση λόγω χαμηλού οξυγόνου στο αίμα
- Πόνος στο στήθος εάν η αιτία που προκάλεσε το πνευμονικό οίδημα σχετίζεται με στεφανιαία νόσο της καρδίας
- Ο ασθενής είναι ανήσυχος, ευερέθιστος, διακατέχεται από νευρικότητα, δυσκολεύεται να μιλήσει, το επίπεδο συνείδησης του μειώνεται
Το πνευμονικό οίδημα είναι μια σοβαρή κλινική κατάσταση που απαιτεί επείγουσα ιατρική περίθαλψη. Απειλεί τη ζωή και μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο σε ορισμένες περιπτώσεις.
Ωστόσο η άμεση χορήγηση της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής, τόσο για το ίδιο το οίδημα όσο και για την πάθηση που το έχει προκαλέσει, επιτρέπουν μια ευνοϊκή εξέλιξη.
