Ο βήχας μπορεί να καταστεί μια σοβαρή ενόχληση. Όμως εξυπηρετεί ένα πολύ σημαντικό σκοπό.
Ο βήχας συμβάλλει στον καθαρισμό των αναπνευστικών οδών, των βρόγχων και των πνευμόνων, από φλέγματα και ξένα σώματα όπως η σκόνη.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία του βήχα είναι το κοινό κρυολόγημα. Όταν όμως υπάρχει επίμονος ή βίαιος, έντονος βήχας, δεν πρέπει να αγνοείται. Η συμβουλή και η έγκαιρη παρέμβαση του γιατρού μπορεί να επιτρέψει την ανίχνευση και θεραπεία πολύ σοβαρών παθήσεων, προτού καταστούν επικίνδυνες για τη ζωή του ασθενούς.
Ο παραγωγικός βήχας είναι αυτός που συνοδεύεται από την παραγωγή φλεγμάτων σε αντίθεση με τον ξηρό βήχα που δεν παράγει φλέγματα.
Η οξεία μορφή βήχα είναι αυτή που εμφανίζεται ξαφνικά και διαρκεί λιγότερο από 2 έως 3 εβδομάδες. Αντίθετα ο χρόνιος βήχας διαρκεί για περισσότερο από 3 εβδομάδες.
Ο βήχας που διαρκεί για 3 εβδομάδες ή λιγότερο, προκαλείται συνήθως από το κρυολόγημα, γρίπη ή ιγμορίτιδα. Είναι όμως δυνατόν ένας τέτοιος βήχας να αποτελεί σημείο μιας σοβαρότερης ασθένειας.
Η πνευμονία προκαλεί βήχα, ψηλό πυρετό, δύσπνοια, ταχύπνοια και πόνο στο στήθος ή στην κοιλιά.
Η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι η καρδία δεν εκτελεί πλέον καλά τη λειτουργία της ως κεντρική αντλία του κυκλοφορικού συστήματος. Η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί βήχα, δύσπνοια, κούραση και οιδήματα.
Ο χρόνιος βήχας χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι διαρκεί περισσότερο από 3 εβδομάδες. Συχνά προκαλείται από οπισθορινική καταρροή βλέννας ή μύξας. Μπορεί να προκληθεί από αλλεργίες ή χρόνια ιγμορίτιδα.
Ο χρόνιος βήχας μπορεί να είναι σημείο μιας σοβαρότερης ασθένειας. Το άσθμα προκαλεί χρόνιο βήχα, δυσκολίες στην αναπνοή, σφίξιμο στο στήθος, συριγμό.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι αιτία χρόνιου βήχα, πόνου στο θώρακα, δυσκολιών στην αναπνοή, απώλειας βάρους και άλλων συμπτωμάτων. Η φυματίωση προκαλεί χρόνιο εξουθενωτικό βήχα και πόνο στο θώρακα.
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση χαρακτηρίζεται από την επιστροφή υγρών και περιεχομένου από το στομάχι πίσω προς τον οισοφάγο. Οφείλεται σε ανεπάρκεια του κάτω οισοφαγικού σφιγκτήρα. Η πάθηση αυτή προκαλεί ξηρό βήχα, καούρα, άσχημη μυρωδιά αναπνοής, δυσκολίες κατάποσης.
Ένας χρόνιος επίμονος βήχας με μεγάλη παραγωγή φλεγμάτων, μπορεί να είναι σημείο μιας χρόνιας αποφρακτικής νόσου των πνευμόνων. Η ομάδα αυτή των ασθενειών των πνευμόνων είναι η τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτων.
Στις χρόνιες αποφρακτικές νόσους των πνευμόνων περιλαμβάνονται η χρόνια βρογχίτιδα, το εμφύσημα. Η κυριότερη αιτία των παθήσεων αυτών είναι το κάπνισμα.
Ο βήχας που παράγει φλέγματα που περιέχουν αίμα είναι ανησυχητικός και για αυτό χρειάζεται άμεσα συμβουλή από γιατρό.
Η λαρυγγίτιδα στα παιδιά δημιουργεί χαρακτηριστικό βήχα που θυμίζει γάβγισμα σκύλου. Εκτός από το βήχα, η λαρυγγίτιδα συνοδεύεται από βήχα, αλλοίωση της φωνής, βραχνάδα, στένωση του λάρυγγα και δυσκολίες στην αναπνοή. Είναι συχνότερη στα βρέφη και στα παιδιά προσχολικής ηλικίας.
Ο κοκίτης παρουσιάζει αύξηση. Μπορεί να προσβάλει βρέφη και μικρά παιδιά αλλά φαίνεται ότι η συχνότητα του στους ενήλικες αυξάνεται.
Συνοπτικά οι κυριότερες αιτίες του βήχα είναι:
- Αλλεργία και άσθμα
- Πνευμονία, οξεία βρογχίτιδα και άλλες μολύνσεις των πνευμόνων όπως φυματίωση, κοκίτης
- Χρόνια αποφρακτική νόσος των πνευμόνων, χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα για τις οποίες ο κυριότερος ένοχος είναι το κάπνισμα
- Ιγμορίτιδα με οπισθορινική καταρροή
- Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Καρδιακή ανεπάρκεια, συμφορητικού τύπου
- Λαρυγγίτιδα, βρογχιολίτιδα
- Καρκίνος των πνευμόνων
- Πνευμονική εμβολή
- Κυστική ίνωση.
Ο βήχας είναι ένα πολύ συχνό κλινικό σημείο.
Οι ασθένειες που μπορούν να τον προκαλούν είναι πολλές.
Όταν είναι επίμονος και έντονος ή όταν διαρκεί περισσότερο από 3 εβδομάδες είναι αναγκαίο να ζητείται η συμβουλή από το γιατρό.
Υπάρχουν φάρμακα εναντίον του βήχα αλλά δεν είναι ορθό να λαμβάνονται χωρίς ιατρική συμβουλή.
