Η στηθάγχη από σπασμό μιας στεφανιαίας αρτηρίας της καρδίας μπορεί να μειώνει ή ακόμη να σταματά τη ροή αίματος προς το μέρος του μυοκαρδίου που εξαρτάται από την αρτηρία που παρουσιάζει το σπασμό.
Ο σπασμός μιας στεφανιαίας αρτηρίας της καρδίας είναι μια σύντομη και παροδική σύσπαση των μυών του τοιχώματος της αρτηρίας. Η σύσπαση αυτή μειώνει τη διάμετρο του αυλού της αρτηρίας και κατά συνέπεια μειώνεται ανάλογα, μερικώς ή πλήρως η ροή του αίματος.
Οι στεφανιαίες αρτηρίες είναι δύο, η αριστερά και η δεξιά. Ονομάζονται στεφανιαίες διότι ανατομικά μοιάζουν σαν να αγκαλιάζουν την καρδία, όπως ένα στεφάνι. Οι στεφανιαίες αρτηρίες με τους κλάδους που προκύπτουν από αυτές, δίνουν αίμα στο μυ της καρδίας, δηλαδή στο μυοκάρδιο.
Στις περιπτώσεις που ο σπασμός μιας στεφανιαίας αρτηρίας διαρκεί αρκετά, το μέρος του μυοκάρδιου που παίρνει αίμα από αυτή θα υποφέρει. Το πρώτο σύμπτωμα θα είναι ο πόνος της στηθάγχης. Εάν ο σπασμός διαρκέσει για πολύ είναι δυνατόν να προκληθεί ακόμη και έμφραγμα του μυοκάρδιου, δηλαδή καρδιακή προσβολή.
Οι σπασμοί των στεφανιαίων αρτηριών της καρδίας που προκαλούν πόνο αναφέρονται στη βιβλιογραφία με την ονομασία στηθάγχη Prinzmetal. Πρόκειται για μια σπάνια μορφή στηθάγχης.
Υπάρχουν συνολικά τρεις μορφές στηθάγχης:
- Η σταθερή στηθάγχη που συμβαίνει όταν ο ασθενής κάνει κάποια σωματική προσπάθεια. Με την ανάπαυση και ξεκούραση τα συμπτώματα της σταθερής στηθάγχης υποχωρούν.
- Η ασταθής στηθάγχη στην οποία τα συμπτώματα πόνου συμβαίνουν ανεξάρτητα από σωματική προσπάθεια ή άλλο παράγοντα όπως το κρύο και η έντονη συναισθηματική φόρτιση. Είναι κατάσταση με σοβαρότερη ισχαιμική απόφραξη του στεφανιαίου αγγείου.
- Η στηθάγχη λόγω σπασμού στεφανιαίας αρτηρίας της καρδίας, Prinzmetal. Οι σπασμοί μπορεί να συμβούν ενώ ο ασθενής δεν κάνει κάτι όπως μια σωματική προσπάθεια. Συχνά αυτοί συμβαίνουν όταν ο ασθενής βρίσκεται σε ανάπαυση.
Οι σπασμοί των στεφανιαίων αρτηριών συμβαίνουν συχνότερα σε ανθρώπους που παρουσιάζουν παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για καρδιακή πάθηση όπως ψηλή κακή χοληστερόλη LDL, υπέρταση (ψηλή πίεση) ή αυτοάνοσες παθήσεις στις οποίες περιλαμβάνεται και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος. Όμως οι σπασμοί καταγράφονται και σε άτομα χωρίς τέτοιους παράγοντες.
Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις που πυροδοτούν την έναρξη σπασμών των στεφανιαίων αρτηριών και στηθάγχης Prinzmetal:
- Το κάπνισμα οποιασδήποτε μορφής.
- Η έκθεση στο κρύο.
- Το εξαιρετικά έντονο ψυχολογικό στρες.
- Η χρήση μερικών ναρκωτικών και άλλων απαγορευμένων ουσιών όπως η κοκαΐνη και οι αμφεταμίνες.
Η αποφυγή κάθε μορφής καπνίσματος, η διατήρηση κανονικής αρτηριακής πίεσης και επιπέδων χοληστερόλης αίματος είναι αποτελεσματικά μέτρα για την πρόληψη των σπασμών των στεφανιαίων αρτηριών της καρδίας.
Τα συμπτώματα και άλλα χαρακτηριστικά της στηθάγχης Prinzmetal είναι συνήθως τα ακόλουθα:
- Ο πόνος εντοπίζεται κάτω από το στέρνο.
- Ο πόνος που είναι πολύ δυνατός περιγράφεται ως ένα μεγάλο βάρος που συμπιέζει, συνθλίβει ή σφίγγει το στήθος και που αντανακλάται στο λαιμό, στη σιαγόνα, στον ώμο ή στο βραχίονα.
- Διαρκεί από 5 έως 30 λεπτά.
- Μπορεί να συμβαίνει την ίδια ώρα κάθε μέρα, συνήθως στις ώρες από τα μεσάνυχτα έως τις 8 το πρωί.
- Συνήθως συμβαίνει ενώ ο ασθενής βρίσκεται σε ανάπαυση.
- Ο πόνος υποχωρεί με τη χορήγηση νιτρωδών φαρμάκων όπως η νιτρογλυκερίνη που προκαλούν διαστολή των στεφανιαίων αγγείων της καρδίας.
- Ο πόνος μπορεί να είναι τόσο έντονος που να προκαλεί λιποθυμία.
Η αντιμετώπιση της στηθάγχης λόγω σπασμού στεφανιαίας αρτηρίας της καρδίας περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
- Νιτρώδη φάρμακα για αντιμετώπιση των σπασμών των στεφανιαίων αρτηριών και άμεση ανακούφιση από τον πόνο στο στήθος.
- Ανταγωνιστές των καναλιών ασβεστίου.
- Για την πρόληψη των σπασμών, χορήγηση L - αργινίνης.
- Χορήγηση των φαρμάκων που μειώνουν την κακή χοληστερόλη LDL στο αίμα όπως οι στατίνες. Οι στατίνες εκτός από τη μείωση της χοληστερόλης έχουν και άλλες ευεργετικές δράσεις στον οργανισμό που συμβάλλουν στην πρόληψη των σπασμών.