Ποιος ο ρόλος των χαρακτηριστικών του ψυχικού κόσμου και της συμπεριφοράς ενός ατόμου στη γένεση ασθενειών του πεπτικού συστήματος, όπως η σπαστική κολίτιδα;
Το ερώτημα αυτό, που αφορά γενικότερα στις ασθένειες με ψυχοσωματική συνιστώσα, απασχολεί τους γιατρούς, διότι εάν πράγματι ο παράγοντας προσωπικότητα και συμπεριφορά του ασθενούς επηρεάζουν τη γένεση και εξέλιξη της ασθένειας, τότε θεραπευτικές προσεγγίσεις, όπως η γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, μπορεί να έχουν ευεργετικές επιδράσεις στον ασθενή.
Η σπαστική κολίτιδα (σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου) επηρεάζει 10% έως 15% των ενηλίκων στις βιομηχανοποιημένες χώρες. Η ακριβής αιτιολογία της είναι άγνωστη. Σε περίπου 10% των ασθενών, η πάθηση εκδηλώνεται για πρώτη φορά μετά από ένα επεισόδιο γαστρεντερίτιδας.
Τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα της νόσου είναι: Φούσκωμα και υπερβολικά αέρια στο έντερο (μετεωρισμός), ιδιαίτερα μετά από το φαγητό, πόνοι στην κοιλιά (υποχωρούν μετά την κένωση), εναλλαγή δυσκοιλιότητας και διάρροιας, αίσθημα άμεσης ανάγκης αφόδευσης, ανώμαλες μορφές κοπράνων που περιλαμβάνουν και βλέννες.
Γιατροί από το πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον του Ηνωμένου Βασιλείου, εξέτασαν σε 620 ασθενείς το ρόλο που έχουν παράγοντες που σχετίζονται με την προσωπικότητα, την ψυχική διάθεση, τη συμπεριφορά και τις πεποιθήσεις για τις ασθένειες στην έναρξη της σπαστικής κολίτιδας μετά από ένα επεισόδιο γαστρεντερίτιδας.
Από τους ασθενείς αυτούς κανένας δεν είχε σπαστική κολίτιδα ή άλλη σοβαρή πάθηση του πεπτικού συστήματος πριν από την έρευνα. Συμπεριλήφθηκαν διότι στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας περίθαλψης, διαγνώστηκαν με γαστρεντερίτιδα που είχε προκληθεί από το καμπυλοβακτηριδίο.
Ο κάθε ασθενής συμπλήρωσε ένα λεπτομερές ερωτηματολόγιο όταν η μόλυνση με το βακτηρίδιο είχε επιβεβαιωθεί. Απάντησαν ερωτήματα σχετικά με την ψυχική τους διάθεση, τα επίπεδα στρες που αντιλαμβάνονταν ότι είχαν στη ζωή τους, το επίπεδο τελειοθηρίας που τους χαρακτήριζε, τις αντιλήψεις και τον τρόπο συμπεριφοράς τους σε θέματα ασθενειών.
Στη συνέχεια, ο ασθενείς έτυχαν παρακολούθησης για περίοδο από 3 έως 6 μήνες. Ο στόχος ήταν να φανεί κατά πόσο θα παρουσίαζαν τα τυπικά συμπτώματα της σπαστικής κολίτιδας που περιλαμβάνουν διάρροια ή και δυσκοιλιότητα, πόνο και φούσκωμα στην κοιλιά.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι συνολικά 49 ασθενείς παρουσίασαν σπαστική κολίτιδα και στα 2 χρονικά σημεία αξιολόγησης δηλαδή στους 3 και 6 μήνες.
Οι γυναίκες είχαν διπλάσιες πιθανότητες να προσβληθούν από σπαστική κολίτιδα σε σύγκριση με τους άνδρες.
Παράλληλα όμως φάνηκε ότι μεταξύ των ατόμων που είχαν παρουσιάσει σπαστική κολίτιδα, υπήρχε μεγαλύτερη συχνότητα αυτών που είχαν δηλώσει στην αρχή της έρευνας ότι βίωναν ψηλά επίπεδα στρες, άγχους και περισσότερα ψυχοσωματικά συμπτώματα σε σύγκριση με τους ασθενείς που δεν ανέπτυξαν την κολίτιδα.
Επίσης, οι ασθενείς που ανέπτυσσαν τη σπαστική κολίτιδα, ήσαν περισσότερο ανήσυχοι, συνέχιζαν να εργάζονται έστω και εάν είχαν συμπτώματα και σταματούσαν μόνο εάν υποχρεώνονταν να σταματήσουν λόγω της επιδείνωσης της νόσου τους. Η συμπεριφορά αυτή χειροτερεύει και αυξάνει τη διάρκεια της αρχικής πάθησης, γεγονός που πιθανόν προάγει τη γένεση της σπαστικής κολίτιδας.
Βασικά οι άνθρωποι αυτοί, χαρακτηρίζονταν από το γεγονός ότι είχαν ψηλές προσδοκίες στο να κάνουν πάντα το σωστό, η διακοπή της εργασίας ήταν εναντίον των πεποιθήσεων τους και έτσι επέστρεφαν πίσω στην εργασία νωρίτερα από ότι έπρεπε.
Βλέπουμε λοιπόν ότι η γαστρεντερίτιδα μπορεί να ευνοεί την έναρξη των συμπτωμάτων σπαστικής κολίτιδας σε άτομα που ήσαν πρωτύτερα υγιή αλλά ορισμένα χαρακτηριστικά σε σχέση με τη συμπεριφορά και τα συναισθήματα βοηθούν στην παράταση και μακροχρόνια εξέλιξη των ενοχλήσεων.
Για τους λόγους αυτούς, οι Βρετανοί γιατροί, συμπεραίνουν ότι η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία, είναι δυνατόν να είναι αποτελεσματική και ευεργετική στους ασθενείς με τα εν λόγω χαρακτηριστικά.
Το χρόνιο ανεξέλεγκτο στρες, το υπερβολικό άγχος, η υπερκόπωση και η απουσία ξεκούρασης σε δύσκολους περιόδους, είναι δυνατόν επηρεάζοντας το σύστημα άμυνας του οργανισμού, να προάγουν τη γένεση και διατήρηση της σπαστικής κολίτιδας.
