Οι πόνοι στις αρθρώσεις, στους μυς και στο σκελετό γενικότερα επηρεάζουν εκατομμύρια χρήστες ηλεκτρονικών υπολογιστών σε πολλές χώρες κάθε χρόνο.
Ο πολλαπλασιασμός των συστημάτων ηλεκτρονικών υπολογιστών, με ολοένα αυξανόμενο αριθμό χρηστών επιβάλλει τη διερεύνηση των μυοσκελετικών πόνων που σχετίζονται με την εργασία στον υπολογιστή. Αυτό γίνεται ακόμη πιο επιτακτικό από την αύξηση του χρόνου χρήσης τόσο από ενήλικες εργαζόμενους όσο και από παιδιά, μαθητές και φοιτητές.
Μια έρευνα σε φοιτητές κολεγίου στις Ηνωμένες Πολιτείες έδειξε, ότι όσο περισσότερο χρόνο ξόδευαν στον υπολογιστή, τόσο πιο αυξημένος ήταν ο κίνδυνος να παρουσιάσουν πόνους στην πλάτη.
Στο 50% των περιπτώσεων ο πόνος επηρέαζε τον αυχένα. Οι άλλοι συχνότεροι εντοπισμοί των πόνων ήταν το κάτω και άνω μέρος της πλάτης. Οι φοιτητές που κατά μέσο όρο εργάζονταν 3 ή περισσότερες ώρες κάθε μέρα στον υπολογιστή τους, είχαν 50% περισσότερες πιθανότητες να παραπονεθούν για μυοσκελετικούς πόνους.
Μια άλλη ενδιαφέρουσα εργασία που έγινε στη Νιγηρία σε 6 πανεπιστήμια της χώρας, εξέτασε σε 1041 φοιτητές τη συχνότητα και ένταση των μυοσκελετικών πόνων σε σχέση με το χρόνο χρήσης υπολογιστή. Εξετάστηκε επίσης το κατά πόσο οι φοιτητές γνώριζαν καλά τους τρόπους πρόληψης του προβλήματος.
Τα αποτελέσματα έδειξαν:
- Οι πόνοι του κάτω μέρους της πλάτης και του αυχένα ήταν οι συχνότερες ενοχλήσεις που αναφέρθηκαν με συχνότητα 74% και 73% αντίστοιχα
- 67% των φοιτητών ανέφεραν ότι παρουσίαζαν πόνους στους καρπούς των χεριών, 65% πόνους στα δάκτυλα και 63% πόνους στους ώμους
- Για πόνους γενικά στο σώμα, παραπονιούνταν 61% των συμμετεχόντων
- Για πόνους στα γόνατα απάντησαν θετικά 26% και για πόνους στα πόδια 25%
- Οι πόνοι στο κάτω μέρος της πλάτης, στα δάκτυλα, στον αυχένα και στους ώμους ταξινομήθηκαν από τους φοιτητές που υπέφεραν ως μέτριας έντασης. Οι υπόλοιποι πόνοι θεωρήθηκαν ως ήπιας μορφής.
Το συμπέρασμα ήταν ότι οι συχνότεροι πόνοι λόγω χρήσης ηλεκτρονικού υπολογιστή, ήταν αυτοί που εντοπίζονται στο κάτω μέρος της πλάτης, στον αυχένα και στα άνω μέλη. Η αιτία των πόνων μπορεί να ήταν η κακή εργονομική θέση κατά τη χρήση του υπολογιστή από τους φοιτητές όπως επίσης η σχετική άγνοια για τρόπους πρόληψης.
Οι χρήστες των ηλεκτρονικών υπολογιστών γνωρίζουν ότι η παρατεταμένη εργασία με το ολοένα και πιο χρήσιμο αυτό εργαλείο μπορεί να οδηγεί σε μια σειρά από προβλήματα που εντοπίζονται από το κεφάλι μέχρι τα δάκτυλα των ποδιών. Οι πονοκέφαλοι, οι πόνοι στα μάτια, στους μυς, στις αρθρώσεις, στο σκελετό είναι πηγή ταλαιπωρίας των εργαζομένων σε συστήματα υπολογιστών.
Ο τρόπος με τον οποίο κάθεται και εργάζεται ο χρήστης του ηλεκτρονικού υπολογιστή έχει καθοριστική σημασία στην πρόληψη και αντιμετώπιση των μυσκελετικών και άλλων πόνων.
Δυστυχώς όμως στα σχολεία, στα πανεπιστήμια και στους χώρους εργασίας, ενώ διδάσκονται τόσα πολλά για τις εφαρμογές που έχει η πληροφορική στην καθημερινή εργασία, πολύ λίγα ή καθόλου διδάσκονται για τον ορθό τρόπο εργονομικής χρήσης του πολύτιμου αυτού εργαλείου.
Ο τρόπος με τον οποίο πρέπει να κάθεται ο μαθητής, ο φοιτητής, ο εργαζόμενος, η απόσταση ματιών από την οθόνη, η ορθή χρήση του ποντικιού, οι ασκήσεις τεντώματος των μυών, η χαλάρωση, τα συχνά διαλείμματα και πολλά άλλα θέματα κατάλληλης εργονομικής χρήσης του υπολογιστή, συνήθως δεν διδάσκονται.
Οι συνέπειες είναι δυσάρεστες για τους μαθητές και για τους εργαζόμενους. Υποφέρουν σωματικά, χρειάζονται ιατρική φροντίδα γεγονός που αυξάνει τις απουσίες και μειώνει την παραγωγικότητα. Έχουν επίσης περιγραφεί ψυχολογικές διαταραχές λόγω υπερβολικής και κακής χρήσης του υπολογιστή.
Συμπερασματικά θα συγκρατήσουμε ότι είναι για το καλό όλων που επιβάλλεται να δοθεί η προσοχή που απαιτείται στο ζήτημα της ορθής χρήσης του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ας μην ξεχνούμε ότι σε πολλούς εργασιακούς και εκπαιδευτικούς χώρους, σχεδόν όλα γίνονται σήμερα με τη χρήση υπολογιστών και διαδικτύου.
Το πρόβλημα είναι ευρύτερο και απαιτούνται προγράμματα ευαισθητοποίησης, ενημέρωσης και εκπαίδευσης των χρηστών ηλεκτρονικού υπολογιστή όλων των ηλικιών για πρόληψη των σωματικών και ψυχολογικών ενοχλήσεων και διαταραχών που δυνητικά προκύπτουν.