Ο χρόνιος πόνος, προσδιορίζεται συχνά ως οποιοσδήποτε πόνος, που διαρκεί για περισσότερο από 12 εβδομάδες.

Ο χρόνιος πόνος είναι διαφορετικός από τον οξύ πόνο. Ο οξύς πόνος είναι μια αντίδραση του οργανισμού μας, που συμβαίνει αμέσως λόγω κάποιας αιτίας, η οποία μας προειδοποιεί για ένα πιθανό τραυματισμό ή για κάτι που δεν πάει καλά.

Σε αντίθεση, ο χρόνιος πόνος διαρκεί για πολλούς μήνες και περισσότερο. Μπορεί να αρχίσει από ένα τραυματισμό, όπως για παράδειγμα μετά από μια κάκωση στην πλάτη. Επίσης μπορεί να προκαλείται από κάποια ασθένεια, που εξελίσσεται. 

Σ' ένα ποσοστό ασθενών, δεν μπορεί να βρεθεί η αιτία που προκαλεί το χρόνιο πόνο. Εκτός από τις ασθένειες, ορισμένες καταστάσεις, όπως η κούραση, οι διαταραχές του ύπνου, η μείωση της όρεξης και οι αλλαγές τη διάθεσης, συνοδεύονται συχνά από χρόνιο πόνο.

Για τη διάγνωση του χρόνιου πόνου, χρειάζεται να τονισθεί, ότι ο πόνος είναι μια πολύ προσωπική και υποκειμενική εμπειρία. Δεν υπάρχει τεστ, που να μπορεί να μετρήσει ή να εντοπίσει τον πόνο με ακρίβεια.

Για τους λόγους αυτούς, οι γιατροί βασίζονται στην περιγραφή, που θα τους δώσουν οι ασθενείς τους, σχετικά με τη μορφή, τον εντοπισμό, το χρόνο και τη διάρκεια εκδήλωσής του.

Ο πόνος μπορεί να είναι δριμύς ή υπόκωφος, πιο ήπιος αλλά μονότονος. Μπορεί να είναι διαρκής ή να είναι με περιόδους έξαρσης και ύφεσης. Επίσης είναι δυνατόν να δημιουργεί το αίσθημα καψίματος ή πίεσης.

Το ιστορικό του πόνου αποτελεί βασικό στοιχείο για τη διάγνωση. Τα χαρακτηριστικά του πόνου που βιώνει ο ασθενής, δηλαδή ο χρόνος, η διάρκεια, ο τύπος, ο τρόπος εκδήλωσης ή οι παράγοντες, που τον προκαλούν ή τον επιδεινώνουν, ονομάζονται ιστορικό του πόνου.

Ο γιατρός θα πάρει από τον ασθενή το ιστορικό του πόνου, με λεπτομέρεια. Μετά θα προχωρήσει στην κλινική εξέταση, για να καταλάβει καλύτερα, το τι συμβαίνει στον ασθενή του. Τα συμπληρωματικά τεστ που θα ζητήσει, εξαρτώνται από τα ευρήματά του.  

Ο χρόνιος πόνος μπορεί να εκδηλώνεται σε διάφορα μέρη του σώματος. Η διάγνωση και η αντιμετώπιση δεν είναι εύκολες. Γι' αυτό οι ασθενείς με τους γιατρούς και άλλους που τους φροντίζουν, χρειάζεται να συνεργαστούν στενά, για να βρουν τις αιτίες και την κατάλληλη θεραπεία.

Οι σύγχρονες εξελίξεις στην ιατρική έχουν βελτιώσει πολύ τη διάγνωση και τη θεραπεία του χρόνιου πόνου. Ωστόσο, η αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου, είναι συχνά εξατομικευμένη, σύμφωνα με τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενή.

Επιπλέον η αντιμετώπιση και η διαχείριση του χρόνιου πόνου, είναι πολυθεματική. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζονται εκτός από το γιατρό και άλλοι επαγγελματίες της υγείας.

Εκτός από τους γιατρούς και άλλους ειδικούς που θα φροντίζουν τον ασθενή με χρόνιο πόνο, είναι απαραίτητο να τον βοηθούν τα αγαπημένα του πρόσωπα, τα μέλη της οικογένειας του και οι φίλοι του. Η ενεργός συμπαράστασή τους, συμβάλλει ουσιαστικά στην επιτυχή θεραπεία.

Ο στόχος της θεραπείας στο χρόνιο πόνο, είναι  η μείωση της έντασης και συχνότητας του πόνου. Επιπλέον χρειάζεται, να επιτευχθεί η βελτίωση της λειτουργικότητας του ασθενούς, με αποκατάσταση των δυνατοτήτων του, να πραγματοποιεί τις καθημερινές και επαγγελματικές του δραστηριότητες όπως επίσης και αυτά που του αρέσουν.

Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, ο γιατρός με τον ασθενή του, για να καταπολεμήσουν το χρόνιο πόνο. Δεν είναι όλες οι μέθοδοι το ίδιο αποτελεσματικές, για όλους τους ασθενείς.

Ανεξάρτητα από την αποτελεσματικότητα της κάθε μεθόδου, για διάφορους ασθενείς, είναι σημαντικό να επισημανθεί, ότι συνήθως ο χρόνιος πόνος δεν μπορεί να ιαθεί πλήρως, αλλά να τύχει διαχείρισης, με καλά αποτελέσματα.

Στις θεραπείες που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου, περιλαμβάνονται:

1. Φάρμακα
2. Βελονισμός
3. Ηλεκτρική διέγερση
4. Μπλοκ νεύρων
5. Χειρουργική επέμβαση
6. Τεχνικές χαλάρωσης
7. Συμπεριφορική θεραπεία
8. Ψυχοθεραπεία
9. Βιοανάδραση
10. Μασάζ
11. Τάι τσι
12. Τεχνικές διαλογισμού.

Οι τεχνικές αυτοβοήθειας για χρόνιο πόνο, αποτελούν μια πολλά υποσχόμενη μέθοδο αντιμετώπισης του προβλήματος. Ο ασθενής στη μέθοδο αυτή, γίνεται ενεργό μέρος στις διαδικασίες διάγνωσης και απόφασης για τις θεραπείες που χρειάζεται.

Υπάρχουν προγράμματα που εκπαιδεύουν τον ασθενή στις τεχνικές αυτοβοήθειας. Ο ασθενής μαθαίνει να συμμετέχει στην επίλυση των προβλημάτων που τον αφορούν, στο τι χρειάζεται να κάνει, στη λήψη αποφάσεων και στο τι πρέπει να κάνει, για την ανακούφιση από τον πόνο και την αποκατάσταση των λειτουργικών του ικανοτήτων.

Ο ασθενής αποκτά σταδιακά τον τρόπο σκέψης, που του επιτρέπει να βιώνει καλύτερα την κατάσταση του χρόνιου πόνου, που τον ταλαιπωρεί ενώ ταυτόχρονα βελτιώνει τις θεραπευτικές παρεμβάσεις.

Η στενή συνεργασία του ασθενή με το γιατρό και τους άλλους θεραπευτές του, αποτελεί το θεμέλιο λίθο της επιτυχίας οποιουδήποτε προγράμματος καταπολέμησης του χρόνιου πόνου.