Το τράχωμα είναι μολυσματική
ασθένεια που ευθύνεται για την τύφλωση περίπου 8 εκατομμυρίων ανθρώπων
παγκόσμια.
Το τράχωμα προκαλείται από τα βακτηρίδια χλαμύδια (Chlamydia
trachomatis) και επηρεάζει περισσότερα από 80 εκατομμύρια
ανθρώπων.
Τα χλαμύδια είναι επίσης ευρέως γνωστά από το γεγονός ότι προκαλούν
μία από τις πλέον διαδεδομένες σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσους. Κατά τη
σεξουαλική επαφή τα χλαμύδια μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο και η
νόσος που προκαλεί μπορεί να δημιουργεί σοβαρές επιπλοκές. Τα χλαμύδια
μπορούν επίσης να μεταδίδονται από τη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό.
Στο τράχωμα, τα χλαμύδια δημιουργούν φλεγμονή στα μάτια και συγκεκριμένα στον
επιπεφυκότα των βλεφάρων. Εάν το τράχωμα παραμείνει χωρίς την κατάλληλη θεραπεία, η
φλεγμονή και οι ουλές που δημιουργούνται στην επιφάνεια του ματιού
οδηγούν σε απώλεια όρασης και τύφλωση.
Σε υποανάπτυκτες χώρες το τράχωμα είναι ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας
υγείας. Η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και υδροδότησης συμβάλλει
αποτελεσματικά στη μείωση του συνολικού αριθμού περιστατικών τραχώματος
σε ένα πληθυσμό και μειώνει τους ανθρώπους που τυφλώνονται λόγω της
νόσου.
Τα παιδιά προσβάλλονται όπως και οι ενήλικες από το τράχωμα σε όλες
τις χώρες. Οι γυναίκες κινδυνεύουν περισσότερο από τους άνδρες να
προσβληθούν από το τράχωμα και να τυφλωθούν.
Το τράχωμα επειδή είναι μεταδοτική νόσος μπορεί να εκδηλωθεί σε μέλη
οικογενειών ή άτομα που ζουν μαζί. Τα βακτηρίδια χλαμύδια
διασκορπίζονται από τις εκκρίσεις των ματιών ή της μύτης και
μεταδίδονται από άτομο σε άτομο.
Επίσης οι μύγες μπορούν να μεταφέρουν και να μεταδίδουν τα χλαμύδια,
ιδιαίτερα σε χώρες με κακές συνθήκες υγιεινής. Σε ανεπτυγμένες χώρες η
τύφλωση λόγω τραχώματος έχει εξαλειφθεί λόγω των προσπαθειών πρόληψης και θεραπείας που έγιναν για την καταπολέμηση του προβλήματος.
Τα σημεία και συμπτώματα που προκαλεί το τράχωμα περιλαμβάνουν:
- Κοκκίνισμα ματιών
- Πύο στα μάτια
- Πόνο στα μάτια
- Κακή όραση ή απώλεια όρασης
- Φωτοφοβία
- Εντρόπιο: Τα βλέφαρα γυρίζουν προς τα μέσα προς το μάτι,
συστροφή του βλεφάρου προς τα έσω
- Τριχίαση: Οι βλεφαρίδες γυρίζουν προς τα μέσα προς το μάτι, η
εκτροπή προς τα έσω των φυσιολογικών βλεφαρίδων
Τα τράχωμα αρχικά προκαλεί μια φλεγμονή του επιπεφυκότα που
εστιάζεται στο άνω βλέφαρο. Οι επαναλαμβανόμενες μολύνσεις
δημιουργούν ουλές και συστροφή του επιπεφυκότα που έλκει τις βλεφαρίδες
προς την επιφάνεια του ματιού.
Οι βλεφαρίδες που εκτρέπονται προς τα μέσα, τρίβονται και γδέρνουν
την επιφάνεια του ματιού. Η μόλυνση μπορεί να ακολουθηθεί από αλλοιώσεις
με ουλές της επιφάνειας του ματιού. Εάν οι βλάβες της επιφάνειας του
ματιού είναι σοβαρές είναι δυνατόν να προκληθεί μερική ή ολική απώλεια
της όρασης.
Η θεραπεία του τραχώματος βασίζεται σε αντιβιοτικά που χορηγούνται
είτε από το στόμα είτε από σε οφθαλμικές αλοιφές. Η πρόληψη του
τραχώματος σε μεγάλους πληθυσμούς μπορεί να γίνει με τη χορήγηση
αντιβιοτικών σε άτομα που ακόμη δεν έχουν δείξει σημεία ενεργού νόσου.
Η χειρουργική θεραπεία μπορεί να χρειαστεί για τη διόρθωση των
βλεφαρίδων που εκτρέπονται προς τα μέσα λόγω των ουλών. Οι μόνιμες
βλάβες των ματιών μπορούν να δημιουργηθούν από τον ερεθισμό και τη
φλεγμονή και χειροτερεύουν από την συστροφή του βλεφάρου (εντρόπιο).
Δεν υπάρχει σήμερα εμβόλιο για την πρόληψη του τραχώματος. Για
αποφυγή της μετάδοσης της νόσου από άτομο σε άτομο είναι σημαντικό να μη
γίνεται κοινή χρήση προϊόντων φροντίδας των ματιών όπως κοσμητικά
προϊόντα, αλοιφές ή φακοί επαφής.
Η πρόοδος του κοινωνικοοικονομικού επιπέδου που συνοδεύεται από
βελτίωση των συνθηκών υγιεινής, καλύτερη παροχή νερού, συμβάλουν
αποτελεσματικά στην πρόληψη του τραχώματος και της τύφλωσης που
προκαλεί.