Το χρόνιο και ανεξέλεγκτο στρες προκαλεί ασθένειες και μάλιστα μπορεί να οδηγεί στο θάνατο. Οι βιολογικοί μηχανισμοί με τους οποίους αυτό συμβαίνει δεν έχουν μέχρι σήμερα κατανοηθεί.

Τα στοιχεία που υποστηρίζουν τη σχέση στρες και ασθένειας έχουν βασιστεί σε επιδημιολογικές έρευνες.

Η επίδραση του στρες στην υγεία διαφέρει από άτομο σε άτομο. Αυτό οφείλεται στους διαφορετικούς μηχανισμούς προσαρμογής που αναπτύσσει ο καθένας ξεχωριστά.

Η αναγνώριση των βιολογικών επιπτώσεων του στρες στον άνθρωπο είναι πολύ σημαντική. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο επιδρούν στο ανθρώπινο σώμα κάποιες αλλαγές σε βιοχημικό επίπεδο που προκύπτουν λόγω στρες, μπορούν να ανοίξουν νέους σημαντικούς θεραπευτικούς ορίζοντες.

Μια σημαντική έρευνα, από γιατρούς του πανεπιστημίου του Οχάιο, έχει αποδείξει, ότι το χρόνιο στρες συνοδεύεται από την αύξηση μέσα στο αίμα μιας πρωτεΐνης η οποία συνδέεται με ορισμένες χρόνιες ασθένειες.

Η έρευνα αφορούσε 119 άνδρες και γυναίκες οι οποίοι φρόντιζαν τους ή τις συζύγους τους οι οποίοι υπέφεραν από προοδευτική, εκφυλιστική απώλεια των πνευματικών τους ικανοτήτων. Η παροχή φροντίδας προς αγαπημένα πρόσωπα πάνω σε μακροχρόνια βάση, είναι πηγή χρόνιου και φθοροποιού στρες.

Η κατάσταση της υγείας των ατόμων, που παρείχαν φροντίδα συγκρίθηκε με εκείνη άλλων 106 ατόμων ανάλογης ηλικίας, οι οποίοι δεν ζούσαν κάτω από συνθήκες μόνιμου στρες για παροχή φροντίδας προς κάποιον άλλο.

Το σημαντικότερο εύρημα ήταν ότι μέσα στο αίμα αυτών που ζούσαν κάτω από συνθήκες χρόνιου στρες, ήταν αυξημένη σε ψηλά επίπεδα η ιντερλευκίνη 6 (Interleukin 6, IL-6).

H IL-6 είναι μια πρωτεΐνη η οποία αυξάνεται όταν υπάρχει καρδιακή πάθηση, αρθρίτιδα, οστεοπόρωση, διαβήτης τύπου 2 και ορισμένοι καρκίνοι.

Η IL-6 παράγεται από τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Σε περιπτώσεις όπου το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ιδιαίτερα ενεργό όπως μετά από μεταμοσχεύσεις ή μολύνσεις, η παραγωγή της IL-6 αυξάνεται.

Ακόμη ένα πολύ σημαντικό εύρημα ήταν ότι τα επίπεδα της IL-6 παρέμεναν ψηλά ακόμη και 3 χρόνια μετά που σταματούσε η παροχή της φροντίδας προς τα αγαπημένα πρόσωπα δηλαδή της κατάστασης που προκαλούσε χρόνιο στρες.

Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι, ότι το χρόνιο στρες προκαλεί παρατεταμένη και ψηλή αύξηση της IL-6 μέσα στο αίμα. Η αύξηση της πρωτεΐνης αυτής συσχετίζεται με σοβαρές ασθένειες.

Τα άτομα που ζουν κάτω από συνθήκες χρόνιου στρες, έχουν τάση να αναπτύσσουν νοσηρές συνήθειες όπως για παράδειγμα να καπνίζουν ή να τρώνε υπερβολικά.

Το κάπνισμα, όπως επίσης και το υπερβολικό βάρος σώματος ή η παχυσαρκία αυξάνουν τα επίπεδα της IL-6 μέσα στο αίμα. Αντίθετα ο ποιοτικά και ποσοτικά καλός ύπνος όπως και η σωματική εξάσκηση, μειώνουν και ρυθμίζουν σε φυσιολογικά επίπεδα την IL-6.

Βλέπουμε λοιπόν ότι αποδεικνύεται ότι υπάρχει ένας βιολογικός συσχετισμός μεταξύ στρες και σοβαρών ασθενειών. Το θέμα που τίθεται είναι τι κάνουμε για να μειώσουμε τους κινδύνους που μας απειλούν λόγω στρες.

Το στρες προκύπτει όταν αυτά που απαιτούνται να γίνουν από εμάς είναι περισσότερα από αυτά που πραγματικά εμείς μπορούμε να κάνουμε. Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να κάνουμε ότι μπορούμε για να μειώσουμε τις απαιτήσεις που υποβάλλονται προς εμάς από εξωγενείς παράγοντες.

Εάν μπορούμε να αποφύγουμε κάποιες πιέσεις ή απαιτήσεις τότε πρέπει να το επιδιώξουμε. Εάν δεν μπορούμε τότε να προσπαθήσουμε να εκπληρώνουμε τις υποχρεώσεις αυτές με τον πιο ανώδυνο τρόπο.

Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν μπορούμε να αλλάξουμε μια κατάσταση που μας προκαλεί στρες, τότε είναι προτιμότερο να αλλάξουμε τη δική μας αντίδραση στο στρες αυτό.

Πρέπει να κάνουμε εμείς οι ίδιοι, μια ή περισσότερες διεργασίες στον εσωτερικό μας κόσμο, που να μας επιτρέπουν να βιώνουμε με διαφορετικό και καλύτερο τρόπο μια κατάσταση που μας προκαλεί στρες.

Και δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο καλός ύπνος, η υγιεινή διατροφή, η σωματική εξάσκηση αποτελούν βασικά όπλα καταπολέμησης του στρες.