Η σχιζοφρένεια είναι πολύ σοβαρή και χρόνια ασθένεια του εγκεφάλου. Προκαλεί αλλαγές στη σκέψη, στην ομιλία, στην αντίληψη και στη συμπεριφορά. 

Η συχνότητα της ασθένειας σε άνδρες και γυναίκες είναι η ίδια. Συνήθως τα πρώτα προβλήματα εμφανίζονται στην εφηβική ηλικία και σε νέους ενήλικες. Πασχουν από την  ασθένεια περίπου 1% του πληθυσμού παγκοσμίως.

Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας είναι τα ακόλουθα:

1. Οι ασθενείς έχουν έμμονες λανθασμένες πεποιθήσεις ότι καταδιώκονται ή ότι ελέγχονται από άλλους ανθρώπους ή εξωτερικές υπέρτερες δυνάμεις. Νιώθουν ότι λαμβάνουν προσωπικά μηνύματα από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο ή ακόμη ότι έχουν ειδικές δυνάμεις ή ικανότητες

3. Η ομιλία τους είναι αποδιοργανωμένη, με απουσία λογικής συνέχειας στην επικοινωνία τους με άλλους

4. Η συμπεριφορά τους είναι σοβαρά αποδιοργανωμένη με πρόβλημα στη διατήρηση μιας κατάλληλης συμπεριφοράς για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων

5. Οι ασθενείς παρουσιάζουν "αρνητικά" συμπτώματα, δηλαδή χάνουν ορισμένες φυσιολογικές λειτουργίες όπως η συναισθηματική έκφραση και δεν έχουν κίνητρα για επίτευξη στόχων στη ζωή.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι πολλά από τα πιο πάνω συμπτώματα μπορούν να προκληθούν από άλλες ασθένειες εκτός από τη σχιζοφρένεια. Μάλιστα, ορισμένα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ανάλογα συμπτώματα. Γι' αυτό μόνο η συνολική αξιολόγηση από το γιατρό μπορεί να θέσει τη σωστή διάγνωση.

Οι αιτίες που προκαλούν τη σχιζοφρένεια είναι άγνωστες. Οι έρευνες που γίνονται στον τομέα αυτό έχουν εντατικοποιηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια.

Οι έρευνες μέχρι τώρα έχουν δείξει ότι οι εγκέφαλοι ασθενών που πάσχουν από σχιζοφρένεια είναι διαφορετικοί απ' αυτούς που δεν πάσχουν από την ασθένεια αυτή.

Μέχρι σήμερα οι πιθανοί παράγοντες που έχουν εμπλακεί στην αιτιολογία της σχιζοφρένειας περιλαμβάνουν τη γενετική προδιάθεση, τις λοιμώξεις όπως για παράδειγμα τις ιογενείς λοιμώξεις κατά την εγκυμοσύνη. 

Επίσης μελετάται η πιθανότητα η ασθένεια να οφείλεται σε προβλήματα του ανοσολογικού συστήματος του οργανισμού, δηλαδή του συστήματος που είναι υπεύθυνο για την άμυνα του οργανισμού.

Η θεραπεία και η αντιμετώπιση είναι δύσκολες. Με τα σημερινά δεδομένα δεν μπορεί να υπάρξει πλήρης ίαση της ασθένειας. 

Η θεραπεία για τη σχιζοφρένεια περιλαμβάνει βασικά 4 άξονες:

1. Τα αντιψυχοτικά φάρμακα
2. Τη ψυχοθεραπεία
3. Την εκπαίδευση της οικογένειας
4. Τις ομάδες αυτοβοήθειας και υποστήριξης.

Ορισμένα φάρμακα της οικογένειας των αντιψυχοτικών φαρμάκων βοηθούν πολλούς ασθενείς που πάσχουν με σχιζοφρένεια και επιτυγχάνεται ύφεση της ασθένειας με υποχώρηση των συμπτωμάτων.

Είναι όμως απαραίτητο οι ασθενείς να παίρνουν τα φάρμακα συστηματικά σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού για να αποφεύγονται οι υποτροπές με επανεμφάνιση των συμπτωμάτων.

Οι εξατομικευμένες ψυχοθεραπείες είτε με τον ασθενή μόνο του είτε μέσα στα πλαίσια μιας ομάδας μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά. Οι ασθενείς μπορούν με αυτό τον τρόπο να βοηθηθούν να καταλάβουν καλύτερα τους εαυτούς τους και την ασθένεια τους. Επίσης μπορούν με τις μεθόδους αυτές να βελτιώσουν τις κοινωνικές και επικοινωνιακές ικανότητες τους. 

Η εκπαίδευση της οικογένειας έχει πρωταρχική σημασία. Αυτό τη βοηθά να καταλάβει καλύτερα την ασθένεια κάποιου από τα μέλη της. Τη βοηθά να κατανοήσει καλύτερα τη θεραπεία και βελτιώνεται η ικανότητα των υπόλοιπων μελών να αντεπεξέλθουν στα προβλήματα που προκύπτουν όταν ένας δικός τους πάσχει από σχιζοφρένεια.

Η εκπαίδευση των μελών της οικογένειας έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να μειώνει τον αριθμό των υποτροπών που παρουσιάζει ένας ασθενής με σχιζοφρένεια και επίσης βελτιώνει την πρόγνωσή του.

Υπάρχουν και ομάδες αυτοβοήθειας που μπορούν να βοηθήσουν και να υποστηρίξουν ασθενείς και τις οικογένειες τους. 

Επίσης οι ομάδες αυτές μπορεί να είναι ένας οργανωμένος τρόπος για να γίνεται καλύτερη διαφώτιση του κοινού για το σχετικά συχνό αυτό πρόβλημα (1% του πληθυσμού) όπως επίσης και ένας αποτελεσματικός τρόπος για την συλλογή πόρων για την έρευνα και θεραπεία της σχιζοφρένειας.

Συμπερασματικά θα πρέπει να τονίσουμε ότι η σχιζοφρένεια μπορεί να αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά και ότι δεν πρέπει να υπάρχει φόβος ή αποφυγή για τα άτομα που πάσχουν από τη νόσο αυτή. 

Είναι σημαντικό να φύγει το κοινωνικό στίγμα που πιθανόν να υπάρχει σε βάρος των ανθρώπων αυτών και πρέπει να επιδεικνύεται ενδιαφέρον και υποστήριξη για τα άτομα που πάσχουν από τη σοβαρή αυτή νόσο.