Όταν εμφανιστεί η ψηλή πίεση, συνήθως διαρκεί για όλη τη ζωή. Είναι όμως δυνατό να αντιμετωπισθεί και να ελεγχθεί με επιτυχία αποτρέποντας έτσι τις σοβαρές επιπλοκές που προκαλεί στην καρδία, τον εγκέφαλο και τους νεφρούς.
Η ψηλή πίεση (υπέρταση) χαρακτηρίστηκε ως ο "σιωπηλός δολοφόνος", διότι μπορεί να υπάρχει να εξελίσσεται και να δημιουργεί βλάβες σε ζωτικά όργανα χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.
Η αντιμετώπιση της ψηλής πίεσης βασίζεται σε αλλαγές του τρόπου ζωής και σε φάρμακα.
Η συχνότητα της ψηλής πίεσης αυξάνεται με την ηλικία. Στις ανεπτυγμένες χώρες υπολογίζεται ότι μέχρι 30% του πληθυσμού, παρουσιάζουν ψηλή πίεση. Στα άτομα άνω των 60 ετών, πέραν του 50% πάσχουν από ψηλή πίεση.
Η καθιστική ζωή, το υπερβολικό βάρος σώματος, το κάπνισμα περιλαμβάνονται στους κυριότερους παράγοντες που προκαλούν στο σύγχρονο άνθρωπο ψηλή πίεση. Σε πολλές περιπτώσεις η ανεύρεση της αιτίας που ευθύνεται για την ψηλή πίεση, είναι δύσκολη.
Στους ενήλικες οι μετρήσεις της πίεσης επιτρέπουν την ακόλουθη ταξινόμηση:
Κατηγορία |
Συστολική πίεση (mm Hg) |
|
Διαστολική πίεση (mm Hg) |
Κανονική |
χαμηλότερη από 120 |
και |
χαμηλότερη από 80 |
Προ-υπέρταση |
120-139 |
ή |
80-89 |
Υπέρταση |
|
|
|
Στάδιο 1 |
140-159 |
ή |
90-99 |
Στάδιο 2 |
160 ή ψηλότερη |
ή |
100 ή ψηλότερη |
Στην αντιμετώπιση της ψηλής πίεσης, τα μέτρα που έχουν σχέση με τον τρόπο ζωής έχουν καθοριστικό ρόλο να παίξουν και συχνά είναι τα πρώτα που συστήνονται στους ασθενείς.
Μείωση της πρόσληψης αλατιού από τη διατροφή
Στη διατροφή μας υπάρχει συνήθως υπερβολικά ψηλή ποσότητα αλατιού. Οι ανάγκες μας σε αλάτι (χλωριούχο νάτριο) δεν είναι περισσότερες από την ποσότητα που περιέχεται σε 1 κουταλάκι του γλυκού. Αυτό αντιστοιχεί σε 2.000 mg νατρίου ημερησίως.
Δυστυχώς καταναλώνουμε καθημερινά τουλάχιστον διπλάσιες ποσότητες νατρίου. Αυτό οφείλεται στο ότι υπάρχει αλάτι σε πολλά έτοιμα τρόφιμα που τρώμε. Για το λόγο αυτό είναι απαραίτητο να επιλέγονται τρόφιμα χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι.
Αποφυγή του καπνίσματος
Η νικοτίνη, που περιέχεται σε ένα τσιγάρο είναι αρκετή για να οδηγήσει την πίεση σε ψηλότερα επίπεδα από το κανονικό. Χρειάζονται να περάσουν από 30 έως 60 λεπτά μετά από το κάπνισμα του τσιγάρου για να επανέλθει η πίεση στα φυσιολογικά της επίπεδα.
Η αποφυγή του καπνίσματος θα βοηθήσει όχι μόνο για τη διατήρηση κανονικής πίεσης αλλά μειώνει ταυτόχρονα τον κίνδυνο για καρκίνο και καρδιαγγειακές παθήσεις,
Διατήρηση κανονικού βάρους σώματος
Οι υπέρβαροι και παχύσαρκοι κινδυνεύουν πολύ περισσότερο από ψηλή πίεση. Όσο πιο υπέρβαρος ή παχύσαρκος είναι κάποιος, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος που έχει για να παρουσιάσει υπέρταση.
Η σταδιακή μείωση των θερμίδων που προσλαμβάνονται καθημερινά είναι ένα καλός τρόπος για να αποβληθούν τα περιττά κιλά. Ταυτόχρονα η καθημερινή σωματική άσκηση για 30 λεπτά θα προσφέρει και πολλά άλλα καλά στον οργανισμό εκτός από τη βοήθεια για διατήρηση κανονικής πίεσης.
Φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπη
Η κατανάλωση ενός επιπλέον φρούτου ή λαχανικού μετά από κάθε γεύμα θα προσφέρει πολύτιμες φυτοχημικές ουσίες στον οργανισμό.
Επίσης είναι καλό τουλάχιστον δύο γεύματα την εβδομάδα, να είναι χωρίς κρέας. Η ποσότητα κρέατος, που καταναλώνεται κάθε μέρα να περιορίζεται στα 170 γραμμάρια.
Περιορισμός της κατανάλωσης αλκοόλ
Το αλκοόλ μπορεί να αυξάνει την πίεση εκτός εάν η ποσότητα που καταναλώνεται παραμένει σε χαμηλά επίπεδα.
Οι γυναίκες δεν πρέπει να πίνουν περισσότερο από ένα ποτήρι μπίρας (354 ml) ή ένα ποτήρι κρασί (147 ml) ή ένα μικρό ποτήρι ουίσκι (44 ml). Στους άνδρες οι ποσότητες αυτές μπορεί να διπλασιαστούν. Οτιδήποτε περισσότερο, δυνατόν να αυξάνει την πίεση.
Σωματική άσκηση
Ο στόχος είναι 30 λεπτά σωματικής άσκησης καθημερινά. Για άτομα που είχαν καθιστική ζωή χρειάζεται μια σταδιακή έναρξη για να επιτευχθεί αυτό. Είναι σημαντικό επίσης ο γιατρός να δώσει την έγκριση για την ποσότητα και το είδος της άσκησης που μπορεί ο κάθε ασθενής να κάνει.
Σε ασθενείς που οι αλλαγές του τρόπου ζωής δεν είναι αρκετές για να επιτυγχάνεται μια κανονική αρτηριακή πίεση ή σε αυτούς που η πίεση φτάνει σε επικίνδυνα ψηλά επίπεδα είναι απαραίτητο να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή.
Ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να χρειαστούν ένα ή περισσότερα φάρμακα για να ελεγχθεί σωστά η πίεση. Η επιλογή των φαρμάκων θα γίνει από το γιατρό. Εξαρτάται από την αιτία της ψηλής πίεσης, εάν αυτή ανευρέθηκε και από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε περίπτωσης.
Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνότερα είναι:
Διουρητικά
Αποβάλλουν τα περιττά υγρά από τον οργανισμό και μαζί τους ποσότητες νατρίου.
Βήτα αναστολείς
Μειώνουν το ρυθμό της καρδίας και την κάνουν να δουλεύει με λιγότερη δύναμη. Παράλληλα μειώνουν τη ρενίνη. Είναι ορμόνη που παράγεται από το νεφρό και έχει ρόλο στην ψηλή πίεση.
Οι αναστολείς του ενζύμου μετατροπής
Τα φάρμακα της κατηγορίας αυτής καταστέλλουν τη δράση ενός ενζύμου που ρυθμίζει την πίεση ενεργώντας στα τοιχώματα των αρτηριών.
Υπάρχουν και άλλες κατηγορίες φαρμάκων που χρησιμοποιούνται όπως οι ανταγωνιστές των υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ, οι αναστολείς καναλιών ασβεστίου, οι αγγειοδιαστολείς, οι άλφα αναστολείς.
Η ψηλή πίεση που δεν αντιμετωπίζεται σωστά, είναι επικίνδυνη. Μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα του μυοκαρδίου, νεφρική ανεπάρκεια και τύφλωση.
Είναι λοιπόν εξαιρετικά σημαντικό να λαμβάνονται μέτρα πρόληψης κατά της ψηλής πίεσης. Στις περιπτώσεις που εκδηλώνεται είναι απαραίτητο με αλλαγές του τρόπου ζωής, της διατροφής και εάν χρειάζεται με τη βοήθεια των φαρμάκων, να αντιμετωπίζεται ορθά, με συνέπεια και μακροχρόνια.