Η ημικρανία είναι μια χρόνια πάθηση η οποία δεν έχει ακόμη γίνει καλά κατανοητή που ταλαιπωρεί και εξασθενεί τους ασθενείς.

Σε πολλές περιπτώσεις η διάγνωση δεν γίνεται και δεν χορηγείται η κατάλληλη θεραπευτική και προληπτική αγωγή.

Υπολογίζεται ότι μέχρι 12% του πληθυσμού πάσχουν από ημικρανία. Η πάθηση ανιχνεύεται και η διάγνωση γίνεται σωστά σε λιγότερο από το 50% των πασχόντων.

Η πάθηση προσβάλλει συχνότερα τους ανθρώπους στις ηλικίες μεταξύ 30 και 49 ετών. Πρόκειται για ηλικίες στις οποίες οι οι άνθρωποι είναι πολύ παραγωγικοί. Η συνέπεια της κατάστασης αυτής είναι ότι δεν είναι μόνο οι ασθενείς και η οικογένεια τους που υποφέρουν από το πρόβλημα αλλά ταυτόχρονα δημιουργείται σημαντικό κόστος για τους εργοδότες τους.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το ετήσιο κόστος για τις επιχειρήσεις ή εργοδότες λόγω άμεσων και έμμεσων δαπανών υγείας εξαιτίας της ημικρανίας, ανέρχεται σε σχεδόν 29 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως σε συνδυασμό με την απώλεια παραγωγικότητας. Τα δεδομένα που υπάρχουν τεκμηριώνουν την άποψη ότι είναι προς το συμφέρον των εργοδοτών να αναγνωρίζουν και να λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση της ημικρανίας με στόχο τη βελτίωση της παραγωγικότητας.

Επιπρόσθετα φαίνεται ότι οι επιλογές για την αντιμετώπιση του προβλήματος δεν πρέπει μόνο να περιορίζονται στη θεραπεία των κρίσεων ημικρανίας αλλά και στη χορήγηση προληπτικής θεραπείας με στόχο τη μείωση των κρίσεων.

Πρόσφατα, στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας (Μάιος 2007) παρουσιάστηκαν 3 ενδιαφέρουσες εργασίες που δείχνουν με ποιο τρόπο θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί καλύτερα το πρόβλημα στο χώρο εργασίας με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών αλλά και ταυτόχρονα την αύξηση της παραγωγικότητας με σαφή ωφελήματα για όλους.

Η ανίχνευση της ημικρανίας στο χώρο εργασίας

Οι εργοδότες που δίνουν σημασία στην ανίχνευση της πάθησης, βοηθούν αποτελεσματικά στο να αναγνωρισθούν οι εργαζόμενοι εκείνοι οι οποίοι ενώ πάσχουν από ημικρανία, η διάγνωση δεν έχει γίνει.

Σε μια πρωτοποριακή προσπάθεια, ερευνητές ανάπτυξαν ένα εργαλείο στο διαδίκτυο το οποίο μπορούσαν να χρησιμοποιούν οι εργαζόμενοι για να αναφέρουν τα συμπτώματα τους. Το έκαναν από το χώρο εργασίας τους με σύντομο, εύκολο και αποτελεσματικό τρόπο.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι πρόκειται για αξιόπιστη μέθοδο που προσφέρει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση του προβλήματος. Το εργαλείο στο διαδίκτυο μπορούσε να αναγνωρίζει ορθά την ύπαρξη της πάθησης στο 90% των εργαζομένων που ήδη ήταν γνωστό ότι έπασχαν από ημικρανία. Επιπρόσθετα σε 30% των εργαζομένων στους οποίους δεν υπήρχε η διάγνωση της ημικρανίας, βρέθηκε ότι πληρούσαν τα κριτήρια διάγνωσης για την ημικρανία που τέθηκαν στο διαδικτυακό εργαλείο ανίχνευσης.

Επιπτώσεις και οικονομικό βάρος της ημικρανίας για τις επιχειρήσεις

Οι ερευνητές προσπάθησαν να αξιολογήσουν το συνολικό οικονομικό βάρος συμπεριλαμβανομένης και της απώλειας παραγωγικότητας που προκαλεί η ημικρανία στις επιχειρήσεις.

Τα αποτελέσματα ήσαν ενδιαφέροντα και έδειξαν ότι περισσότεροι από 50% των εργαζομένων με ημικρανία, δήλωσαν ότι είχαν μέτριας έως σοβαρής μορφής ανικανότητα κατά τους 3 μήνες που προηγήθηκαν με σημαντική απώλεια εργάσιμων ημερών λόγω απουσίας εξαιτίας της πάθησης.

Το κόστος για τις επιχειρήσεις προέκυπτε από τα άμεσα ιατρικά έξοδα θεραπείας, την απώλεια εσόδων λόγω απουσίας των πασχόντων από την εργασία τους και λόγω μειωμένης παραγωγικότητας όταν ήσαν παρόντες στην εργασία αλλά είχαν συμπτώματα της ημικρανίας.

Τα άμεσα ιατρικά κόστα, υπολογίστηκαν σε 200.410 δολάρια για κάθε 1.000 πάσχοντες από ημικρανία. Τα έμμεσα κόστα που περιλάμβαναν τις απώλειες λόγω απουσίας των εργαζομένων με ημικρανία από την εργασία και μείωση της παραγωγικότητας σε εργαζόμενους που ενώ έπασχαν παρέμεναν στην δουλειά τους, ανέρχονταν σε 404.660 δολάρια ανά 1.000 εργαζόμενους με ημικρανία. Οι συνολικές απώλειες των εργοδοτών στις Ηνωμένες Πολιτείες εξαιτίας της ημικρανίας (άμεσα και έμμεσα κόστα) υπολογίστηκαν σε 28,7 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. 

Η πρόληψη των επεισοδίων ημικρανίας

Εξετάστηκε επίσης ο ρόλος της φαρμακευτικής αγωγής πρόληψης της ημικρανίας. Από τους πάσχοντες, περισσότεροι από 70% δήλωσαν ότι είχαν συχνές κρίσεις ημικρανίας που μπορεί να προκαλούσαν και ανικανότητα για εργασία. Οι εργαζόμενοι αυτοί ήσαν καλοί υποψήφιοι για προληπτική θεραπευτική αγωγή κατά της ημικρανίας αλλά μόνο 15% λάμβαναν καθημερινά μια τέτοια θεραπεία.

Επιπρόσθετα από τους πάσχοντες εργαζόμενους, μόνο 48% λάμβαναν φάρμακα που χορηγούνται κατόπιν ιατρικής συνταγής για τη θεραπεία της πάθησης. Το 79% λάμβαναν φάρμακα για τα οποία δεν απαιτείται ιατρική συνταγή για να αγορασθούν.

Το φάρμακο Topamax (τοπιραμάτη), στη δόση των 100 mg ημερησίως, έχει εγκριθεί από το FDA (Food and Drug Administration) των Ηνωμένων Πολιτειών για την πρόληψη της ημικρανίας στους ενήλικες. Η χορήγηση του σύμφωνα με πρόσφατες αναλύσεις, πιθανόν να βοηθά στην αύξηση της παραγωγικότητας στο χώρο εργασίας με μείωση των ωρών απουσίας ή ανικανότητας λόγω της ημικρανίας.

Το φάρμακο τοπιραμάτη, δεν ενδείκνυται για τη θεραπεία οξείας φάσης της ημικρανίας αλλά για την πρόληψη της στους ενήλικες.

Οι γιατροί και οι ασθενείς πρέπει να γνωρίζουν ότι το φάρμακο μπορεί να έχει σοβαρές παρενέργειες όπως η μεταβολική οξέωση (αύξηση της οξύτητας του αίματος λόγω μείωσης των διττανθρακικών στο αίμα) με αύξηση του ρυθμού της αναπνοής με γρήγορες βαθιές αναπνοές και κόπωση. Σοβαρότερα συμπτώματα της μεταβολικής οξέωσης είναι ανωμαλίες του ρυθμού της καρδίας ή αλλοιώσεις του επιπέδου συνείδησης.

Η χρόνια μεταβολική οξέωση που παραμένει χωρίς θεραπεία αυξάνει τον κίνδυνο για πέτρες τους νεφρούς ή ασθένειες των οστών. Για τους λόγους αυτούς οι γιατροί ζητούν να ελέγχουν στο αίμα των ασθενών που λαμβάνουν το φάρμακο τοπιραμάτη, τα επίπεδα των διττανθρακικών.

Άλλοι σοβαροί κίνδυνοι του φαρμάκου είναι το γλαύκωμα (αύξηση της πίεσης του ματιού που εμπεριέχει κίνδυνο απώλειας της όρασης), μείωση της εφίδρωσης, αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, υπνηλία, ζαλάδα, σύγχυση και δυσκολίες συγκέντρωσης.

Τα συχνότερα συμπτώματα που προκαλεί η τοπιραμάτη περιλαμβάνουν μυρμηγκιάσματα στα πόδια και στα χέρια, ανορεξία, αναγούλες, διάρροια, απώλεια βάρους και αλλοιώσεις της γεύσης.

Η τοπιραμάτη είναι χρήσιμο φάρμακο για την πρόληψη της ημικρανίας. Πρέπει να λαμβάνεται μόνο κατόπιν ιατρικής συμβουλής και παρακολούθησης. Βελτιώνει τη ζωή των ασθενών και φαίνεται να συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας και στην απάμβλυνση του οικονομικού κόστους που προκαλεί η ημικρανία στις επιχειρήσεις.

Οι ασθενείς που λαμβάνουν τοπιραμάτη πρέπει να λένε στο γιατρό τους εάν παίρνουν άλλα φάρμακα και να τον ενημερώνουν άμεσα εάν παρουσιάζουν πρόβλημα όρασης με θολότητα ή πόνο ή οποιαδήποτε άλλη ενόχληση ή σύμπτωμα.