Ο καρκίνος οισοφάγου είναι δύο τύπων, το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου και το επιθηλιακό καρκίνωμα.
Το αδενοκαρκίνωμα οισοφάγου σχετίζεται με τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τον οισοφάγο τύπου Barrett's.
Το επιθηλιακό καρκίνωμα του οισοφάγου σχετίζεται με το κάπνισμα και την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία προκαλεί βλάβες στον οισοφάγο. Ο οισοφάγος είναι το σωληνοειδές όργανο που μεταφέρει το φαγητό και τα υγρά που καταναλώνουμε από το στόμα στο στομάχι. Αποτελείται κυρίως από τη βλεννογόνο που καλύπτει τον αυλό του και από λείους μυς.
Το γαστρικό περιεχόμενο είναι τοξικό για τον οισοφάγο και μετατρέπει το πλακώδες επιθήλιο σε αδενοειδές. Τα κύτταρα αυτά μπορούν, εάν δεν αντιμετωπισθεί η παλινδρόμηση να προκαλέσουν αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου.
Το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου παρουσιάζει παγκοσμίως μια δραματική αύξηση. Η αύξηση των περιστατικών αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου έχει σχέση με το σύγχρονο τρόπο ζωής και διατροφής και τη μάστιγα της παχυσαρκίας.
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο για προσβολή από καρκίνο του οισοφάγου είναι:
- Το άρρεν φύλο
- Η αύξηση της ηλικίας
- Το κάπνισμα
- Η κατανάλωση αλκοόλ
- Η παχυσαρκία
- Η κακή διατροφή, ιδιαίτερα η διατροφή που είναι φτωχή σε φρούτα και λαχανικά
- Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και ο οισοφάγος τύπου Barrett's. Ωστόσο οι πλείστοι ασθενείς που έχουν τις εν λόγω παθήσεις δεν θα αναπτύξουν καρκίνο οισοφάγου, ιδιαίτερα όταν λάβουν την κατάλληλη θεραπεία.
Σημεία και συμπτώματα
Δυστυχώς ο καρκίνος οισοφάγου δεν προκαλεί σημεία ή συμπτώματα παρά μόνο σε προχωρημένα στάδια.
Τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα είναι:
- Απώλεια βάρους
- Ανορεξία
- Κούραση
- Πόνος
- Δυσφαγία με δυσκολία κατάποσης και προτίμηση για μη στερεά φαγητά
- Πνευμονία.
Η διάγνωση
Το ιστορικό και η κλινική εξέταση από το γιατρό είναι τα βασικά και απαραίτητα για την απόφαση διενέργειας περαιτέρω εξετάσεων.
Σε περίπτωση που ο γιατρός υποψιάζεται σοβαρή πάθηση στον οισοφάγο μπορεί να ζητήσει τη διενέργεια των ακολούθων εξετάσεων:
- Ενδοσκόπηση για εξέταση του οισοφάγου, του στομαχιού (γαστροσκόπηση) και του δωδεκαδάκτυλου
- Βιοψία κατά τη διάρκεια της ενδοσκόπησης του άνω πεπτικού συστήματος (οισοφάγος, στομάχι, δωδεκαδάκτυλο)
- Βαριούχο γεύμα, που είναι μια εξέταση με ακτινογραφίες του άνω πεπτικού συστήματος με τη κατάποση από τον ασθενή βαρίου. Το βάριο είναι ένα σκιαγραφικό που επιτρέπει στις ακτινογραφίες την ανάδειξη ανωμαλιών στον οισοφάγο και στο στομάχι
- Ακτινογραφία θώρακα
- Αξονική τομογραφία (CT scan)
- Μαγνητική τομογραφία (MRI)
- Τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET scan)
- Αναλύσεις αίματος και κοπράνων.
Θεραπεία
Η θεραπεία για τον καρκίνο του οισοφάγου εξαρτάται από τον εντοπισμό και την εξάπλωση της νεοπλασματικής νόσου.
Η χειρουργική επέμβαση προσφέρεται κυρίως όταν η νόσος είναι εντοπισμένη και δεν έχει ακόμη κάνει μεταστάσεις.
Η χημειοθεραπεία χρησιμοποιείται για την εξολόθρευση των καρκινικών κυττάρων τόσο τοπικά, δηλαδή στην περιοχή που αναπτύχθηκε ο καρκίνος όσο και για τις μεταστάσεις.
Η ακτινοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιπρόσθετα από τη χειρουργική επέμβαση και τη χημειοθεραπεία. Επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μείωση του μεγέθους του όγκου και ανακούφιση από τις ενοχλήσεις των συμπτωμάτων.
Η ανακουφιστική θεραπεία περιλαμβάνει φάρμακα εναντίον του πόνου και διατροφική υποστήριξη.
Πρόγνωση
Δυστυχώς η διάγνωση του καρκίνου του οισοφάγου γίνεται όταν αυτός φτάνει σε προχωρημένα στάδια. Για αυτό το ποσοστό των ασθενών στους οποίους επιτυγχάνεται ίαση είναι πολύ χαμηλό.
Από τους ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου μόνο 10% επιβιώνουν στα 5 χρόνια μετά από τη διάγνωση. Είναι βέβαιο ότι χρειάζονται καλύτερες θεραπείες για την αντιμετώπιση της νόσου όπως επίσης και εφαρμογή μέτρων πρόληψης.
Πρόληψη
Η πρόληψη περιλαμβάνει τα ακόλουθα μέτρα:
- Αποφυγή παχυσαρκίας, καπνίσματος και κατάχρησης αλκοόλ
- Διάγνωση, κατάλληλη θεραπεία και ορθή παρακολούθηση της εξέλιξης των ασθενών που πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και οισοφάγο τύπου Barrett's.
