Ο καρκίνος του οισοφάγου προσβάλλει όλο και περισσότερους συνανθρώπους μας.
Η συχνότητα του καρκίνου του οισοφάγου και ιδιαίτερα του αδενοκαρκινώματος, έχει αυξηθεί δραματικά στις χώρες της Δύσης κατά τα τελευταία 20 χρόνια.
Οι περισσότερες μορφές αυτού του καρκίνου αναπτύσσονται σε προϋπάρχουσες βλάβες του οισοφάγου.
Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση δημιουργεί βλάβες στο επιθήλιο του οισοφάγου. Στην πάθηση αυτή το περιεχόμενο του στομαχιού επανέρχεται πίσω στον οισοφάγο δημιουργώντας έτσι ανωμαλίες του επιθηλίου.
Ο οισοφάγος που υφίσταται τις εν λόγω αλλοιώσεις ονομάζεται οισοφάγος Barrett.Οι ανωμαλίες του επιθηλίου είναι προκαρκινικές και μπορούν να εξελιχθούν σε επιθετικό καρκίνωμα.
Η δραματική αύξηση των αδενοκαρκινωμάτων του οισοφάγου που παρατηρείται στις τελευταίες δεκαετίες οφείλεται στην παράλληλη αύξηση των ατόμων που πάσχουν από οισοφάγο Barrett.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην προσβολή ενός ατόμου από οισοφάγο τύπου Barrett και στη συνέχεια από καρκίνο οισοφάγου είναι πολλοί.
Το γεγονός ότι σε ένα μικρό σχετικά χρονικό διάστημα, έχει σημειωθεί μια μεγάλη αύξηση των περιπτώσεων, δείχνει ότι η συμβολή των περιβαλλοντικών παραγόντων στη γένεση του καρκίνου του οισοφάγου είναι σημαντική.
Δεν αποκλείεται οι περιβαλλοντικοί παράγοντες να δρουν σε ένα πεδίο όπου τα γενετικά χαρακτηριστικά του κάθε ατόμου, να καθορίζουν κατά πόσο οι παράγοντες αυτοί θα οδηγήσουν σε καρκίνο ή όχι. Για τους λόγους αυτούς, δεν παρουσιάζουν καρκίνο του οισοφάγου όλοι όσοι πάσχουν από οισοφάγο Barrett.
Τα στοιχεία που υπάρχουν μέχρι σήμερα δείχνουν ότι οι άνδρες, οι καυκάσιοι και αυτοί που πάσχουν από οισοφαγική παλινδρόμηση έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο προσβολής από αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου.
Επιπρόσθετα φαίνεται ότι ο κίνδυνος για να έχει κάποιος γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση επηρεάζεται από την παχυσαρκία και τα φάρμακα που μειώνουν το μυϊκό τόνο του κατώτερου οισοφαγικού σφικτήρα. Ο εποικισμός από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού φαίνεται να έχει ένα προστατευτικό ρόλο.
Ο συσχετισμός μεταξύ καπνίσματος και αδενοκαρκινώματος δεν είναι ισχυρός. Το κάπνισμα και η κατάχρηση αλκοόλ αυξάνουν τον κίνδυνο για καρκίνο οισοφάγου. Επίσης η πάθηση είναι συχνότερη μετά την ηλικία των 40 ετών και η συχνότητά της αυξάνεται με την αύξηση της ηλικίας.
Ο ρόλος της διατροφής στην πρόκληση του καρκίνου αυτού δεν έχει μελετηθεί ικανοποιητικά και χρειάζονται περισσότερες έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση.
Η διάγνωση του καρκίνου του οισοφάγου, συνήθως γίνεται καθυστερημένα, όταν η πάθηση έχει προχωρήσει. Για το λόγο αυτό η πρόγνωση δεν είναι καλή.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνουν κατανοητοί οι λόγοι που προδιαθέτουν και οδηγούν στη δημιουργία οισοφάγου Barrett. Με τον τρόπο αυτό θα τεθούν οι βάσεις για προγράμματα αποτελεσματικής ανίχνευσης και πρόληψης της εξαιρετικά σοβαρής αυτής πάθησης.