Το 60% έως 80% των περιπτώσεων έλκους στο στομάχι και το 70% έως το 90% των περιπτώσεων του έλκους στο δωδεκαδάκτυλο προκαλούνται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού είναι ένα πολύ διαδεδομένο βακτηρίδιο που υπάρχει σε εκατομμύρια ανθρώπων παγκοσμίως. Το βακτηρίδιο ζει στη βλεννογόνο του στομαχιού και συνήθως η μόλυνση από αυτό αρχίζει στην παιδική ηλικία.
Η μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο περνά συνήθως απαρατήρητη και μπορεί να διαρκεί για όλη τη ζωή. Στους περισσότερους ανθρώπους δεν προκαλεί προβλήματα. Μόνο 10% έως 20% των ανθρώπων που έχουν μόλυνση από το ελικοβακτηρίδιο θα παρουσιάσουν κάποτε συμπτώματα που έχουν σχέση με έλκος στο στομάχι.
Θεραπεία εναντίον του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού συστήνεται μόνο σε ασθενείς που παρουσιάζουν έλκος εξαιτίας του μικροβίου αυτού.
Η θεραπεία κατά του ελικοβακτηριδίου είναι σημαντική διότι η εξάλειψη του θεραπεύει το έλκος στο στομάχι ή στο δωδεκαδάκτυλο και σταματά έτσι τις συχνές υποτροπές της νόσου που συμβαίνουν εάν δεν δοθεί η αντιβακτηριδιακή θεραπεία.
Η μόλυνση με το ελικοβακτηρίδιο σχετίζεται με την πρόκληση καρκίνου στο στομάχι. Οι ασθενείς που μολύνονται από το ελικοβακτηρίδιο κινδυνεύουν περισσότερο από άλλους να παρουσιάσουν ορισμένες μορφές καρκίνου του στομαχιού.
Σε ασθενείς που έχουν οικογενειακό ιστορικό για καρκίνο του στομαχιού είναι σημαντικό να γίνονται εξετάσεις για ανίχνευση του βακτηριδίου και εάν υπάρχει να δίνεται θεραπεία.
Τα κυριότερα συμπτώματα και τα σημεία του έλκους στο στομάχι ή στο δωδεκαδάκτυλο περιλαμβάνουν:
- Αίσθημα πόνου και καύσου στην κοιλιά, ιδιαίτερα στην επιγαστρική περιοχή που εκδηλώνεται όταν το στομάχι είναι άδειο. Η πρόσληψη φαγητού και τα αντιόξινα φάρμακα ανακουφίζουν από τις ενοχλήσεις
- Όταν το έλκος προκαλεί απώλεια αίματος, είναι δυνατόν να δημιουργηθεί αναιμία με κούραση ή ακόμη να υπάρχουν εμετοί με αίμα
- Η παρουσία μαύρων κοπράνων (μέλαινα) μπορεί να οφείλεται σε έλκος του πεπτικού συστήματος που προκαλεί εσωτερική αιμορραγία.
Τα συχνότερα σημεία και συμπτώματα του καρκίνου του στομαχιού περιλαμβάνουν:
- Ανορεξία, δυσπεψία, αναγούλες και εμετούς
- Απροσδόκητη απώλεια βάρους, αδυναμία, κούραση
- Αποστροφή προς το κρέας
- Πόνο στην κοιλιά
- Αίσθημα πληρότητας στο στομάχι έστω και με τη λήψη μικρών ποσοτήτων φαγητού
- Αιματέμεση (εμετοί που περιέχουν αίμα)
- Μέλαινα (αίμα στα κόπρανα από το άνω πεπτικό σύστημα που έχει πάρει κατά τη δίοδο του στο πεπτικό σωλήνα μαύρο χρώμα).
Η διάγνωση της μόλυνσης από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού βασίζεται σε διάφορες εξετάσεις. Οι αναλύσεις αίματος δείχνουν ότι υπάρχουν στον ασθενή ειδικά αντισώματα που έχει αναπτύξει εναντίον του μικροβίου.
Το τεστ αναπνοής βασίζεται στην ανίχνευση στην αναπνοή του ασθενούς της ουρίας η οποία δημιουργείται όταν το ελικοβακτηρίδιο προκαλεί καταστροφή πρωτεϊνών. Είναι μια εύκολη και γρήγορη μέθοδος για τη διάγνωση της μόλυνσης από το μικρόβιο.
Η ενδοσκόπηση είναι επεμβατική και δυσάρεστη για τον ασθενή μέθοδος. Τα πλεονεκτήματα της είναι ότι επιτρέπει την επισκόπηση και βιντεογράφηση του εσωτερικού του στομαχιού και του δωδεκαδάκτυλου. Παράλληλα μπορούν να ληφθούν βιοψίες από ύποπτες βλάβες που δυνατόν να υπάρχουν όπως επίσης δείγματα για καλλιέργειες στις οποίες μπορεί να αναπτυχθεί το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.
Η θεραπεία εκρίζωσης του ελικοβακτηριδίου βασίζεται σε συνδυασμό αντιβιοτικών και φαρμάκων που μειώνουν την οξύτητα του στομαχιού. Το ελικοβακτηρίδιο ζει σε όξινο περιβάλλον και έτσι η μείωση της οξύτητας του στομαχιού συμβάλλει στην εξάλειψη του.
Υπάρχουν διάφοροι συνδυασμοί φαρμάκων που χορηγούνται από το στόμα για διάρκεια από 10 μέρες έως 2 εβδομάδες. Ο συνδυασμός λανσοπραζόλης, αμοξυκιλλίνης και κλαριθρομυκίνης χρησιμοποιείται ευρέως για τη θεραπεία κατά του ελικοβακτηριδίου. Επειδή υπάρχουν περιπτώσεις ανθεκτικότητας στην τριπλή θεραπεία έχουν εισαχθεί και συνδυασμοί με τέσσερα φάρμακα.
Η χορήγηση τριπλής θεραπείας κατά του ελικοβακτηριδίου που χορηγείται σε ασθενείς που υποβάλλονται σε επέμβαση για καρκίνο του στομαχιού, είναι δυνατόν να μειώνει σημαντικά το ποσοστό των ασθενών που παρουσιάζουν υποτροπή του καρκίνου τους.
Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε από προοδευτική, τυχαιοποιημένη θεραπευτική δοκιμή που έγινε σε 550 ασθενείς με καρκίνο του στομαχιού στην Ιαπωνία. Η θεραπεία εκρίζωσης του ελικοβακτηριδίου του πυλωρού σε ασθενείς με καρκίνου του στομαχιού βρέθηκε ότι μείωνε κατά 65% τον κίνδυνο επανεμφάνισης του καρκίνου σε σύγκριση με ασθενείς που μετά την αρχική επέμβαση για τον καρκίνο του στομαχιού δεν είχαν λάβει την τριπλή θεραπεία.
Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι εάν η θεραπεία εναντίον του ελικοβακτηριδίου σε όλους όσοι μολύνθηκαν από αυτό, είναι δυνατόν να αποτελεί πρόληψη κατά του καρκίνου του στομαχιού. Μια τέτοια στρατηγική πρόληψης θα μπορούσε να προσφέρει πολλά στη μάχη κατά του καρκίνου ιδιαίτερα σε περιοχές όπου υπάρχει αυξημένος κίνδυνος προσβολής από τη νόσο.
Για να βοηθήσουν να απαντηθεί τον εν λόγω σοβαρό ερώτημα, γιατροί από το Ηνωμένο Βασίλειο προγραμματίζουν να κάνουν μια προοδευτική, τυχαιοποιημένη δοκιμή για την πρόληψη του καρκίνου του στομαχιού.
Θα συμπεριληφθούν 56.000 Βρετανοί και θα τύχουν παρακολούθησης για 15 έως 20 χρόνια για να διαφανεί εάν αυτοί οι οποίοι μολύνονται από το βακτηρίδιο και λαμβάνουν τη θεραπεία εναντίον του ελικοβακτηριδίου, θα έχουν λιγότερες πιθανότητες προσβολής από καρκίνο του στομαχιού σε σύγκριση με όσους μολύνονται και δεν λαμβάνουν τη εν λόγω θεραπεία.