Το άγχος και η κατάθλιψη, είναι διαταραχές που υπάρχουν συχνά σε ασθενείς που πηγαίνουν στο γιατρό τους στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Η κατάθλιψη έχει πάρει πολύ μεγαλύτερη σημασία τόσο όσον αφορά στην έρευνα όσο και στην παροχή της κατάλληλης ψυχικής φροντίδας. Αυτό οφείλεται στο ότι η κατάθλιψη, προκαλεί περισσότερα προβλήματα, καταπόνηση και ακόμη θανάτους εξαιτίας των αυτοκτονιών που είναι σε θέση να προκαλεί.
Αντίθετα στις αγχώδεις διαταραχές (γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, διαταραχή πανικού, κοινωνική φοβία, μετατραυματικό σύνδρομο στρες) και παρά το γεγονός ότι είναι εξίσου συχνές, έχει δοθεί πολύ λιγότερη σημασία από τους γιατρούς και ερευνητές.
Είναι σημαντικό, οι αγχώδεις διαταραχές να ερευνηθούν περισσότερο, να κατανοηθούν καλύτερα οι επιδράσεις τους στη ζωή των ασθενών και να βρεθούν εύκολοι τρόποι ανίχνευσης τους, στα πλαίσια της επίσκεψης στο γιατρό.
Με βάση το σκεπτικό αυτό, γιατροί από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Γερμανία, μελέτησαν 965 ασθενείς κατά τη διάρκεια επίσκεψης στο γιατρό τους, στα πλαίσια πρωτοβάθμιας περίθαλψης.
Οι ασθενείς απάντησαν σε ερωτηματολόγιο σχετικό με συμπτώματα άγχους που τυχόν παρουσίαζαν, τις λειτουργικές τους ικανότητες στην καθημερινή ζωή, τον αριθμό των ημερών που δεν μπορούσαν να δραστηριοποιηθούν κανονικά και τον αριθμό των επισκέψεων τους στο γιατρό.Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιήθηκε ήταν το Generalized Anxiety Disorder (GAD-7) scale.
Στη συνέχεια και σε διάστημα μίας εβδομάδας, οι ασθενείς αυτοί συνομίλησαν με επαγγελματία της ψυχικής υγείας για να διαφανεί εάν παρουσίαζαν κάποια αγχώδη διαταραχή. Ο εξεταστής αυτός δεν γνώριζε τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου και αυτό γινόταν για να φανεί πόσο ισχυρό ήταν το ερωτηματολόγιο στην ανίχνευση των αγχωδών διαταραχών.
Η εξέταση εστιάστηκε σε 4 μορφές αγχώδους διαταραχής: Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, διαταραχή πανικού, κοινωνική φοβία και μετατραυματικό σύνδρομο στρες.
Τα ευρήματα ήταν πράγματι διαφωτιστικά:
- Το σχεδόν 20% των 965 ασθενών, παρουσίαζε τουλάχιστον μία μορφή αγχώδους διαταραχής και πολλοί είχαν περισσότερη από μία
- Οι άνθρωποι με αγχώδεις διαταραχές, δεν μπορούσαν να λειτουργούν εξίσου καλά με τους ανθρώπους χωρίς αγχώδεις διαταραχές. Παράλληλα είχαν περισσότερες μέρες στις οποίες δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν κανονικά (μέρες ανικανότητας) και έκαναν περισσότερες επισκέψεις στους γιατρούς
- Τα πιο πάνω προβλήματα ήταν χειρότερα σε άτομα με περισσότερες από μια αγχώδη διαταραχή και με χειρότερο άγχος
- Το 41% των ασθενών με αγχώδεις διαταραχές, δεν λάμβαναν καμία θεραπεία για το πρόβλημα
- Ένα σημαντικό εύρημα ήταν ότι η χρήση συντομότερου ερωτηματολογίου με λιγότερες ερωτήσεις, ήταν εξίσου αποτελεσματική στην ανίχνευση των περισσότερων περιπτώσεων αγχωδών διαταραχών σε σύγκριση με εκτενέστερο ερωτηματολόγιο και αυτό ανεξάρτητα από τη μορφή αγχώδους διαταραχής που είχε ο ασθενής.
Η κριτική που μπορεί να ασκηθεί στην εν λόγω εργασία, είναι ότι δεν έγινε τυχαία επιλογή κέντρων πρωτοβάθμιας φροντίδας. Επίσης οι ερευνητές δεν έλαβαν υπόψη άλλες ιατρικές παθήσεις που πιθανόν να είχαν οι ασθενείς. Τέτοιες παθήσεις, πιθανόν να επηρέαζαν το βαθμό άγχους των ασθενών και να επιδρούσαν έτσι στην καθημερινή τους ζωή.
Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι οι αγχώδεις διαταραχές είναι πολύ συχνές παθήσεις και επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τη ζωή των ανθρώπων. Παρά το γεγονός αυτό, συνήθως δεν ανιχνεύονται και παραμένουν χωρίς αντιμετώπιση.
Στα πλαίσια της πρωτοβάθμιας φροντίδας, δίνεται σήμερα ιδιαίτερη φροντίδα για την ανίχνευση της κατάθλιψης.
Είναι απαραίτητο να δοθεί σημασία στην ανίχνευση των αγχωδών διαταραχών για να καταστεί δυνατή η χορήγηση της κατάλληλης θεραπευτικής αντιμετώπισης στους ασθενείς αυτούς που πραγματικά τη χρειάζονται.
Η ανίχνευση αυτή θα μπορούσε να γίνεται εύκολα και γρήγορα, με τη βοήθεια ειδικού σύντομου ερωτηματολογίου.
