Το άγχος είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής μας. Είναι αναμενόμενο όλοι μας, σε διάφορες στιγμές ή φάσεις της ζωής μας να αισθανόμαστε άγχος, στρες και φοβίες.

Το στρες, το άγχος και οι φοβίες είναι φυσιολογικές αντιδράσεις, που συνέβαλαν στην επιβίωση του ανθρώπινου γένους. Έως ένα βαθμό το άγχος είναι ωφέλιμο, διότι μας κρατά σε επαγρύπνηση και μας υποχρεώνει να αντιδράσουμε όταν υπάρχουν καταστάσεις που μας απειλούν.

Ωστόσο για ορισμένους ανθρώπους το άγχος γίνεται πολύ τακτικό και κάποτε συνεχές χωρίς να υπάρχει πραγματικός λόγος ανησυχίας, κινδύνου ή απειλής. Η ζωή τους διαταράσσεται από τις ανυπόστατες ανησυχίες και δεν μπορούν να έχουν κανονικές δραστηριότητες.

Σε τέτοιες περιπτώσεις γενικευμένης αγχώδους διαταραχής χρειάζεται η βοήθεια του ειδικού γιατρού. Πράγματι υπάρχει αποτελεσματική αγωγή για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Το ζήτημα του ρόλου της διατροφής στη γένεση ή στον έλεγχο του άγχους έχει απασχολήσει πολλές φορές τους γιατρούς. Η σημασία της πραγματικής επίδρασης των φαγητών και διαφόρων τροφίμων στο άγχος των ασθενών, αλλά και των ανθρώπων που δεν έχουν αγχώδεις διαταραχές είναι μεγάλη.

Το ερώτημα είναι εάν με απλές προσαρμογές του διαιτολογίου θα ήταν δυνατό να προσφερθεί ανακούφιση από το έντονο άγχος, στρες και φοβίες. Η καταπολέμηση του άγχους δεν είναι εύκολη και για αυτό κάθε μέτρο που μπορεί να προσθέτει κάτι στην ανακούφιση από τα συμπτώματα του είναι ευπρόσδεκτο.

Το φαγητό δεν είναι βέβαια σε θέση να εξουδετερώνει μια αγχώδη διαταραχή. Ωστόσο η ισοζυγισμένη, υγιεινή διατροφή μπορεί να προσφέρει ένα οπλοστάσιο ισχυρών θρεπτικών ουσιών που θωρακίζουν τον οργανισμό στις δύσκολες στιγμές. Επίσης ο περιορισμός ή η αποφυγή ορισμένων τροφίμων βελτιώνουν την ψυχική διάθεση και ανακουφίζουν τον ασθενή από τις βασανιστικές, φθοροποιές ανησυχίες.

Η κατανάλωση τροφίμων που είναι πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες (άμυλο, δημητριακά ολικής αλέσεως) σχετίζεται με αύξηση της σεροτονίνης στον εγκέφαλο. Η σεροτονίνη είναι νευροδιαβιβαστής στο κεντρικό νευρικό σύστημα που προάγει την καλή ψυχική διάθεση.

Για τους λόγους αυτούς, μια πλούσια σε σύνθετους υδατάνθρακες διατροφή είναι προτιμότερη από ότι η πρόσληψη απλών σακχάρων, όπως η γλυκόζη που είναι απλός υδατάνθρακας και απορροφάται πιο εύκολα και γρήγορα.

Τα μικρά συχνά γεύματα βοηθούν, διότι συμβάλλουν στη διατήρηση σταθερών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα καθόλη τη διάρκεια του 24ωρου. Η πτώση της γλυκόζης συνοδεύεται από σωματικά συμπτώματα και από ψυχικές ενοχλήσεις, που δεν βοηθούν στην ανακούφιση από το άγχος και το στρες. Για αυτό τα μικρά συχνά γεύματα, που συμβάλλουν σε πιο σταθερά επίπεδα γλυκόζης κατά τη διάρκεια της ημέρας, μπορεί να βοηθούν εναντίον του άγχους.

Τα φαγητά που είναι πλούσια σε τρυπτοφάνη, όπως οι μπανάνες, οι ξηροί καρποί, το σησάμι, το τυρί, το γάλα, η σόγια, η βρώμη και τα πουλερικά μπορούν να ανακουφίζουν από το άγχος. Ο λόγος είναι ότι η τρυπτοφάνη προάγει στον εγκέφαλο τη σύνθεση ουσιών που βελτιώνουν την ψυχική διάθεση και προσφέρουν χαλάρωση.

Τα φαγητά που προκαλούν διαφόρων ειδών ενοχλήσεις πρέπει να αποφεύγονται. Εάν κάποιος ξέρει, ότι ένα τρόφιμο ή ένα φαγητό του προκαλεί κάποια ευαισθησία, δυσανεξία, φούσκωμα, υπερβολικά αέρια ή κάποια μορφή αλλεργίας είναι προτιμότερο να το αποφεύγει. Στα φαγητά που σε ορισμένους ανθρώπους προκαλούν ενοχλήσεις περιλαμβάνονται τα αυγά, οι ξηροί καρποί, τα μαλάκια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα, το σιτάλευρο (σιτάρι), το καλαμπόκι και η σόγια.

Η αποφυγή της καφεΐνης και του αλκοόλ συμβάλλουν στην καταπολέμηση του άγχους. Η καφεΐνη έχει διεγερτικές δράσεις, αυξάνει την ευερεθιστικότητα, προκαλεί νευρικότητα, μπορεί να επηρεάζει τον ύπνο και αυτά σίγουρα επιδεινώνουν το άγχος. Το αλκοόλ ενώ αρχικά μπορεί να καλμάρει μερικούς ανθρώπους, στη συνέχεια λόγω του μεταβολισμού του έχει τη δυνατότητα να προκαλεί συμπτώματα ανάλογα με αυτά του άγχους.

Η ξεκούραση, ο ικανοποιητικός σε διάρκεια και ποιότητα ύπνος, η ορθή διαχείριση του χρόνου, η αποφυγή ανάληψης υπερβολικών ευθυνών και η καλή ενυδάτωση του σώματος με άφθονη πρόσληψη νερού δημιουργούν συνθήκες που δεν ευνοούν το άγχος.   

Βλέπουμε λοιπόν ότι η διατροφή μπορεί να έχει κάποιο ρόλο στην αντιμετώπιση του άγχους.

Ωστόσο δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι βοηθά μόνο έως ένα βαθμό και ότι για τους ανθρώπους που υποφέρουν από συμπτώματα άγχους που τους καθιστούν την καθημερινή ζωή δύσκολη χρειάζεται συμβουλή και θεραπεία από εξειδικευμένο γιατρό.