Το γνωρίζετε ότι σε ανεπτυγμένες χώρες, ο μέσος άνθρωπος παρακολουθεί κατά μέσο όρο 4 ώρες τηλεόραση κάθε μέρα; Αυτό σημαίνει ότι 25% του χρόνου που είμαστε ξύπνιοι, το περνούμε καθηλωμένοι μπροστά από την τηλεόραση.

Κάνετε ένα απλό υπολογισμό και θα δείτε ότι εάν εξοικονομούσαμε αυτές τις ώρες, αυτόματα συνεπάγεται ότι θα είχαμε επιπλέον 3 ολόκληρους μήνες κάθε χρόνο στη διάθεση μας. Σκεφτείτε λίγο και αναλογιστείτε πόσα ευχάριστα, παραγωγικά και χρήσιμα πράγματα θα μπορούσαμε να κάνουμε στους 3 αυτούς επιπρόσθετους μήνες που θα διασώζαμε από την τηλεόραση.

Χαλάρωση ή το αντίθετο;

Μερικοί βέβαια θα ισχυριστούν, ότι η τηλεόραση προσφέρει χαλάρωση. Πόσο όμως αυτό ισχύει στην πραγματικότητα;

Ας σκεφτούμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο μας όταν για ώρες παρακολουθούμε τηλεόραση. Συνεχώς λαμβάνουμε ερεθισμούς κάθε μορφής, ο εγκέφαλος επεξεργάζεται την πληθώρα νέων πληροφοριών που έρχονται με φοβερή ταχύτητα. Πολύ συχνά υπάρχει συναισθηματική συμμετοχή, θετική ή αρνητική ανάλογα με το περιεχόμενο που βλέπουμε.

Συμμετέχουμε ψυχικά σε πολλά από αυτά που μας υποβάλλονται, σκεφτόμαστε τους χαρακτήρες ή προσωπικότητες που μας εκθέτουν. Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις, που αυτά που είδαμε στην τηλεόραση, στριφογυρίζουν στο μυαλό μας όταν είμαστε στο κρεβάτι ή όταν ονειρευόμαστε.

Έτσι λοιπόν είναι δύσκολο να δεχτούμε την άποψη ότι στην τηλεόραση χαλαρώνουμε. Μπορεί βέβαια κάποτε αυτό να συμβαίνει, αλλά χωρίς μέτρο και προσεκτική επιλογή του τι βλέπουμε, φοβούμαστε ότι μάλλον το αντίθετο βιώνουμε.

Ποιος ο ρόλος της τηλεόρασης στο στρες;

Σας έτυχε ποτέ να νιώσετε θυμωμένοι διότι παρασυρθήκατε και χαζέψατε κάτι που τελικά ίσως να μην άξιζε τον κόπο; Αισθανθήκατε την απογοήτευση διότι στο χρόνο αυτό δεν κάνατε άλλα, πιο χρήσιμα πράγματα;

Με τουλάχιστον 4 ώρες την ημέρα μπροστά στην τηλεόραση, πολλοί άνθρωποι σήμερα αντιλαμβάνονται ότι πολλά σημαντικά που πρέπει να κάνουν, δεν τα πραγματοποιούν απλά διότι η τηλεόραση, τους απορρόφησε.

Δεν είναι λοιπόν εκπληκτικό που εδραιώνεται η άποψη ότι η τηλεόραση αυξάνει το στρες.  Το στρες μας καταβάλλει, διότι νιώθουμε ότι οι απαιτήσεις των καταστάσεων που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι περισσότερες και ισχυρότερες των δυνάμεών μας.

Η μεγάλη απώλεια χρόνου που μας προκαλεί η τηλεόραση, δεν μπορεί παρά να μειώνει τις δυνατότητες μας, να αντιμετωπίζουμε τα καθημερινά προβλήματα που πρέπει να επιλύουμε. Ταυτόχρονα, μας στερεί χρόνο που θα μπορούσαμε να αφιερώνουμε σε δραστηριότητες που πραγματικά μας χαλαρώνουν, βελτιώνουν τις σχέσεις μας με την οικογένεια και άλλους φίλους μας.

Με τις ανθρώπινες σχέσεις τι γίνεται;

Έχετε ποτέ προσπαθήσει να υπολογίσετε πόσες ώρες στο σπίτι σας είναι ανοικτή η τηλεόραση; Σύμφωνα με στοιχεία από ανεπτυγμένες χώρες, ο χρόνος αυτός ανέρχεται κατά μέσο όρο γύρω στις 8 ημερησίως.

Πόση σημασία, προσοχή ή ενδιαφέρον νομίζετε ότι μπορείτε να δίνετε στα παιδιά σας, στον ή στην σύζυγο και σε άλλα μέλη της οικογένειας σας όταν παρελαύνουν μπροστά σας από την τηλεόραση, για τόσες πολλές ώρες, κάθε μορφής ερεθισμοί για σας και τους άλλους;

Η κατάσταση αυτή δεν επιτρέπει την ανάπτυξη βαθύτερων διαπροσωπικών σχέσεων και τη δημιουργία κοινών ευχάριστων εμπειριών. Το να καθόμαστε σε ένα καναπέ κοιτάζοντας τηλεόραση, δεν βοηθά στην ανάπτυξη των σχέσεων αλλά αφαιρεί από το ενδιαφέρον που μπορεί εμείς να έχουμε ή να προσφέρουμε στους άλλους.

Απώλεια ευκαιριών, μείωση ενδιαφέροντος

Γιατί λοιπόν η τηλεόραση αφαιρεί από το ενδιαφέρον που εμείς μπορούμε να παρουσιάζουμε για τους άλλους;

Εάν καθόμαστε τόσες πολλές ώρες, χαζεύοντας παθητικά αυτά που άλλοι ετοίμασαν για μας και των οποίων η ποιότητα συχνά δεν είναι η επιθυμητή, οι δυνατότητες εμείς να προσφέρουμε ενδιαφέροντα προς τους άλλους, περιορίζονται.

Χάνουμε έτσι ευκαιρίες να συναναστραφούμε με άλλους ανθρώπους, να διαβάσουμε ενδιαφέροντα πράγματα, να αποκτήσουμε καρποφόρες γνώσεις και να προχωρήσουμε σε δημιουργικές πρωτοβουλίες. Στο δικό μας κόσμο, συνήθως τίποτα στο δημιουργικό τομέα δεν αλλάζει επειδή γινόμαστε παθητικοί δέκτες αυτών που μας υποβάλλονται από την τηλεόραση.

Αντίθετα η προσεκτική επιλογή για την ποιότητα αυτών που θα παρακολουθούμε και με μέτρο όσον αφορά στη χρονική διάρκεια, θα απελευθερώνει ενέργεια και χρόνο για πιο εποικοδομητικές δραστηριότητες που θα εμπλουτίζουν το ενδιαφέρον που θα χαρακτηρίζει το άτομο μας.

Επιπτώσεις στην υγεία, παχυσαρκία

Σίγουρα πολλές φορές καθίσατε μπροστά από την τηλεόραση και φέρατε μαζί σας κάθε λογής εδέσματα, λιχουδιές, ξηρούς καρπούς, ποτά, αναψυκτικά, μπίρες, για να έχετε όταν παρακολουθείτε εκπομπές.

Διερωτηθήκατε εάν πραγματικά πεινάτε, όταν τρώτε αυτά τα πράγματα, βλέποντας τηλεόραση; Αυτό που συμβαίνει πολύ συχνά είναι ότι δεν πεινάτε αλλά η κατανάλωση φαγητών και ποτών αυξάνεται, όταν βλέπετε τηλεόραση.

Έρευνες έχουν δείξει, ότι η κατανάλωση φαγητών αυξάνεται σημαντικά, όταν αφαιρούμαστε λόγω του ότι παρακολουθούμε την τηλεόραση.

Πολλές οικογένειες όταν τρώνε, βλέπουν τηλεόραση. Ο αριθμός των θερμίδων που προσλαμβάνονται ανά γεύμα, αυξάνεται κατά πολύ όταν το οικογενειακό γεύμα γίνεται μπροστά στην τηλεόραση.

Έχει γίνει ξεκάθαρο ότι μεγάλο μέρος της ευθύνης για την επιδημία παχυσαρκίας που μαστίζει σήμερα την ανθρωπότητα, οφείλεται στην τηλεόραση.

Ποια είναι τα σημεία εθισμού στην τηλεόραση;

Η τηλεόραση προκαλεί εθισμό. Παρατηρείται όταν άτομα δεν μπορούν να ελέγξουν το χρόνο που παρακολουθούν ή όταν ανάβουν την τηλεόραση για να ηρεμήσουν από θυμό.

Επίσης σημεία εθισμού είναι όταν υπάρχει η αίσθηση απελπισίας διότι το άτομο δεν έχει τη δυνατότητα να βλέπει τηλεόραση, όταν αισθάνεται ότι χάνει τον έλεγχο όταν την παρακολουθεί ή ακόμη όταν αισθάνεται θυμό διότι την παρακολουθούσε για πολλή ώρα.

Διαφημίσεις, αγορές και οικονομικές πτυχές

Είναι τεράστιος ο αριθμός των διαφημίσεων που θα δείτε να παρελαύνουν μπροστά από τα μάτια σας, βλέποντας τηλεόραση κατά τη διάρκεια της ζωής σας. Έτσι διαμορφώνονται όχι μόνο η αντίληψη σας για προϊόντα και μάρκες αλλά και πολύ συχνά επηρεάζονται και οι πραγματικές σας ανάγκες.

Προκαλούνται αυξημένες επιθυμίες για αγορά προϊόντων και κατανάλωση διαφόρων υπηρεσιών γεγονός που ωθεί σε νέες δαπάνες. Είναι γνωστό ότι η αντίληψη για το τι χρειαζόμαστε, επηρεάζεται από το τι βλέπουμε.

Έτσι λοιπόν δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι πιθανόν να χρειαζόμασταν λιγότερα πράγματα εξαιτίας του ότι θα βλέπαμε για λιγότερο χρόνο τηλεόραση. Ή ακόμη καλύτερα εμείς και τα παιδιά μας, ας αναπτύξουμε ένα καλύτερο τρόπο να διαβάζουμε, να αναγνωρίζουμε ή να αξιολογούμε αυτά που μας προβάλλονται και αυτό για καλύτερη προστασία των οικονομικών μας αποθεμάτων.

Συνοπτικά θα συγκρατήσουμε, ότι χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην τηλεόραση. Σίγουρα πρόκειται για ένα εργαλείο που μπορεί να μας προσφέρει πολλά. Όμως όπως για άλλα πράγματα, από το διαδίκτυο μέχρι το αυτοκίνητο, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε τα καλά και τα κακά, τους κινδύνους και τα οφέλη της χρήσης τους.