Το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών είναι μια περίεργη νευρολογική πάθηση που χαρακτηρίζεται από ακατανίκητη ανάγκη κίνησης των ποδιών. 

Οι ασθενείς έχουν ασυνήθιστες δυσάρεστες αισθήσεις, κυρίως στα πόδια, που τους κάνουν να θέλουν να τα κινούν.

Από την πάθηση αυτή, επηρεάζεται περίπου το 10% του πληθυσμού. Οι μεσήλικες και οι ηλικιωμένοι επηρεάζονται το περισσότερο. Όμως υπάρχουν και περιπτώσεις σε παιδιά και έφηβους.

Οι δυσάρεστες αισθήσεις που νιώθουν οι ασθενείς περιγράφονται ως μυρμήγκιασμα, φαγούρα, κάψιμο, πόνος, τράβηγμα ή ακόμη σαν κάτι που έρπει κάτω από το δέρμα.

Βέβαια μπορεί να σταματήσει τις κινήσεις αυτές. Όμως όταν τις σταματά, επανέρχονται οι δυσάρεστες αισθήσεις στα πόδια του. Υπάρχουν στους ασθενείς αυτούς και κινήσεις που γίνονται χωρίς τη θέληση τους. Πρόκειται για απότομες κινήσεις με ξαφνικά τινάγματα των ποδιών.

Το χαρακτηριστικό του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών είναι ότι οι δυσάρεστες αισθήσεις που βιώνουν οι ασθενείς, επιδεινώνονται όταν ο ασθενής αναπαύεται, κάθεται ή ξαπλώνει. Η κίνηση όμως βελτιώνει σημαντικά τα συμπτώματα.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών είναι χειρότερα το βράδυ και τη νύκτα. Για το λόγο αυτό το σύνδρομο, επηρεάζει αρνητικά τον ύπνο και είναι αιτία αϋπνίας.

Η κλινική εικόνα της πάθησης επιδεινώνεται με την πάροδο των ετών. Στο 50% των περιπτώσεων υπάρχει οικογενειακό ιστορικό για τη νόσο. Μεταδίδεται από το γονιό στο παιδί του και επηρεάζει εξίσου τα δύο φύλα.

Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις που συσχετίζονται με  διαβήτη, αναιμία, νεφρικές παθήσεις και εγκυμοσύνη.

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών μπορεί να εμφανιστεί ή να επιδεινωθεί κατά την εγκυμοσύνη. Μερικές εβδομάδες μετά από τον τοκετό, τα συμπτώματα υποχωρούν και πιθανόν να μην επανεμφανιστούν για πολλά χρόνια.

Η ακριβής αιτία πρόκλησης του συνδρόμου ανήσυχων ποδιών, δεν είναι γνωστή. Μπορεί να σχετίζεται με την ντοπαμίνη. Η ντοπαμίνη είναι φυσική ουσία στον εγκέφαλο που ανήκει στην οικογένεια των νευροδιαβιβαστών.

Η ντοπαμίνη εμπλέκεται στον έλεγχο των κινήσεων. Η μείωση της ντοπαμίνης θεωρείται ως η αιτία της νόσου του Πάρκινσον. Για το λόγο αυτό φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη νόσο του Πάρκινσον, χορηγούνται και για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.  

Η καφεΐνη και φάρμακα που χορηγούνται για την κατάθλιψη ή για τον εμετό, μπορούν επίσης να προκαλέσουν το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.

Το σύνδρομο είναι αιτία αϋπνίας. Δυστυχώς οι ασθενείς συχνά δεν αναφέρουν το πρόβλημα στο γιατρό τους με αποτέλεσμα η διάγνωση να μη γίνεται.

Η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό και στις πληροφορίες που δίνει ο ίδιος ο ασθενής ή και το άτομο που κοιμάται μαζί του. Υπάρχει επίσης η μέθοδος του πολυ-υπνογράφου που βοηθά στη διάγνωση. Το μηχάνημα με τη βοήθεια ηλεκτροδίων καταγράφει τον ύπνο του ασθενούς, την αναπνοή του, την οξυγόνωση του αίματος και τις κινήσεις του.

Η αξιολόγηση από το νευρολόγο είναι απαραίτητη και βοηθά στην ανεύρεση της θεραπείας που ταιριάζει καλύτερα στον κάθε ασθενή ξεχωριστά. Για τη θεραπεία του συνδρόμου των ανήσυχων ποδιών, χρησιμοποιούνται διάφορα φάρμακα.

Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν την καρβιντόπα και λεβοντόπα όπως και άλλα (πραμιπεξόλη και ροπινιρόλη) που χρησιμοποιούνται για τη νόσο του Πάρκινσον.

Άλλες κατηγορίες φαρμάκων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι τα ηρεμιστικά (κλοναζεπάμη), τα αντιεπιληπτικά (καρβαμαζεπίνη, γκαμπαπεντίνη και για πολύ σοβαρές περιπτώσεις τα απιοειδή (οξυκοδόνη, μορφίνη

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι μια κοινή πάθηση και αιτία αϋπνίας, αλλά συχνά η διάγνωση δεν γίνεται. 

Είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς που έχουν προβλήματα ύπνου με αϋπνία  να συμβουλεύονται το γιατρό τους. Η στέρηση ύπνου επηρεάζει τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τις σχέσεις μας με τους άλλους και τη γενική μας υγεία.