Η κατάθλιψη, η έναρξη θεραπείας με αντικαταθλιπτικά φάρμακα και ο κίνδυνος για αυτοκτονία ποια σχέση έχουν;
Ο κίνδυνος αύξησης σκέψεων και συμπεριφοράς αυτοκαταστροφής με αυτοκτονία σε ενήλικες, που λαμβάνουν θεραπεία με αντικαταθλιπτικά φάρμακα, έχει επισημανθεί από αξιόλογες ερευνητικές εργασίες.
Οι ανησυχίες, ότι μετά την έναρξη της χορήγησης των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, ακολουθεί μια περίοδος αύξησης του κινδύνου για αυτοκτονία υπήρχαν από παλαιότερα.
Η επιβεβαίωση κινδύνου αυτοκτονίας επιβάλλει εγρήγορση από τους γιατρούς του ασθενή με κατάθλιψη στην αρχική φάση της θεραπείας του με αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Στην επικίνδυνη αυτή αρχική φάση της θεραπείας, προτού ακόμη η κατάθλιψη αντιμετωπισθεί αποτελεσματικά, οι ασθενείς αποκτούν περισσότερη ενέργεια, που τους επιτρέπει να δράσουν, υλοποιώντας τις προθέσεις αυτοκτονίας, λόγω της νόσου τους.
Επιπρόσθετα μεταξύ των ασθενών με κατάθλιψη, υπάρχουν μερικοί που παρουσιάζουν ασυνήθιστες παρενέργειες, λόγω των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Οι παρενέργειες αυτές περιλαμβάνουν επιθετικότητα, άγχος ή ταραχή και συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας.
Η τεκμηρίωση του ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα μπορεί να ευθύνονται για αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας στην αρχική φάση της θεραπείας δεν είναι εύκολη υπόθεση.
Από τη μια, είναι γεγονός ότι η ίδια η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκτονία. Από την άλλη, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα είναι αποτελεσματικά για την επιτυχή καταπολέμηση της κατάθλιψης στους περισσότερους ασθενείς.
Για τους λόγους αυτούς, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των Ηνωμένων Πολιτειών (Food and Drug Administration, FDA) έχει εκδώσει οδηγίες για περισσότερη προσοχή στους ασθενείς που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Η ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων σε συνεργασία με τους κατασκευαστές των αντικαταθλιπτικών βοηθά στο να διαφανεί η πραγματική έκταση του προβλήματος.
Οι οδηγίες και προειδοποιήσεις για την ασφαλή χρήση των αντικαταθλιπτικών, που απευθύνονται στους γιατρούς και στους ασθενείς, από το FDA περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Οι ενήλικες, που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα, ιδιαίτερα οι ασθενείς με κατάθλιψη, πρέπει να παρακολουθούνται στενά για τυχόν επιδείνωση της κατάθλιψης τους ή για αύξηση σκέψεων ή συμπεριφοράς αυτοκτονίας
- Ιδιαίτερα, η στενή παρακολούθηση είναι πολύ σημαντική και επιβάλλεται όταν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα χορηγούνται για πρώτη φορά ή όταν οι δόσεις των φαρμάκων που χορηγούνται τροποποιούνται
- Ασθενείς των οποίων τα συμπτώματα χειροτερεύουν ενώ λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά, συμπεριλαμβανομένης και της αύξησης των σκέψεων και συμπεριφοράς αυτοκτονίας, πρέπει άμεσα να αξιολογούνται από ειδικό ψυχίατρο.
Επισημαίνουμε ότι ανάλογες προειδοποιήσεις εκδόθηκαν και για τη χορήγηση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων στα παιδιά.
Οι ειδικοί κατάληξαν στο συμπέρασμα, ότι πράγματι στα παιδιά υπάρχει μια πραγματική, αλλά μικρή αύξηση του κινδύνου εκδήλωσης συμπεριφοράς αυτοκτονίας στα παιδιά, που λαμβάνουν αντικαταθλιπτικά φάρμακα.
Με βάση τα αποτελέσματα των ερευνών οι κατασκευαστές των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων υποχρεώθηκαν από τις αρμόδιες αρχές να αναγράφουν σχετικά με τον εν λόγω κίνδυνο στις συσκευασίες των φαρμάκων τους.
Η συλλογή, ανάλυση και μελέτη των δεδομένων, που αφορούν στη σχέση χορήγησης αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και αύξησης κινδύνου αυτοκτονίας, πρέπει να είναι διαρκής.
Είναι καλό οι γιατροί, οι ασθενείς, ενήλικες και παιδιά, όπως επίσης και τα άτομα της οικογένειας ή του στενού τους περιβάλλοντος, να γνωρίζουν για τις σχέσεις της κατάθλιψης, της έναρξης της αντικαταθλιπτικής θεραπείας και του κίνδυνου αυτοκτονίας.
