Έχετε μια δύσκολη επαγγελματική ενασχόληση, οι ώρες εργασίας σας είναι πολλές, η κούραση σας κυνηγά, ο κίνδυνος διαφωνιών ή συγκρούσεων καραδοκεί, η ένταση καθημερινή και δεν λείπουν οι αιτίες για το στρες που σας ακολουθεί παντού.

Πιστεύετε ότι το στρες λόγω της δουλειάς, σας προκαλεί ψηλή πίεση;

Νομίζετε ότι αυτή η χρόνια αύξηση της πίεσης μπορεί να δημιουργεί κινδύνους για την υγεία σας μακροχρόνια;

Για πολλά χρόνια, τόσο οι γιατροί όσο και το πλατύ κοινό, ήσαν πράγματι πεπεισμένοι ότι το στρες λόγω εργασίας προκαλεί διαχρονικά ψηλή πίεση.

Τα συμπεράσματα των Γάλλων ερευνητών που στην ουσία κατέρριπταν ένα καλά εδραιωμένο μύθο, οδήγησε γιατρούς από το πανεπιστήμιο Cornell της Νέας Υόρκης, να εξετάσουν τα επιστημονικά ερευνητικά στοιχεία που δημοσιεύτηκαν από το 1982 έως το 2004 για το ζήτημα.

Ο στόχος των γιατρών από τη Νέα Υόρκη ήταν να αναλύσουν όλα τα δεδομένα και να δουν εάν τελικά, πράγματι υπήρξαν αρκετές, καλά σχεδιασμένες μελέτες που απέδειξαν τη σχέση στρες στην εργασία και ψηλής πίεσης.

Συνολικά ανέλυσαν 48 έρευνες που έγιναν σε 22 χρόνια, στις οποίες είχαν συμπεριληφθεί περίπου 100.000 άνθρωποι.

Διαπίστωσαν ότι οι περισσότερες έρευνες δεν είχαν βρει σχέση μεταξύ εργασιακού στρες και ψηλής πίεσης. Σε μερικές που βρέθηκε μια τέτοια σχέση, αυτή ήταν πολύ αδύναμη.

Για παράδειγμα, κάποτε μερικοί ερευνητές αναφέρουν ότι συνολικά στα άτομα που είχαν μελετήσει, δεν έβρισκαν ότι το στρες στην εργασία επηρέαζε την πίεση αλλά σε μια μικρή υποομάδα των συμμετεχόντων υπήρχε μια τέτοια σχέση. Όμως σε άλλες εργασίες, υποομάδες με τα ανάλογα χαρακτηριστικά δεν παρουσίαζαν την ίδια σχέση, γεγονός που αποδυναμώνει την πιθανότητα ύπαρξης της σχέσης πίεσης και εργασιακού στρες στα συγκεκριμένα σύνολα.

Σε μερικές έρευνες που εξετάστηκαν και αναφέρεται μια σχέση πίεσης και εργασιακού στρες, γίνεται λόγος μόνο για επηρεασμό της διαστολικής πίεσης και όχι της συστολικής. Σε άλλες η συστολική, δεν αναφέρεται καθόλου.

Είναι περίεργο να επηρεάζεται μόνο η διαστολική πίεση, διότι συνήθως η συστολική παρουσιάζει μεγαλύτερες διακυμάνσεις. Επίσης η συστολική σε σύγκριση με τη διαστολική πίεση, είναι καλύτερος δείκτης του κινδύνου για το καρδιαγγειακό σύστημα.

Ακόμη ένα στοιχείο που είναι εναντίον της σχέσης εργασιακού στρες και ψηλής πίεσης, είναι το γεγονός ότι στις έρευνες που οι εργαζόμενοι παρουσίαζαν ψηλή πίεση, οι θεραπευτικές επεμβάσεις που στόχο είχαν τη μείωση του στρες, δεν κατάφερναν να μειώνουν την ψηλή πίεση. Αυτό σύμφωνα με τους γιατρούς της Νέας Υόρκης, δείχνει ότι το εργασιακό στρες, δεν ήταν αιτία πρόκλησης ψηλής πίεσης.

Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι το στρες στην εργασία δεν προκαλεί άλλα προβλήματα υγείας. Η σχέση εργασιακού στρες και πονοκεφάλων, άγχους, κατάθλιψης, αϋπνίας έχει αποδειχθεί με ισχυρά ερευνητικά ευρήματα.

Εάν υπάρχει κάποια σχέση εργασιακού στρες και ψηλής πίεσης, τότε σύμφωνα με τους ερευνητές, πρέπει πιθανότατα να είναι μικρή. Υπενθυμίζουν παράλληλα ότι 40% των περιπτώσεων ψηλής πίεσης οφείλονται σε γενετικούς παράγοντες, 40% στο υπερβολικό βάρος σώματος, παχυσαρκία, υπερβολικό αλάτι, κακή διατροφή και απουσία σωματικής άσκησης, 20% σε διάφορους άλλους παράγοντες ή αγνώστου αιτιολογίας.

Βλέπουμε λοιπόν ότι τα ερευνητικά δεδομένα που υπάρχουν μέχρι σήμερα δεν τεκμηριώνουν ότι το στρες στην εργασία ψηλώνει διαχρονικά την πίεση.

Όμως εάν αυτό δεν συμβαίνει τότε γιατί αυτή η αντίληψη έχει τόσο καλά εδραιωθεί τόσο στην ιατρική και ερευνητική κοινότητα όσο και στο πλατύ κοινό;

Ο κυριότερος λόγος είναι ότι μια κατάσταση έντασης στην εργασία όπως για παράδειγμα μια διαμάχη με τον προϊστάμενο ή τον εργοδότη, μια σύγκρουση με ένα συνάδελφο, είναι σε θέση να αυξήσουν την πίεση αλλά μόνο παροδικά. Οι έρευνες απέτυχαν να δείξουν ότι η επανάληψη καταστάσεων στρες στο επαγγελματικό περιβάλλον, είναι αιτία χρόνιας και μόνιμης αύξησης της πίεσης.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να αναζητείται η αλήθεια και μόνο αυτή με βάση τον αυστηρό γνώμονα των επιστημονικά τεκμηριωμένων στοιχείων. Παράλληλα δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι η επιβεβαίωση των συμπερασμάτων μιας έρευνας και από άλλες που γίνονται από άλλους ερευνητές σε διαφορετικό περιβάλλον αλλά για το ίδιο ζήτημα, είναι βασικός κανόνας για την αποδοχή συμπερασμάτων. 

Θα συγκρατήσουμε λοιπόν ότι ενώ μια κατάσταση στρες μπορεί στιγμιαία ή για λίγο χρόνο, παροδικά να αυξάνει την πίεση, εντούτοις δεν είναι αιτία υπέρτασης μακροχρόνια.

Σίγουρα δεν υπάρχει ιατρικός λόγος να δίνεται συμβουλή σε κάποιον να αλλάξει τη δουλειά του λόγω του ότι αυτή του προκαλεί ψηλή πίεση.

Χρειάζεται λοιπόν εξαιρετική προσοχή στο τι δίνεται ως συμβουλή σε ασθενείς με ψηλή πίεση για ενδεχόμενη αλλαγή της επαγγελματικής τους ενασχόλησης για σκοπούς αντιμετώπισης της ψηλής πίεσης που πιθανόν να έχουν.