Οι άνθρωποι πάντοτε αναζητούσαν να βελτιώνουν τα επίπεδα ευτυχίας και ικανοποίησης τους από τη ζωή.
Στην εποχή μας οι άνθρωποι είναι πλουσιότεροι από προηγούμενες γενεές. Καταναλώνουν περισσότερα και έχουν ευκαιρίες για ευρύτερο φάσμα εμπειριών.
Ωστόσο το ερώτημα εάν οι άνθρωποι είναι σήμερα ευτυχέστεροι από παλαιότερα παραμένει ακόμη αναπάντητο. Το ζήτημα αποτελεί αντικείμενο διερευνήσεων και συζητήσεων τόσο από ερευνητές όσο και από φιλοσόφους. Σε καιρούς οικονομικής κρίσης και απολύσεων το θέμα αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
Σε πολλούς ανθρώπους υπάρχει υποσυνείδητα το αίσθημα ότι τα χρήματα μπορούν να τους προσφέρουν ευτυχία. Ωστόσο πλούτος και καλή ποιότητα ζωής δεν πάνε πάντα μαζί.
Παρά το γεγονός, ότι πολλές χώρες κατά τις τελευταίες δεκαετίες αναπτύχθηκαν σημαντικά και πλούτισαν εντούτοις έχει παρατηρηθεί μεγάλη αύξηση σοβαρών προβλημάτων, όπως ο εθισμός στα ναρκωτικά, η ψυχολογική καταπόνηση με κατάθλιψη, το στρες, το άγχος, οι επαναλαμβανόμενες απογοητεύσεις και άλλες μάστιγες.
Είναι αλήθεια ότι τα λεφτά από μόνα τους δεν είναι αρκετά για να μας κάνουν ευτυχισμένους. Όμως είναι εξίσου αλήθεια ότι η φτώχεια δεν βοηθά για την ευτυχία μας.
Δημιουργείται έτσι το ερώτημα, πώς μπορούμε να ξοδεύουμε καλύτερα τα χρήματα, που διαθέτουμε για ν' αποκτούμε περισσότερη ευτυχία;
Σε μια εποχή, που τα χρήματα γίνονται σπανιότερα, η πλέον καρποφόρα χρήση τους είναι ένα θέμα που ενδιαφέρει ιδιαίτερα. Τα χρήματα που ξοδεύονται έξυπνα μπορούν να προσφέρουν μεγάλη ανταμοιβή.
Η διάρκεια της ανταμοιβής εξαρτάται από το τι αγοράσατε με τα πολύτιμα χρήματα σας. Η ανταμοιβή είναι διαφορετική εάν αγοράσατε υλικά αγαθά ή εμπειρίες.
Τι μας κάνει πιο ευτυχισμένους, τα υλικά αγαθά ή οι εμπειρίες;
Σας έτυχε ποτέ να διερωτηθείτε εάν θα πρέπει να αγοράσετε ένα νέο ηλεκτρονικό υπολογιστή με τα χρήματα που διαθέτετε ή καλύτερα να πάτε για διακοπές; Μήπως είναι η αγορά μιας εμπειρίας, που θα σας κάνει πιο ευτυχισμένους ή η αγορά ενός υλικού αγαθού;
Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά είναι σύνθετες και εξαρτώνται μεταξύ άλλων και από την υλιστική συνιστώσα της προσωπικότητας του κάθε ανθρώπου.
Η άποψη που επικρατεί συνήθως είναι ότι οι άνθρωποι γίνονται πιο ευτυχισμένοι εάν ξοδεύουν τα χρήματα τους στην αγορά εμπειριών (θέατρο, κονσέρτο, διακοπές) παρά για την αγορά υλικών αγαθών (φανταχτερά αυτοκίνητα, μεγαλύτερα σπίτια).
Μια ενδιαφέρουσα εργασία για το ζήτημα έγινε από επιστήμονες του πανεπιστημίου του Σαν Φρανσίσκο. Εξέτασαν τις απόψεις εθελοντών που απάντησαν σε ερωτήσεις και εξέφρασαν απόψεις για τις πρόσφατες αγορές εμπειριών ή αγαθών που είχαν κάνει.
Τα ευρήματα των ερευνητών ήταν τα ακόλουθα:
- Οι αγορές εμπειριών αντιπροσώπευαν για τους εθελοντές χρήματα, τα οποία ένιωθαν ότι τα ξόδεψαν καλύτερα και ότι ήταν πηγή μεγαλύτερης ευτυχίας τόσο για τους ίδιους όσο και για τους άλλους.
- Οι εμπειρίες παράγουν μεγαλύτερη ευτυχία ανεξάρτητα από το ποσό που δαπανήθηκε ή από το εισόδημα του καταναλωτή.
- Οι εμπειρίες οδηγούν σε μεγαλύτερη μακροχρόνια ικανοποίηση.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι η αγορά εμπειριών προσφέρει και δημιουργεί για τον κάθε άνθρωπο ένα κεφάλαιο καλών αναμνήσεων.
Το κεφάλαιο της μνήμης μας που ονομάζεται καλές αναμνήσεις, είναι ένα ισχυρό και διαχρονικό όπλο που μας προσφέρει δύναμη και εφόδια τόσο για τις καλές όσο και για τις κακές περιόδους της ζωής μας.
Ας μην ξεχνούμε επίσης, ότι ποτέ δεν βαριόμαστε τις αναμνήσεις ευτυχίας, ενώ συχνά βαριόμαστε πολλά υλικά αγαθά που αγοράσαμε.
Επιστήμονες από το πανεπιστήμιο της Ουάσινγκτον, που εξέτασαν πρόσφατα το ζήτημα, μάς προσφέρουν πληροφόρηση για μια ακόμη ενδιαφέρουσα πτυχή του θέματος. Ερεύνησαν το τι συμβαίνει όταν η αγορά εμπειριών ή υλικών αγαθών δεν εξελιχθεί καλά.
Στις περιπτώσεις, που η αγορά εμπειρίας (για παράδειγμα διακοπές) δεν εξελιχθεί καλά τότε οι αρνητικές επιδράσεις είναι μεγαλύτερες και διαρκούν περισσότερο από τις επιδράσεις μιας εμπειρίας αγοράς υλικών αγαθών (για παράδειγμα αγορά ενός καναπέ), που δεν εξελίχθηκε καλά.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης, ότι άνθρωποι με υψηλό επίπεδο υλισμού στην προσωπικότητα τους, ήσαν εξίσου ευχαριστημένοι με την επιτυχή αγορά που εξελίχθηκε καλά και εξίσου δυστυχισμένοι με την ατυχή αγορά που δεν πήγε καλά ανεξάρτητα από το εάν η αγορά ήταν εμπειρία ή υλικά αγαθά.
Οι καταναλωτές σύμφωνα με τους ερευνητές από την Ουάσινγκτον πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν αγοράζουν εμπειρίες. Οι αγορές εμπειριών που δεν πάνε καλά μπορεί να δημιουργούν μακροχρόνια αισθήματα δυστυχίας. Αντίθετα, οι κακής εξέλιξης αγορές υλικών αγαθών μπορεί να είναι λιγότερο γενεσιουργές αισθημάτων δυστυχίας.
Εάν λοιπόν οι πιθανότητες επιτυχίας αγοράς εμπειριών είναι ψηλές τότε τα χρήματα χρησιμοποιούνται καλύτερα όταν πρόκειται για διακοπές, συναυλίες και άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες παρά για ανάλογου κόστους, υλικά αγαθά.
