Για την αντιμετώπιση της αϋπνίας πολλοί ασθενείς και γιατροί καταφεύγουν σε χάπια για τον ύπνο. Έχει υπολογιστεί ότι περίπου 25% των ενηλίκων, για κάποιο χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια ενός έτους, λαμβάνουν χάπια που διευκολύνουν τον ύπνο.

Παράλληλα τουλάχιστο 50% των ενηλίκων δηλώνουν ότι έχουν κάποιες δυσκολίες για να κοιμηθούν για μερικές νύκτες της εβδομάδας.

Εκτός από την αντιμετώπιση με φάρμακα της αϋπνίας, η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, αποτελεί μια σημαντική μέθοδο που χρησιμοποιείται με επιτυχία.

Η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία βασίζεται σε επιστημονικές αρχές και είναι αποτελεσματική για ένα μεγάλο φάσμα ψυχολογικών προβλημάτων. Στη θεραπεία αυτή, ο ασθενής μαζί με το θεραπευτή του, συνεργάζονται και προσπαθούν να αναγνωρίσουν και να κατανοήσουν από κοινού, τα προβλήματα που υπάρχουν με βάση τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των σκέψεων, των συναισθημάτων και της συμπεριφοράς. Μετά από την αναγνώριση και κατανόηση, η θεραπεία στοχεύει στο να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που παρουσιάζει άμεσα ο ασθενής. Η προσέγγιση αυτή είναι διαφορετική από την προσέγγιση της ψυχαναλυτικής ψυχοθεραπείας. Ο θεραπευτής στη γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, αφού με τη βοήθεια του ασθενούς κατανοήσει τη σχέση μεταξύ διαταραχής από τη μια και σκέψεων, συναισθημάτων και συμπεριφοράς από την άλλη, αναλαμβάνει να βοηθήσει και να υποστηρίξει τον ασθενή στο να κάνει αλλαγές που θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει με επιτυχία το πρόβλημα του.

Για την αντιμετώπιση της αϋπνίας, ενώ χρησιμοποιούνται τόσο τα χάπια για τον ύπνο όσο και η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, εντούτοις δεν έχουν γίνει έρευνες που να επιτρέπουν να τεκμηριωθεί ποια από τις δύο μεθόδους είναι η περισσότερο αποτελεσματική.

Σε μια πρόσφατη έρευνα, γιατροί από το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, μελέτησαν τα αποτελέσματα σε ασθενείς με χρόνια αϋπνία, τα αποτελέσματα των χαπιών για τον ύπνο, της γνωστικής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας και των δύο μαζί.

Σύμφωνα με τους ερευνητές η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία, πρέπει να είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής για το 75% των ασθενών που παρουσιάζουν αϋπνία.

Θεωρούν ότι η προσέγγιση αυτή είναι περισσότερο επιτυχής, ευεργετική και ασφαλής για τον ασθενή παρά η φαρμακευτική αγωγή κατά της αϋπνίας. Αντίθετα η θεραπεία με χάπια, πρέπει να επιφυλάσσεται για ασθενείς που πάσχουν από αϋπνία λόγω ασθένειας ή αλλαγής ζώνης ώρας (jet lag).

Εμείς θέλουμε να επισημάνουμε το γεγονός ότι σήμερα ο τρόπος ζωής μας, επηρεάζει την ποσότητα και την ποιότητα του ύπνου μας. Οι αυξημένες ώρες εργασίας, οι εκπομπές της τηλεόρασης πολύ αργά τη νύκτα που μας κρατούν ξύπνιους, το διαδίκτυο και περισσότερες κοινωνικές υποχρεώσεις, μας στερούν όλο και περισσότερες πολύτιμες ώρες ύπνου.

Ο τρόπος ζωής είναι πιστεύουμε από τους κυριότερους λόγους αϋπνίας. Για τους πιο πάνω λόγους έχουμε την εντύπωση ότι πράγματι, επειδή σε πολλές περιπτώσεις η αϋπνία έχει σχέση με τις σκέψεις, συναισθήματα και τη συμπεριφορά, η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική.

Τα νέα αυτά δεδομένα πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπ' όψη. Ο αριθμός των ατόμων που λαμβάνουν χάπια για τον ύπνο είναι πολύ μεγάλος. Πολύ συχνά η φαρμακευτική αγωγή δίνεται μακροχρόνια. Μάλιστα δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που δίνονται περισσότερα από ένα είδος χαπιών για τον ύπνο.

Πρέπει λοιπόν να γίνει ευρύτερα γνωστό ότι η γνωστική συμπεριφορική ψυχοθεραπεία είναι περισσότερο αποτελεσματική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης της αϋπνίας.

Η ευρύτερη εφαρμογή της θεραπείας αυτής θα μπορούσε να βελτιώσει σημαντικά την ποιότητα ζωής μεγάλου αριθμού ασθενών με αϋπνία.