Κάποιος είπε κάποτε ότι δεν πρέπει να βάζετε στο αυτί σας κάτι μικρότερο από τον αγκώνα σας. Αυτή η περιγραφική σύσταση, σκοπό είχε να τονίσει το γεγονός ότι στην ουσία δεν πρέπει να βάζουμε τίποτα μέσα στο κανάλι του αυτιού μας για να το καθαρίζουμε από κερί ή κάτι άλλο.
Σε περίπτωση που έχουμε ενοχλήσεις στα αυτιά, είναι προτιμότερο να ζητούμε συμβουλή γιατρού.
Το κερί των αυτιών (αποκαλείται επίσης κυψελίδα), δημιουργείται από αδένες του δέρματος που βρίσκονται στο κανάλι των αυτιών. Το κερί εκκρίνεται κυρίως στο εξωτερικό μέρος του ακουστικού πόρου (το εξωτερικό κανάλι του αυτιού). Συνήθως μαζεύεται και προχωρά προς τα έξω παρασύροντας σκόνη και ακαθαρσίες μαζί του.
Το κερί των αυτιών είναι χρήσιμο για πολλούς λόγους. Όταν υπάρχει σε κανονικές ποσότητες στο κανάλι του αυτιού, καλύπτει το δέρμα και λειτουργεί ως απωθητικό νερού. Αποτελεί μέρος της άμυνας του οργανισμού. Προστατεύει τα αυτιά από σκόνη, ακαθαρσίες και βακτηρίδια (έχει όξινες αντιβακτηριδιακές ιδιότητες). Η απουσία κεριού, οδηγεί σε ξηρό κανάλι που συνοδεύεται από φαγούρα.
Το κανάλι του αυτιού έχει μηχανισμό αυτοκαθαρισμού. Στους περισσότερους ανθρώπους, μια μικρή ποσότητα κεριού φεύγει προς τα έξω, μεταφέροντας νεκρά κύτταρα δέρματος, σκόνη ή άλλες ακαθαρσίες, στεγνώνει, κάποτε διασπάται και απομακρύνεται φυσιολογικά από το αυτί. Αντικαθίσταται από νέο κερί που δημιουργείται από τους αδένες.
Σε μερικούς ανθρώπους, μπορεί να εκκρίνεται υπερβολική ποσότητα κεριού ή ακόμη να μην αποβάλλεται προς τα έξω. Επίσης, η προσπάθεια καθαρίσματος του αυτιού με ξυλαράκια με βαμβάκι στην άκρη, σπρώχνει το κερί προς τα μέσα στοιβάζοντας το. Έτσι επιδεινώνεται το πρόβλημα συσσώρευσης κεριού στο αυτί.
Υπολογίζεται ότι 10% των παιδιών και 5% των ενηλίκων, έχουν αποφραγμένο κανάλι αυτιού λόγω συσσώρευσης κεριού (βύσμα κυψελίδας). Η συσσώρευση του κεριού το κάνει πιο σκληρό και δύσκολο να φύγει φυσιολογικά.
Δεν έχει ακόμη κατανοηθεί καλά γιατί ορισμένοι ανθρώποι έχουν μπλοκάρισμα του εξωτερικού καναλιού των αυτιών τους λόγω βύσματος κυψελίδας συχνότερα από άλλους Σε μερικούς μπορεί να υπάρχει υπερβολική παραγωγή ενώ σε άλλους το κανάλι των αυτιών τους μπορεί να είναι στενό και να ευνοεί τη συσσώρευση κεριού.
Επίσης η εργασία σε περιβάλλον με πολλή σκόνη ή άλλες ακαθαρσίες του περιβαλλοντικού αέρα, οι φλεγμονώδεις παθήσεις του δέρματος, ιδιαίτερα όταν εντοπίζονται στο κεφάλι, συνοδεύονται από μεγαλύτερη συχνότητα μπλοκαρίσματος των αυτιών από κερί.
Τα συμπτώματα του μπλοκαρίσματος του καναλιού των αυτιών λόγω κεριού περιλαμβάνουν:
- Μείωση της ακοής. Η συσσώρευση κεριού με απόφραξη του καναλιού του αυτιού, είναι από τις συχνότερες αιτίες απώλειας ακοής
- Αίσθημα πληρότητας του αυτιού
- Πόνος στο αυτί
- Βουητό (εμβοές).
Η παρουσία των συμπτωμάτων αυτών, δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι υπάρχει μπλοκάρισμα από κερί στο κανάλι του αυτιού διότι μπορεί να συνοδεύουν άλλες παθήσεις. Για αυτό σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, χρειάζεται συμβουλή γιατρού.
Οι ασθενείς δεν πρέπει να προσπαθούν από μόνοι τους να αφαιρούν το κερί. Υπάρχει κίνδυνος να επιδεινώσουν την κατάσταση κάνοντας το μπλοκάρισμα πιο δύσκολο, να πληγώσουν το κανάλι του αυτιού τους ή ακόμη να τρυπήσουν το τύμπανο τους.
Ο γιατρός κατά την εξέταση του αυτιού με το ωτοσκόπιο, θα διαπιστώσει κατά πόσο υπάρχει απόφραξη από συσσωρευμένο κερί. Μπορεί να το αφαιρέσει με διάφορους τρόπους. Υπάρχουν μικρά εργαλεία για την αφαίρεση του κεριού και ειδικά μικροσκόπια για να βλέπει καλύτερα ο γιατρός. Είναι επίσης δυνατόν να χρησιμοποιήσει χλιαρό νερό και αναρρόφηση για να αφαιρέσει το βύσμα κυψελίδας.
Εάν ο ασθενής παρουσιάζει συχνά τέτοια επεισόδια, είναι δυνατό να χορηγηθούν σταγόνες για σκοπούς πρόληψης. Υπάρχουν διάφορα είδη σταγόνων που χρησιμοποιούνται όπως βρεφικό λάδι, γλυκερίνη, ελαιόλαδο και άλλα εμπορικά σκευάσματα ειδικά για το μαλάκωμα του κεριού. Οι σταγόνες υπεροξειδίου του υδρογόνου (οξυγονούχο ύδωρ) ή υπεροξειδίου καρβαμίδης, μπορούν να βοηθούν στην αφαίρεση του κεριού.
Για τη χρήση διαφόρων ειδών σταγόνων για αφαίρεση κεριού από τα αυτιά, απαιτείται συμβουλή του γιατρού διότι κάποτε ορισμένα σκευάσματα πιθανόν να ερεθίζουν το ευαίσθητο δέρμα του καναλιού και του τυμπάνου.
Επίσης εάν υπάρχει διάτρηση του τυμπάνου, η τοποθέτηση διαφόρων ειδών σταγόνων μπορεί να προκαλέσει πόνο ή και μόλυνση. Οι διαβητικοί ασθενείς πρέπει να προσέχουν περισσότερο διότι υπάρχει σε αυτούς μεγαλύτερος κίνδυνος μόλυνσης.
Θα συγκρατήσουμε λοιπόν ότι το κερί εκκρίνεται από το εξωτερικό μέρος του καναλιού του αυτιού και αποτελεί μέρος του μηχανισμού αυτοκαθαρισμού του.
Πρέπει να αποφεύγουμε να βάζουμε οτιδήποτε μέσα στο αυτί για να το καθαρίζουμε. Σε περίπτωση ενοχλήσεων η συμβουλή του γιατρού μπορεί να μας προστατεύει από ανεπιθύμητες επιπλοκές.